The Obligation of „Celibacy of Continence” of the Clergy in the Ancient Church, according to the Rules of the Church Law and the Roman Law (4th - 5th centuries)
Wojciech Stanisław Wąsik
The John Paul II Catholic University of Lublin , Polandhttps://orcid.org/0000-0001-9443-3429
Abstract
In the ancient Church, celibacy was not known in the sense of the obligation of higher clergy to maintain celibacy. Married men as well as voluntarily unmarried men were ordained. There was, however, a practice of complete continence by deacons, presbyters and bishops after they had been ordained. Until the 4th century, there were no norms of law established by the Church on this issue, which resulted from the strict provisions of Roman law, which was aimed at celibates. The point was not to give an excuse to persecute Christians. Only the introduction of new rules of religious policy by Constantine the Great in the 4th century changed the situation. The Synod of Elvira introduced the oldest, established particular law concerning celibacy of continence. Successive synods ordered the clergy to exercise continence due to their service performed to God, and for failing to do so [exercise continence], they were punished by losing their church office. The synod forbade ordaining men who were married a second time, and the so-called spiritual marriages of the clergy with syneisacts. The First Council of Nicaea introduced a law for the whole Church. It not only ordered clergymen to live in a perfect continence, but it also forbade married clergymen from living with their lawful wife. Popes from the 4th and 5th centuries issued decretals ordering the clergy to maintain celibacy of continence, and they justified this by the worship of God. Also Roman state law sanctioned the celibacy of continence existing in the Church.
Keywords:
Celibacy, Continence, Clergy, Church synod, Ecumenical Council, Papal decretalsReferences
Concilium Ancyranum, Canones, w: Dokumenty synodów od 50 do 381 roku, opr. A. Baron – H. Pietras, t. 1, Źródła Myśli Teologicznej 37, Kraków 2006, s. 62-68*.
Concilium Arausicanum, w: Dokumenty synodów od 439 do 504 roku, opr. A. Baron – H. Pietras, t. 6, Źródła Myśli Teologicznej 62, Kraków 2011, s. 15-21*.
Concilium Arelatense, Canones, w: Dokumenty synodów od 50 do 381 roku, opr. A. Baron – H. Pietras, t. 1, Źródła Myśli Teologicznej 37, Kraków 2006, s. 71-75*.
Concilium Carthaginense, Canones, w: Dokumenty synodów od 50 do 381 roku, opr. A. Baron – H. Pietras, t. 1, Źródła Myśli Teologicznej 37, Kraków 2006, s. 193-199*.
Concilium Eliberitanum, Canones, w: Dokumenty synodów od 50 do 381 roku, opr. A. Baron – H. Pietras, t. 1, Źródła Myśli Teologicznej 37, Kraków 2006, s. 49-61*.
Concilium Neocaesareense, Canones, w: Dokumenty synodów od 50 do 381 roku, opr. A. Baron – H. Pietras, t. 1, Źródła Myśli Teologicznej 37, Kraków 2006, s. 75-77*.
Concilium Niceanum I, Canones, w: Dokumenty Soborów Powszechnych. Tekst grecki, łaciński, polski, t. 1, opr. A. Baron – H. Pietras, ŹMT 24, Kraków 2002, s. 26-47.
Concilium Valentinum, Synodica ad universos episcopos Galliarum, w: Dokumenty synodów od 50 do 381 roku, opr. A. Baron – H. Pietras, t. 1, Źródła Myśli Teologicznej 37, Kraków 2006, s. 280-282*.
[Dominus inter], Siricii Pp. Epistola X, seu canones synodi Romanorum ad Gallos episcopos, PL 13, 1181-1196.
Dominus inter, w: E. Babut, La plus ancienne Décrétale, Paris 1904, s. 69-87.
Innocentius I, Epistola eiusdem Innocentii papae ad Victoricum Rothomagensi episcopum, [Etsi tibi], w: Dekrety papieskie według Collectio Hispana, opr. M. Ożóg – H. Pietras, t. 13, Źródła Myśli Teologicznej 85, Kraków 2021, s. 27-34*.
Innocentius I, Epistola Innocentii papae ad Exuperium Tolosanum episcopum, [Consulenti], w: Dekrety papieskie według Collectio Hispana, opr. M. Ożóg – H. Pietras, t. 13, Źródła Myśli Teologicznej 85, Kraków 2021, s. 34-38*.
Codicis Theodosiani Liber Sextus Decimus, tł. A. Caba, Synody i kolekcje praw 7, Źródła Myśli Teologicznej 71, Kraków 2014, s. 32-33*.
Paulus pp. VI, Litterae encyclicae Sacerdotalis celibatus, diei 24 VI 1967, n. 36, w: https:// www.vatican.va/content/paulvi/la/encyclicals/documents/hf_pvi_enc_24061967_sacerdotalis. html (dostęp: 1.08.2023).
Siricius, Epistola Siricii papae ad Eumerium (Himerium) Tarraconensem episcopum, [Directam], w: Dekrety papieskie według Collectio Hispana, opr. M. Ożóg – H. Pietras, t. 13, Źródła Myśli Teologicznej 85, Kraków 2021, s. 6-15*.
