Wyzwania etyczne „teologii dobrobytu” w świetle nauczania papieża Franciszka

Wojciech Kućko

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie , Polska
https://orcid.org/0000-0003-4271-8478


Abstrakt

Jednym z ważniejszych wyznań pontyfikatu Franciszka wydaje się być konfrontacja z rosnącym w siły w całym świecie ruchem pentekostalnym. Jednym z objawów jego działalności jest „teologia dobrobytu”, nazywna także „Ewangelią dobrobytu”, według której gwarancją zdrowia i bogactwa na ziemi jest wyznawanie wiary w Boga i modlitwa do Niego. Celem artykułu jest wyjaśnienie istoty tego zjawiska, z uwzględnieniem aspektów historycznych i geograficznych oraz pokazanie, w jaki sposób ten temat w swoim nauczaniu podejmuje papież Franciszek. W ostatniej części tekstu zostają nakreślone najważniejsze wyzwania etyczne, wynikające z szerzenia się tej „fałszywej Ewangelii”.

Słowa kluczowe:

„teologia dobrobytu”, „Ewangelia dobrobytu”, pentekostalizacja, Franciszek, nowa Reformacja, neognostycym, neopelagianizm

Adeleye F.B., The Preachers of a Different Gospel. A Pilgrim’s Reflections on Contemporary Trends in Christianity, Nairobi: WorldAlive Publishers 2011.

Antunes A., The Richest Pastors In Brazil, https://www.forbes.com/sites/andersonantunes/2013/01/17/the-richest-pastors-in-brazil/#71e81a2a5b1e [dostęp: 1 IV 2020 r.].

Cauti C., La Chiesa sta perdendo il Brasile, „Limes. Rivista italiana di geopolitica” 6 (2018), s. 177-186.

Congregazione per la Dottrina della Fede, Lettera “Placuit Deo” ai Vescovi della Chiesa cattolica su alcuni aspetti della salvezza cristiana (22 II 2018), “L’Osservatore Romano” (Wł) 108 (2018), n. 50, 2 III 2018, s. 4-5.

Fillmore Ch., Prosperity, New York: Penguin Group 2008.

Franciszek, „Nie należy ignorować rewolucji «rewolucji czułości», która spowodowała wcielenie Słowa. Spotkanie z członkami komitetu koordynacyjnego CELAM (28 VII 2013 r.), „L’Osservatore Romano” (Pl) 10 (2013), s. 25-29.

Franciszek, Adhortacja apostolska „Evangelii gaudium” o głoszeniu Ewangelii we współczesnym świecie (24 XI 2013 r.), Kraków: Wydawnictwo M 2013.

Franciszek, Ad Episcopos Coreanos apud Sedem Coetus Episcoporum Coreanorum (14 VIII 2014 r.), „Acta Apostolicae Sedis” 106 (2014), n. 9, s. 695-700.

Francesco, Io avrò cura di te, „L’Osservatore Romano” (Wł) 95 (2015), n. 29, 6 II 2015.

Francesco, Sanguisughe di oggi (19 V 2016 r.), „L’Osservatore Romano” (Wł) 96 (2016), n. 114.

Francesco, La sovranità del popolo di Dio. I dialoghi di Papa Francesco con i gesuiti di Mozambico e Madagascar, „L’Osservatore Romano” (Wł), 28 IX 2019 r., s. 9-10.

Haller J.S. Jr, The History of New Thought. From Mind Cure to Positive Thinking and the Prosperity Gospel, West Chester: Swedenborg Foundation Press 2012.

Huber R.M., The American Idea of Success, New York: Pushcart Press 1987.

Hutchinson D., New Thought’s Prosperity Theology and Its Influence on American Ideas of Success, „New Religio” 18 (2014), no 2, s. 5-27.

James W., The Varieties of Religious Experience: A Study in Human Nature, Being the Gifford Lectures on Natural Religion Delivered at Edinburgh in 1901–1902, London–Bombay: Longmans, Green, and Co. 1902.

Kobyliński A., Etyczne aspekty współczesnej pentekostalizacji chrześcijaństwa, „Studia Philosophiae Christianae” 50 (2014), nr 3, s. 93-130.

Kobyliński A., Hermeneutyka nieciągłości i pentekostalizacja. Współczesne metamorfozy religii chrześcijańskiej, „Teologia i Moralność” 20 (2016), nr 2, s. 245-261.

Kobyliński A., Is Pentecostalization the New Reformation? The Causes and Consequences of the Contemporary Pentecostalization of Christianity, „Przegląd Religioznawczy – The Religious Studies Review” 266 (2017), no 4, s. 105-116.

