Bulgarian tsar Peter (927-969) in the Byzantine historiography of the 10th-12th centuries

Mirosław Leszka

Uniwersytet Łódzki , Poland


Abstract

Byzantine historians tied Peter primarily with the establishment of the las­ting peace with the Empire in 927. In the sources that present the events from before the reign of the emperor Nikephor Phokas (963-969), when the relations between both states deteriorated, Peter is commonly portrayed as a peacemaker, a deeply religious man, accepting of the Byzantine way of understanding the role of the ruler in religious matters. However, Byzantine authors point out that Peter was able to successfully secure his position and ruthlessly deal with his enemies. The sources describing the events from the last years of his reign portray him as a prideful person, daring to stand up against the Byzantine basileÚj, and who gets rightfully and severely punished for his actions. It should be noted that most often the Byzantine authors did not describe their attitude towards Peter, and did not judge him directly. This results in the reader having to build the image of the Bulgarian ruler himself, based on how the sources describe the events concerning his reign.

Keywords:

tsar Peter (927-969), Byzantine historiography, Continuation of Theophanes, John Skylitzes, Symeon Logothete

Constantine Porphyrogenitus, De administrando imperio, Greek text ed. by G. Morav¬csik, English translation by R.J.H. Jenkins, CFHB 1, Washington 1967.
Constantinus Porphyrogenitus, De ceremoniis aulae byzantinae, rec. I.I. Reiskius, vol. 1, CSHB [5], Bonnae 1829.
Georgius Monachus, Vitae imperatorum recentiorum, rec. I. Bekker, CSHB [31], Bonnae 1838, 763-924.
Ioannes Scylitzes, Synopsis historiarum, ed. I. Thurn, CFHB (Series Berolinensis) 5, Berolini – Novi Eboraci 1973, tłum. A. Kotłowska: Jan Skylitzes, Zarys historii, w: Testimonia najdawniejszych dziejów Słowian. Seria grecka, z. 6: Pisarze wieku XI, wyd. A. Kotłowska – A. Brzóstkowska, Warszawa 2013, 106-269.
Ioannes Zonaras, Epitomae historiarum, rec. Th. Büttner-Wobst, CSHB [49], Bonnae 1897.
Leo Diaconus, Historia, rec. C.B. Hase, CSHB [33], Bonnae 1828, 3-178.
Pseudo-Symeon Magister acLogotheta, Annales, rec. I. Bekker, CSHB [31], Bonnae 1838, 603-760.
Symeon Magister et Logotheta, Chronicon, rec. S. Wahlgren, CFHB (Series Berolinen¬sis) 44/1, Berolini – Novi Eboraci 2006.
Testimonia najdawniejszych dziejów Słowian, seria grecka, z. 4: Pisarze z X wieku, wyd. A. Brzóstkowska i W. Swoboda, Prace Slawistyczne 106, Warszawa 1997.
Testimonia najdawniejszych dziejów Słowian, seria grecka, z. 5: Pisarze z VIII-XII wieku, przekł. i oprac. A. Brzóstkowska, Prace Slawistyczne 127, Warszawa 2009.
Theophanes Continuatus, rec. I. Bekker, CSHB [31], Bonnae 1838, 3-483.
Theophylacti epistula ad Petrum Bulgariae regem, ed. I. Dujčev, w: tenże, L’epistola sui Bogomili del patriarcha costantinopolitani Teofilatto, w: tenże, Medioevo bizantino¬-slavo, vol. 1: Saggi di storia politica e culturale, Storia e Letteratura 102, Roma 1965, 283-315 (sam list w oryginale greckim znajduje się na s. 311-315).
Theophylactus Achridensis, Epistulae, ed. P. Gautier: Théophylacte d’Achrida, Lettres, introduction, texte, traduction et notes par P. Gautier, CFHB (Series Thessalonicensis) 16/2, Thessalonique 1986.
Иванов Й., Български старини из Македония, София 1970.
Banchich T.M., Introduction, w: The History of Zonaras from Alexander Severus to the Death of Theodosius the Great, transl. T.M. Banchich – E.N. Lane, New York 2009, 1-19.