Siricius, Epistola V Siricii Papae ad Episcopos Africae [Cum in unum], PL 13, 1160-1162.
Achelis H., Virgines subintroductae. Ein Beitrag zum VII Kapitel des I Korintherbriefs, Lepzig 1902.
Anoh J.M., Le celibat clérical et la question juridique de l`ordination des homes sacrementellement mariés dans l’Eglise latine (can. 277, § 1), Ottawa 2021 (diss.).
Babut E., La plus ancienne Décrétale, Paris 1904.
Banaszak M. – Weiss A., Arles, w: Encyklopedia Katolicka, t. 1, red. F. Gryglewicz et al., Lublin 1995, k. 926.
Barla A., L`obligation canonique du celibat des ministres, vers 380 en Occident et en Orient. Comparaison entre les Traditions orientales et occidentales, Université de Strasbourg b.r.w. (diss.).
Brundage J.A., Law, Sex, and Christaian Society in Medieval Europe, Chicago – London 1990.
Čairović I., Possible Influence of Hosius of Cordoba on Decisions Made at the First Ecumenical Council (325). Analogy of Canons from the Councils of Elvira, Arles and Nicea, „Bogoslowni vestnik” 77 (2017) s. 97-108.
Cherry D., Studies in the marriage legislation of Augustus, Saskatoon – Saskatechewan 1981 (mps, Degree of Master of Arts).
Cochini C., Origini apostoliche del celibato sacerdotale, tł. A. Perlasca, Roma 2011.
Cochini C., Le celibat sacerdotal dans la tradition primitive de l’Église, w: https:// clerus.org/ clerus/dati/2002-04/05-6/Celib_sac.htm (dostęp: 1.08.2023).
Coustant D., Epistolae Romanorum Pontificium et quae ad eos scritae sunt. As Clemente I usque ad Innocentium III, Tomus I, Parisiis 1721.
Csillag P., The Augustian Laws of Family Relations, Budapest 1976.
Deen H., Le celibat des prêtres dans les premiers siècles de l’Église, Paris 1969.
Dębiński A., Czy Kościół żyje prawem rzymskim? „Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo” 305 (2008) s. 59-68.
Drączkowski F., Elwira, w: Encyklopedia Katolicka, t. 6, red. R. Łukaszyk, Lublin 1995, k. 906-907.
Duval Y., La décrétale Ad Gallos Episcopos: son texte et son auteur, Vigiliae Christianae Supplementum 73, Leiden – Boston 2005. (Crossref)
Espírito Santo B do. LC, O celibato sacerdotal e diaconal no cânon 29o do concilio de Arles de 314, „Alpha Omega” 23/2 (2020) s. 223-240.
Funk F., Kirchengeschichtlische Abhandlungen und Untersuchungen, t. 1, Padeborn 1897.
Góralski W., Wprowadzenie do historii ustawodawstwa synodalnego w Polsce, Lublin 1991.
Gryson R., Les origines du celibat eccléstique du Ier au VIIe siècle, Gembloux 1979.
Heid S., Celibat w Kościele pierwotnym. Początki obowiązku wstrzemięźliwości dla duchownych na Wschodzie i na Zachodzie, tł. S. Stańczyk, Tuchów 2000.
Herman E., Célibat des clercs en droit oriental, w: Dictionnaire de droit canonique sous la direction R. Naz, t. 3, Paris 1942, k. 145-156.
Insadowski H., Rzymskie prawo małżeńskie a chrześcijaństwo, Lublin 1935.
Jaczynowska M., Historia starożytnego Rzymu, Warszawa 1986.
Jager J.N., Le celibat ecclesiastique dans ses rapports religieux et politiques, Paris 1836.
Jombart E., Célibat des clercs en droit occidental, w: Dictionnaire de droit canonique sous la direction R. Naz, t. 3, Paris 1942, k. 132-145.
Kamiński J., Lex Iulia de maritandis ordinibus, w: Prawo rzymskie słownik encyklopedyczny, red. W. Wołodkiewicz, Warszawa 1986, s. 93.
Kamiński J., Lex Papia Poppaea, w: Prawo rzymskie słownik encyklopedyczny, red. W. Wołodkiewicz, Warszawa 1986, s. 93.
Kasprzak D., Rozwój i motywacja kościelnej doktryny o celibacie duchownych (IV-VII w.), w: Stosowność celibatu w relacji do kapłaństwa, red. H. Sławiński, Kraków 2012, s. 105-123.
Kastelik B., Celibat wczoraj i dziś, Myśl Teologiczna 92, Kraków 2018.
Kołosowski T., Celibat duchownych – normy prawne, jego motywacje i praktyka w Kościele galijskim od połowy IV do połowy VI wieku w świetle kanonów synodów kościelnych, „Vox Patrum” 75 (2020) s. 285-298. (Crossref)
Krawczuk A., Konstantyn Wielki, Warszawa 1970.
Kuryłowicz M., Prawo i obyczaje w starożytnym Rzymie, Lublin 1994.
