Specific aspects of theology in the teaching of Pope Francis
Konrad Józef Glombik
Wydział Teologiczny Uniwersytetu Opolskiego , Polandhttps://orcid.org/0000-0001-8461-965X
Abstract
The pontificate of Francis has a specific character that does not consist only in the spectacular gesture and in a new language but is manifesting in the contents of his teaching. The presented paper is an attempt to outline the main message in the teaching of Francis and his most important theological inspirations which explain the optics and specific theological accents of his pontificate. The starting point is a presentation of the theology of people which is in the centre of thought of Francis about the Church and a basis for his understanding of social questions. Further, are presented elements of Ignatian spirituality which have an impact on the manner of presenting the theological themes by the Jesuit Pope. The last point presents a reflection about mercy, which is the theological key-idea in the teaching of Francis and finds application in the understanding of a lot of specific questions. The analysis of the teaching of Francis confirms that it is based on the Bible, the theological tradition of the Church and the teaching of the Second Vatican Council and shows specific new aspects which are voices so far hardly audible in the world Church.
Keywords:
Francis, theology of people, Ignatian spirituality, mercy, Evangelii gaudium, Amoris laetitiaReferences
Barth G., Amoris laetitia – ciągłość czy zerwanie? Kwestie hermeneutyczne, w: J. Goleń (red.), Towarzyszyć małżeństwu i rodzinie. Inspiracje adhortacji apostolskiej Amoris laetitia dla duszpasterstwa rodzin, Lublin: TN KUL 2017, s. 25-50.
Borghesi M., Jorge Mario Bergoglio. Biografia intelektualna. Dialektyka i mistyka, tłum. D. Chodyniecki, Kraków: Bratni Zew 2018.
Borgman E., Ein Feldlazarett nach einer Schlacht. Barmherzigkeit als grundlegendes Merkmal von Gottes Gegenwart, ConcD 53 (2017), z. 4, s. 424-433.
Comeau G., La dynamique spirituelle de L’Église dans le monde, selon le pape François. Point de vue d’une théologienne françasie, „ET-Studies“ 9 (2018), n. 1, s. 51-60.
Fisichella R., Kara śmierci jest niedopuszczalna, „L’Osservatore Romano” (Pl) 39 (2018), nr 8-9, s. 54.
Francesco, Lettera ai pertecipanti al XIX Congresso Internationale dell’Associazione Internationale di diritto penale e del III Congresso dell’Associazione Latinoamericana di diritto Penale e Criminologia, http://w2.vatican.va/content/francesco/it/letters/2014/documents/papa-francesco_20140530_lettera-diritto-penale-criminologia.html [dostęp: 9 V 2019].
Franciszek, Adhortacja apostolska „Amoris laetitia”, Watykan 2016 (AL).
Franciszek, Adhortacja apostolska „Evangelii gaudium”, Watykan 2013 (EG).
Franciszek, D. Wolton, Otwieranie drzwi. Rozmowy o Kościele i świecie, tłum. M. Chojnacki, Kraków: WAM 2017.
Franciszek, Dożywocie to ukryta kara śmierci. Przemówienie do delegacji Międzynarodowego Stowarzyszenia Prawa Karnego, „L’Osservatore Romano” (Pl) 35 (2014), nr 11, s. 37-41.
Franciszek, Kiedy milczenie staje się współwiną. Orędzie na Światowy Dzień Migranta i Uchodźcy 2016 r., „L’Osservatore Romano” (Pl) 36 (2015), nr 10, s. 10–12.
Franciszek, Niech bogata Europa przyjmie głodnych braci. Do uczestników konferencji zorganizowanej przez Fundację im. Romana Guardiniego (13.11.2015), „L’Osservatore Romano” (Pl) 35 (2015), nr 12, s. 40.
Franciszek, Niech Duch Święty da nam łaskę nawrócenia i zadośćuczynienia. List do Ludu Bożego, „L’Osservatore Romano” (Pl) 39 (2018), nr 8-9, s. 7-9.