Kućko W., Wpływ Reformacji na rozumienie moralności, „Studia Gdańskie” 45 (2019), s. 173–190.

LifeWay Research, Churchgoers Views – Prosperity (31 VII 2018 r.), https://lifewayresearch.com/2018/07/31/most-churchgoers-say-god-wants-them-to-prosper-financially/ [dostęp: 1 IV 2020].

Luterańsko-Rzymskokatolicka Komisja Dialogu ds. Jedności, Od konfliktu do komunii. Luterańsko-katolickie wspólne upamiętnienie Reformacji w 2017 roku, Dzięgielów: b.w. 2017.

Mack A., God Bless America. The Discourse Between the American Dream & Christianity, Bloomington: Adrian House 2013.

Mboya T.J., Gift Challenges and Transforms Prosperity Gospel, „African Ecclesial Review” 58 (2016) no 1-2, s. 16-42.

McConnell D.R., A Different Gospel. Biblical and Historical Insights Into the Word of Faith Movement, Peabody: Hendrickson 1988.

Naso P., L’onda pentecostale e la scogliera cattolica, „Limes. Rivista italiana di geopolitica” (2018), n. 6, s. 169-176.

Papieska Akademia Życia, Pandemia a powszechne braterstwo. Uwagi na temat kryzysu wywołanego COVID-19 (30 III 2020 r.), https://episkopat.pl/papieska-akademia-zycia-pandemia-a-powszechne-braterstwo-2/ [dostęp: 10 IV 2020 r.].

Papieska Rada ds. Dialogu Międzyreligijnego, Papieska Rada ds. Kultury, Jezus Chrystus Dawcą wody życia. Chrześcijańska refleksja na temat New Age, Poznań: Pallottinum 2003.

Pew Research Center, Religion in Latin America: Widespread Change in a Historically Catholic Region (13 XI 2014), https://www.pewresearch.org/wp-content/uploads/sites/7/2014/11/Religion-in-Latin-America-11-12-PM-full-PDF.pdf [dostęp: 10 IV 2020].

Schooyans M., Il nuovo disordine mondiale, Cinisello Balsamo: San Paolo 2000.

Spadaro A., Figueroa M., Fondamentalismo evangelicale e integralismo cattolico. Un sorprendente ecumenismo, „La Civiltà Cattolica” (2017) z. 4010, s. 105-113. Do skonsultowania także: https://www.laciviltacattolica.it/articolo/fondamentalismo-evangelicale-e-integralismo-cattolico/ [dostęp: 1 IV 2020].

Spadaro A., Figueroa M., Teologia della prosperità. Il pericolo di un “vangelo diverso”, „La Civiltà Cattolica” (2018), z. 4034, s. 105-118. Do skonsultowania także: https://www.laciviltacattolica.it/articolo/teologia-della-prosperita-il-pericolo-di-un-vangelo-diverso/ [dostęp: 1 IV 2020].

Tocqueville A. de, O demokracji w Ameryce, tłum. B. Janicka i M. Król, Warszawa: Wydawnictwo Aletheia 2019.

Pobierz

Opublikowane
2020-09-15


Kućko, W. (2020). Wyzwania etyczne „teologii dobrobytu” w świetle nauczania papieża Franciszka. Studia Nauk Teologicznych PAN, (15), 59–77. https://doi.org/10.31743/snt.8796

Wojciech Kućko  w.kucko@uksw.edu.pl
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

duchowny Kościoła Rzymskokatolickiego (diecezja płocka), doktor teologii, adiunkt w Wydziale Studiów nad Rodziną Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, wykładowca teologii moralnej w Wyższym Seminarium Duchownym w Płocku. Od 2016 r. Diecezjalny Duszpasterz Rodzin, od 2018 r. dyrektor Wydziału ds. Rodzin Kurii Diecezjalnej Płockiej. W 2016 r. w Accademia Alfonsiana – Istituto Superiore di Teologia Morale w Rzymie obronił doktorat na podstawie rozprawy: Etica dei farmacisti in Italia. Verso una nuova comprensione e prassi alla luce della bioetica personalista (Roma: Pontificia Universitas Lateranensis, Academia Alfonsiana, Institutum Superius Theologiae Moralis 2016). Obszary badawcze: miejsce i rola wiary w świecie, bioetyka, małżeństwo i rodzina. Opublikował m.in.: „My z niego wszyscy”. Historyczne i religijne dziedzictwo św. Stanisława Kostki (Płock: Płocki Insytyut Wydawniczy 2019). Adres do korespondencji: w.kucko@uksw.edu.pl

https://orcid.org/0000-0003-4271-8478