Lázaro Sánchez J.M., L’Etat actuel de la recherche sur le concile d’Elvire, „Revue des sciences religieuses” 82 (2008) 4, Varia, w: https://journals.openedition. org/rsr/413#text (dostęp: 1.08.2023). (Crossref)
Lewandowicz J., O brzmieniu i tłumaczeniu kanonu 33 synodu w Elwirze najstarszego oficjalnego tekstu Kościoła o celibacie duchowieństwa, „Vox Patrum” 33 (2013) s. 209-219. (Crossref)
Lex Iulia de maritandis ordinibus, w: A. Berger, Encyclopedic dictionary of Roman Law, Philadelphia 1991, s. 553-554.
Lex Iulia de maritandis ordinibus, w: W. Litewski, Słownik encyklopedyczny prawa rzymskiego, Kraków 1998, s. 156.
Meigne M., Concile ou collection d`Elvire, „Revue d`Histoire Ecclésiastique” 70 (1975) s. 361-387.
Mommsen T., Historya Rzymska, t. 1, tł. T. Dziekoński, Warszawa 1867.
Niczyporuk P., Zawarcie małżeństwa „liberorum procreandorum causa” w prawie rzymskim, „Zeszyty Prawnicze” 14/3 (2014) s. 193-220. (Crossref)
Ożóg M. – Wójcik M., Przedmowa, w: Kodeks Teodozjusza Księga Szesnasta, tł. A. Caba, Synody i kolekcje praw 7, Kraków 2014, s. V-IX.
Pastuszko M., Sakrament święceń (kanony 1008-1054), Kielce 2008.
Piechocka-Kłos M., Konstantyn I Wielki i Sobór Nicejski I (325) w wybranych źródłach historycznych, „NURT SVD” 1 (2020) s. 112-130.
Piechocka-Kłos M., Sobory powszechne w epoce późnego cesarstwa (IV-VI w.), „Studia Warmińskie” 48 (2011) s. 291-305. (Crossref)
Pietras H., Sobór Nicejski (325). Kontekst religijny i polityczny. Dokumenty. Komentarze, Kraków 2013.
Ryś G., Celibat, Kraków 2019.
Schatz K., Sobory powszechne, punkty zwrotne w historii Kościoła, tł. J. Zakrzewski, Kraków 2001.
Sobór Nicejski I (325), Wprowadzenie, w: Dokumenty Soborów Powszechnych. Tekst grecki, łaciński, polski, t. 1, opr. A. Baron – H. Pietras, Źródła Myśli Teologicznej 24, Kraków 2002, s. 21-23.
Sordyl K., Dzieje schizmy pryscyliańskiej (370- 385) Dramatyczna likwidacja pryscylianizmu, „Vox Patrum” 33 (2013) s. 317-327. (Crossref)
Starowieyski M., Sobory niepodzielonego Kościoła, Kraków 2016.
Stawniak H., Celibat, w: Leksykon Prawa Kanonicznego, red. M. Sitarz, Lubin 2019, k. 371-381.
Stickler A., The Case for Clerical Celibacy. Its Historical Development and Theological Foundations, San Franciso 1995.
Stolarek D., Quasi adultera. Rozważania na gruncie Lex Iulia de adulteriis coercendis, „Roczniki Nauk Prawnych” 22/2 (2010) s. 135-154.
Strojnowski J., Celibat, w: Encyklopedia Katolicka, t. 2, red. F. Gryglewicz, Lublin 1995, k. 1394-1396.
Szafrański A. – Wójcik W., Celibat. B. Kościół zachodni, w: Encyklopedia Katolicka, t. 2, red. F. Gryglewicz, Lublin 1995, k. 1399-1403.
Topczewska U., Privilegium exigendi w rzymskim procesie formułkowym, Białystok 2015.
Vilella J. – Barreda P., Los cánones de la Hispana atribuidos a un Concilio Iliberritano. Estudio filológico, w: I concili della cristianità occidentale. Secoli III-V. XXX Incontro di studiosi dell'antichità cristiana, Roma, 3-5 maggio 2001, Studia Ephemeridis Augustinianum 78, Roma 2002, s. 545-579.
Weiss A., Ankara, w: Encyklopedia Katolicka, t. 1, red. F. Gryglewicz et al., Lublin 1995, k. 619-620.
Winterslow Dale A., The Synod of Elvira and christian life in the fourth century. A historical essay, London 1882.
Żurek A., Chrystianizacja prawa po „edykcie mediolańskim”, „Vox Patrum” 34 (2014) s. 73-88. (Crossref)
Żurek A., Synody wczesnochrześcijańskie, w: Synody Diecezji Tarnowskiej, t. 7, red. A. Żurek – J. Soprych, Kraków 2017, s. 31-46. (Crossref)
The John Paul II Catholic University of Lublin https://orcid.org/0000-0001-9443-3429
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Papers published in Vox Patrum are covered by the Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) licence. Authors and users can use published works licensed under the CC-BY-ND since 2018. For earlier publications, copyrights are available under fair use rights in accordance with the Act of February 4, 1994 on copyrights and related rights.