Biliarsky I., St. Peter (927–969), Tsar of the Bulgarians, w: State and Church: Studies in Medieval Bulgaria and Byzantium, ed. V. Gjuzelev – K. Petkov, Sofia 2011, 173-188.
Bonarek J., Przyczyny i cele bułgarskich wypraw Światosława a polityka Bizancjum w la¬tach sześćdziesiątych X w., „Studia Historyczne” 39 (1996) 287-302.
Bonarek J., Romajowie i obcy w Kronice Jana Skylitzesa. Identyfikacja etniczna Bizan¬tyńczyków i ich stosunek do obcych w świetle Kroniki Jana Skylitzesa, Toruń 2003.
Browning R., Byzantium and Bulgaria. A Comparative Study across the Early Medieval Frontier, London 1975.
Brzozowska Z.A., Car i caryca czy cesarz i cesarzowa Bułgarów? Tytulatura Piotra i Marii-Ireny Lekapeny w średniowiecznych tekstach słowiańskich (Jak powinniśmy nazywać władców bułgarskich z X stulecia), „Die Welt der Slaven” 62 (2017) 17-26.
Brzozowska Z.А. – Leszka M.J., Maria Lekapene, Empress of the Bulgarians. Neither a Saint nor a Malefactress, Byzantina Lodziensia 36, Łódź 2017.
Brzóstkowska A., Kroniki z kręgu Symeona Logotety, w: Testimonia najdawniejszych dziejów Słowian, seria grecka, z. 5: Pisarze z X wieku, przekł. i oprac. A. Brzóstkow¬ska, Prace Slawistyczne 127, Warszawa 2009, 64-67.
Cheynet J.-C., John Skylitzes, the author and his family, w: John Skylitzes, A synopsis of Byzantine History, 811-1057, introd., text, notes, transl. J. Wortley, Cambridge 2010, IX-XI.
Featherstone J.M., Theophanes Continuatus: A History for the Palace, w: La face cachée de la littérature byzantine. Le texte en tant que message immédiat, Actes du Colloque internationale, Paris, 5-7 juin 2008, sous la dir. de P. Odorico, Dossiers Byzantins 11, Paris 2012, 123-135.
Featherstone J.M., Theophanes Continuatus VI and De Cerimoniis I, 96, ByzZ 104 (2011) 115-123.
Fine J.V.A. The Early Medieval Balkans: A Critical Survey from the Sixth to the Late Twelfth Century, Ann Arbor 1983
Fine J.V.A., A Fresh Look at Bulgaria under Tsar Peter I (927–969), „Byzantine Studies” 5 (1978) 88-95.
Flusin B., Re-writing history: John Skylitzes’ Synopsis historion, w: John Skylitzes, A sy¬nopsis of Byzantine History, 811-1057, introd., text, notes, transl. J. Wortley, Cambrid¬ge 2010, XII-XXXIII.
Grigoriadis I., Linguistic and literary studies in the Epitome Historion of John Zonaras, Thessaloniki 1998.
The History of Leo the Deacon. Byzantine Military Expansion in the Tenth Century, introd., transl., annot. A-M. Talbot – D. F. Sulivan, with assistance G.T. Dennis – S. McGrath, Washington 2006.
Holmes C., The rhetorical structure of Skylitzes’ Synopsis Historion, w: Rhetoric in By¬zantium, ed. E. Jeffreys, Aldershot 2003, 187-199.
Howard-Johnston J., Byzantium, Bulgaria and the Peoples of Ukraine in the 890s, w: Материалы по арцхеологии, истории и етнографии Таврии, t. 7, ред. А.Й. Айбабин, Симферополь 2000, 343-345.
Jurewicz O., Historia literatury bizantyńskiej. Zarys, Wrocław 1982.
Kazhdan A., History of Byzantine Literature (850-1000), ed. Ch. Angelidi, Athens 2006.
Leszka M.J., Bunt Michała (930), „Slavia Antiqua” 58 (2017) (w druku).
Leszka M.J., Car Piotr w opinii Bizantyńczyków, „Slavia Antiqua” 42 (2001) 97-106.
Leszka M.J., Rola cara Piotra (927-969) w życiu bułgarskiego Kościoła. Kilka uwag, VoxP 36 (2016) t. 66, 429-442.
Leszka M.J., Spisek Jana przeciw carowi Piotrowi (928) – raz jeszcze, „Balcanica Posna¬niensia” 23 (2016) 5-13.