Franciszek, „Nieletni migranci, bezbronni i bez głosu”. Orędzie na Światowy Dzień Migranta i Uchodźcy 2017 r., „L’Osservatore Romano” (Pl) 37 (2016), nr 11, s. 5.
Franciszek, Piękno chrześcijańskiej rodziny. Przemówienie do członków Papieskiego Instytutu Studiów nad Małżeństwem i Rodziną im. Jana Pawła II (27.X.2016), „L’Osservatore Romano” (Pl) 37 (2016), nr 11, s. 33-35.
Franciszek, Porażka dla państwa prawa. List do przewodniczącego Międzynarodowej Komisji Przeciwko Karze Śmierci, „L’Osservatore Romano” (Pl) 36 (2015), nr 3-4, s. 32-33.
Franciszek, Rachunek sumienia. Przemówienie do członków Kurii Rzymskiej (22 XII 2014), „L’Osservatore Romano” (Pl) 36 (2015), nr 1, s. 39–42.
Galli C.M., Ein Lateinamerikaner in Rom. Franziskus und die argentinische Theologie des Gottesvolkes, HerKor Spezial (2015), n. 1, s. 16-19.
Gillen E., Leadership in eine offene Zukunft! Die Papst-Franziskus Formel, „Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego“ 36 (2016), n. 2, s. 11-30.
Gillen E., Menschliche Sicherheit ethisch aufladen und politisch nutzbar machen, ConcD 54 (2018), z. 2, s. 136-143.
Glombik K., Franciszek – kontrowersyjne nauczanie czy kontrowersyjna recepcja?, w: M. Lis (red.), Mosty, nie mury. 5 lat pontyfikatu Franciszka, Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego UO 2018, s. 131-149.
Gomes Moreira J.A., Fünf Jahre Franziskus – aus der Perspektive der Befreiungstheologie, „ET-Studies“ 9 (2018), n. 1, s. 61-88.
Kasper W., Die Botschaft von Amoris laetitia. Ein freundlicher Disput, Freiburg in Br.: Herder 2018.
Kasper W., Papst Franziskus – Revolution der Zärtlichkeit und der Liebe. Theologische Wurzeln und pastorale Perspektiven, Stuttgart: Katholisches Bibelwerk 2015.
Knieps-Port le Roi T., Licht am Ende des Tunnels. Ein Rückblick auf den synodalen Prozess zur Ehe- und Familienthematik, „ET-Studies“ 8 (2017), n. 1, s. 119-137.
Lintner M.M., „Miserando atque eligendo“ – Zur Spiritualität der Barmherzigkeit bei Papst Franziskus, „Brixner Theologisches Jahrbuch / Annuario Teologico Bressanone“ (2015), s. 71-87.
Luciani R., Der zentrale Stellenwert des Volkes in der Soziokulturellen Theologie von Papst Franziskus, ConcD 54 (2018), z. 3, s. 297-308.
Müller S., Die Entflechtung des Gordischen Knotens: Zur Stärkung der Moraltheologie durch Amoris laetitia, „Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego“ 37 (2017), n. 1, s. 79-103.
Müller S., Rozplątywanie węzła gordyjskiego. Wzmocnienie teologii moralnej dzięki Amoris laetitia, „Więź” (2018), nr 2, s. 148-160.
Muszala A., Rozeznanie w Amoris laetitia papieża Franciszka, w: Sz. Drzyżdżyk, M. Gilski (red.), Rozeznanie. Przeszłość, teraźniejszość, przyszłość, Kraków: Scriptum 2019, s. 221-251.
Noceti S., Volk Gottes: Eine noch nicht vollendete Wiederfindung des Selbstverständnisses der Kirche, ConcD 54 (2018), z. 3, s. 240-252.
Petrà B., From Familiaris consortio to Amoris laetitia: Continuity of the Pastoral Attitude and a Step Forward, „Intams Review” 22 (2016), no 2, s. 202-216.
Pottmeyer H.J., Volk Gottes auf dem Weg. Das Kirchenverständnis von Papst Franzskus als Schlüssel zu Amoris laetitia, w: S. Goertz, C. Wittig (ed.), Amoris laetitia – Wendepunkt für die Moraltheologie?, Freiburg im Br.: Herder 2016, s. 326-328.