Leszka M.J., Symeon I Wielki a Bizancjum. Z dziejów stosunków bułgarsko-bizantyńskich w latach 893-927, Byzantina Lodziensia 15, Łódź 2013.
Leszka M.J., Wizerunek władców pierwszego państwa bułgarskiego w bizantyńskich źródłach pisanych (VIII - pierwsza połowa XII wieku), Byzantina Lodziensia 7, Łódź 2004.
Leszka M.J. – Marinow K., Carstwo bułgarskie. Polityka, społeczeństwo, gospodarka, kultura, 866-969, Warszawa 2015.
LjubarskijJ.N., Theophanes Continuatus und Genesios. Das Problem einer gemeinsamen Quelle, „Byzantinoslavica” 48 (1987) 45-55.
Marinow K., Dzicy, wyniośli i groźni górale. Wizerunek Bułgarów jako mieszkańców gór w wybranych źródłach greckich VIII-XII w., w: Stereotypy bałkańskie. Księga jubile¬uszowa Profesor Ilony Czamańskiej, red. J. Paszkiewicz – Z. Pentek, Poznań 2011, 35-45.
Markopoulos A., Théodore Daphnopatés et la Continuation de Théophane, JÖB 35 (1985) 171-182.
McCormick M., Eternal Victory: Triumphal Rulership in Late Antiquity, Byzantium and the Early Medieval West, Cambridge 1987.
Papamastorakis T., The Bamberg Hanging Reconsidered, „Delt…on tÁj CristianikÁj 'ArcaiologikÁj `Etaire…aj” 24 (2003) 375-392.
Prinzing G., Das Bamberger Gunthertuch in neuer Sicht, „Byzantinoslavica” 54 (1993) 218-231.
Prinzing G., Bizantyńczycy wobec obcych, oprac. K. Ilski, Poznań 1998.
Rek S., Geneza tytułu carskiego w państwie zachodniobułgarskim, „Balcanica Posnanien¬sia” 2 (1985) 51-57.
Seibt W., Johannes Skylitzes: Zur Person des Chronisten, JÖB 25 (1976) 81-85.
ShepardJ., A marriage too far? Maria Lekapena and Peter of Bulgaria, w: The Empress Theophano. Byzantium and the West at the turn of the first millennium, ed. A. Davids, Cambridge 1995, 121-149.
Signes Codoñer J., Algunas consideraciones sobre la autoría del Theophanes Continu¬atus, „Erytheia” 10 (1989) 17-28.
Swoboda W., Kontynuacja Georgiosa, w: Słownik Starożytności Słowiańskich. Encyklo¬pedyczny zarys kultury Słowian od czasów najdawniejszych do schyłku wieku XII, t. 2, red. W. Kowalenko – G. Labuda – T. Lehr-Spławiński, Wrocław 1965, 468.
Ševčenko I., Introduction, w: Chronographiae quae Theophanis Continuati nomine fertur Liber que Vita Basilii Imperatoris amplectitur, ed. I. Ševčenko, Berlin 2011, 3-13.
Thurn H., Ioannes Skylitzes, Autor und Werk, w: Ioannis Scylitzae Synopsis historiarum, rec. I. Thurn, CFHB Series Berolinensis 5, Berolini – Novi Eboraci 1973, VII-LVI.
TreadgoldW., The Middle Byzantine Historians, Basingstoke 2013.
Tsirpanlis C.N., Byzantine Reactions to the Coronation of Charlemagne, „Byzantina” 6 (1974) 347-360.
Wahlgren S., Autor und Werk, w: Symeonis Magistri et Logothetae Chronicon, ed. S. Wahl¬gren, Berolini – Novi Eboraci 2006, 3-8.
Ziegler K., Zonaras, RE X/A1 718-732.
Атанасов Г., Инсигниите на средновековните български владетели. Корони, скиптри, сфери, оръжия, костюми, накити, Плевен 1999.
Бакалов Г., Средновековният български владетел. Титулатура и инсигнии, София 19952.
БилярскиИ., Покровители на Царство. Св. Цар Петър и св. Параскева-Петка, София 2004.
Божилов И., Цар Симеон Велики (893-927): Златният век на Средновековна България, София 1983.
Божилов И. – Гюзелев В., История на средновековна България. VII–XIV в., София 2006.
Бьлгарският златен век. Сборник в чест на цар Симеон Велики (893-927), ред. В. Гюзелев – И. Г. Илев – К. Ненов, Пловдив 2015.
Дуйчев И., Стара българска книжнина, vol. 1, София 1943.
ЗлатарскиВ.Н., Известията за българите в хрониката на Симеон Метафраст и Логотет, w: tenże, Избрани произведения в четри тома, t. 1, рed. П. Петров, София 1972, 359-573.
ЗлатарскиВ.И., История на българската държава през средните векове, t. I/2, Първо българско Царство. От славянизацията на държавата до падането на Първото царство (852-1018), София 1927.
Иванов C.A., Византийско-болгарские отношения в 966-969 гг., „Византийский Временник” 42 (1981) 88-100.
Иванов С.А., Полемическая направленност «Истории» Лва Диакона, „Византийский Временник” 43 (1982) 74-80.
Каждан А.П., Из истории византийской хронографии X v., 1: O составе так назъвайемой „Хроники Продолжателя Феофана”, „Византийский Временник” 19 (1961) 76-96.
Каждан А.П., Хроника Симеона Логофета, „Византийский Временник” 15 (1959) 125-143.
Каймакамова М., Българска средновековна историопис, София 1990.
Лешка М.Й, Oбразът на българския цар Борис II във византийските извори, „Studia Balcanica” 25 (2006) 145-152.
Лешка М.Й., Симеон Велики и Византия. Из историята на българ-византийските отношения през 893-927, София 2017.
Лешка М.Й. – Маринов К., Спорные вопросы правления болгарского царя Петра I (927–969), „Palaeobulgarica” 41 (2017) nr 1, 23-39.
Литаврин Г.Г., Константин Багрянородный о Болгарии и Болгарах, w: Сборник в чест на акад. Димитър Ангелов, ред. В. Велков, София 1994, 30-37.
Любарский Я.Н. Сочиниение Продолжателя Феофана. Хроника, история, жизнеописания?, w: Продолжатель Феофана, Жизнеописанияжвизантийскиц царей, ред. Я.Н. Любарский, Санкт-Петербург 1992, 293-368.
Николов A., „Великият между царете”. Изграждане и утвърждаване на българската царска институция през управлението на Симеон I, w: Българският златен век. Сборник в чест на цар Симеон Велики (893-927), ред. В. Гюзелев – И.Г. Илиев – К. Ненов, Пловдив 2015, 149-188.
Николов A., Политическа мисъл в ранносредновековна България (средата на IX – края на X в.), София 2006.
Павлов П., Години на мир и „ратни беди” (927-1018), w: Г. Атанасов – В. Вачкова – П. Павлов, Българска национална история, vol. 3: Първо българско царство (680-1018), Велико Търново 2015, 403-479
Павлов П., Векът на цар Самуил, София 2014.
Симеонова Л., Образът на българския владетел във византийската книжнина (средата на IX – началото нa XI в.). Няколко примера, w: Представата за „другия” на Балканите, София 1995, 20-31.
Сюзюмов М.Я., Лев Диакон и его время, w: Лев Диакон, История, perev. М.М. Копыленко, Комментарии М.Я. Сюзюмов – С.А. Иванов, Москва 1988, 137-165.
Тодоров Т., България през втората и третата четвърт на X век: политическа история, София 2006 (niepublikowana praca doktorska).
Тодоров T., Владетелският статут и титла на цар Петър І след октомври 927 г.: писмени сведения и сфрагистични данни (сравнителен анализ), w: Юбилеен сборник. Сто години от рождението на д-р Васил Хараланов (1907-2007), Шумен 2008, 93-108.
Чешмеджиев Д., Цар Петър във византийските извори, w: Кръгла маса. „Златният век на цар Симеон”: политика, религия и култура, ред. В. Станев, София 2014, 103-110.

Published
2018-12-12


Leszka, M. (2018). Car bułgarski Piotr (927-969) w bizantyńskiej historiografii X-XII wieku. Vox Patrum, 70, 339–354. https://doi.org/10.31743/vp.3213

Mirosław Leszka 
Uniwersytet Łódzki



License

Papers published in Vox Patrum are covered by the Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) licence. Authors and users can use published works licensed under the CC-BY-ND since 2018. For earlier publications, copyrights are available under fair use rights in accordance with the Act of February 4, 1994 on copyrights and related rights.