Renner P., L’ecclesiologia fondata nella Biografia di Papa Francesco, „Brixner Theologisches Jahrbuch / Annuario Teologico Bressanone“ (2015), s. 151-168.
Rescriptum ex audientia sanctissimi. Nowe sformułowanie n. 2267 Katechizmu Kościoła Katolickiego, „L’Osservatore Romano” (Pl) 39 (2018), nr 8-9, s. 53.
Rwezaura D.M., Die Logik bedingungsloser Liebe: Barmherzigkeit aus der Sicht von Flüchtlingen, ConD 53 (2017), z. 4, s. 453-461.
Scannone J.C., Pope Francis and the Theology of the People, „Theological Studies” (2016), no 1, p. 118–135.
Schärtl T., Amerikanischer Albtraum. Die perfide Interpretation des Missbrauchs, „Stimmen der Zeit“ (2018), n. 11, s. 753-767.
Schockenhoff E., Traditionsburch oder notwendige Weiterbildung? Zwei Lesarten des nachsynodalen Schreibens Amoris laetitia, „Stimmen der Zeit“ (2017), n. 3, s. 147-158.
Seewald M., Todesstrafe, Kirchenlehre und Dogmenentwicklung. Überlegungen zur von Papst Franziskus vorgenommenen Änderung des Katechismus, ConcD 55 (2019), z. 1, s. 100-112.
Strube S.A., Widerstand gegen Papst Franziskus und seine Reformen. Empirische Beobachtungen am Beispiel der Internetseite kath.net, „ET-Studies” 9 (2018), n. 1, s. 27-50.
Tomasi M., Quattro principi per dare forma ad un popolo. Il contributo dell’esortazione apostolica Evangelii gaudium alla dottrina sociale Della Chiesa, „Brixner Theologisches Jahrbuch / Annuario Teologico Bressanone“ (2015), s. 169-185.
Wandinger N., Aus persönlicher Gotteserfahrung unterscheiden, entscheiden und (drammatische) Prozesse anstossen. Zur ignatianischen Spiritualität von Papst Franziskus, „Brixner Theologisches Jahrbuch / Annuario Teologico Bressanone“ (2015), s. 201-215.
Weisner Ch., Wendezeit für die römische Kirche. Der schwierige Weg von der Klerikalkirche zu einer Kirche des Gottesvolkes, „ET-Studies“ 9 (2018), n. 1, s. 3-26.
Wydział Teologiczny Uniwersytetu Opolskiego
duchowny Kościoła Rzymskokatolickiego (diecezja opolska), doktor habilitowany teologii, profesor Uniwersytetu Opolskiego w katedrze Teologii Moralnej, Bioetyki i Prawa Kanonicznego Wydziału Teologicznego, dyrektor Redakcji Wydawnictw Wydziału Teologicznego UO, redaktor naczelny półrocznika „Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego”. Obszary badawcze: katolicka etyka seksualna, personalistyczne koncepcje małżeństwa, sakramentalność małżeństwa. Opublikował m.in.: „Zweieinigkeit” – Herbert Doms (1890-1977) und sein Beitrag zum personalistischen Eheverständnis (Munster: LIT Verlag 2016), Theological ethics in a changing world: contemporary challenges : reorientation of values, change of moral norm? (red., Opole: Wydawnictwo UO 2015), Kościół w Internecie – Internet w Kościele: społeczeństwo internautów a kultura globalna (red. wraz z M. Kalczyńska, Opole: Wydawnictwo UO 2015), Splendors and Shadows of the Ecclesial Character of Moral Thology by Polish Moral Thologians, w: A. Autiero, L. Magesa (red.), The Catholic Ethicist in the Local Church, Catholic Theological Ethics in the World Church, NY: Orbis Books 2018, s. 173-184. Adres do korespondencji: kglombik@uni.opole.pl.
https://orcid.org/0000-0001-8461-965XLicense
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivs 4.0 International License.
