Family and faith in Passio ss. Perpetuae et Felicitatis
Bożena Stawoska-Jundziłł
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Elblągu , PolandAbstract
This article concerns about family thread in description of Perpetuae’s martyrdom in 3rd century Carthage. It describes Perpetuae’s family structure, family form upper strata of Roman Africa society, but not from aristocracy. The main function has father but almost equal in prestige is his daughter – Perpetua. Her husband was not mention text did not mention, except from the fact of being a father. Similar faint role have two living brothers. Story focus more on the youngest dead brother, that died in torment from deceased. Author suggest that Perpetua form unknown reason have advantage in prestige above her pagan father, implements, from her martyrdom, plan for salvation all of her family. This “altruistic” plan is to shorten posthumous torments for not baptise brother and to end members of family dilemma, torn between new religion and tradition. It makes Perpetua, a heroic person, that sacrifice upbringing of her child for the sake of rest family. This text’s meaning is rather exceptional for the early Christian literature and it definitely exclude authorship from Tertullian because of his view on women.
Keywords:
martyrdom, family, father, daughter, brothers, maternityReferences
Passio SS. Perpetuae et Felicitatis, ed. J. Amat, w: Passion de Perpétue et de Félicité. Actes, SCh 417, Paris 1996, 97-183, tłum. A. Malinowski: Męczeństwo św. Perpetuy i Felicyty, w: Męczennicy, wstępy, opr. i wybór tekstów E. Wipszycka – M. Staro¬wieyski, OŻ 9, Kraków 1991, 247-268.
Laudatio Turiae – funebris oratio uxori dedicata, Fontes Historiae Antiquae 21 [wyd. łacińsko-polskie, wprowadzenie i komentarz M. Jońca], tłum. M. Jońca: Pochwała Turii – mowa pogrzebowa ku czci żony, Poznań 2011.
Alföldy G., Historia społeczna starożytnego Rzymu, tłum. A. Garlińska, Poznań 1992.
Bannon C.J., The Brothers of Romulus: Fraternal Pietas in Roman Law, Literature, and Society, Princeton 1997.
Bradley K.R., Discovering the Roman Family: Studies in Roman Social History, Oxford 1991.
Casson L., Podróże w starożytnym świecie, tłum. T. Kotula, Wrocław – Warszawa – Kra¬ków – Gdańsk – Łódź 1981.
Clark E.A., The Life of Melania the Younger, New York 1984.
Clark G., Women in Late Antiquity, Oxford 1993.
Cribiore R., Gymnastic of the mind. Greek Education in Hellenistic an Roman Egypt, Princeton – Oxford 2001.
Cultural Identity in the Roman Empire, ed. R. Laurence – J. Berry, London – New York 2001.
Dickey E., Latin Forms of Address. From Plautus to Apuleius, Oxford 2002.
Farmer D.H., The Oxford Dictionary of Saints, Oxford 1978.
Forstner D., Świat symboliki chrześcijańskiej, tłum. zb., Warszawa 1990.
Frier B.W., Demography, w: The Cambridge Ancient History, t. 11, Cambridge 2000, 787-816.
Garcíay GarcíaL., Pupils, Teachers, and Schools in Pompeii, Roma 2005.
Garnsey P., Son, Slaves, and Christians, w: The Roman Family in Italy. Status, Sentiment, Space, ed. B. Rawson – P. Weaver, Oxford 1997, 101-122.
Hallet J.P., Fathers and Daughters in the Roman Society, Princeton 1984.
Hamman A., Życie codzienne pierwszych chrześcijan (95-197), tłum. A. Guryn – U. Su¬dolska, Warszawa 1990.
Hemelrijk E.A., Matrona Docta: Educated Women in the Roman Elite from Cornelia to Julia Domna, London – New York 1999.
Hunt E.J., Christianity in the Second Century, London – New York 2003.
Iluk J., Chrześcijańskie małżeństwo i rodzina w rzymskiej starożytności, w: Małżeństwo i rodzina w dawnym judaizmie i starożytnym chrześcijaństwie, red. W. Pałubicki – J. Iluk, Gdańsk 1995, 224-231.
Jońca M., Omówienie, w: Laudatio Turiae, funebris oratio uxori dedicata – Pochwała Tu¬rii – mowa pogrzebowa ku czci żony, wprowadzenie, przekład i komentarz M. Jońca, Fontes Historiae Antiquae 21 Poznań 2011, 56-138.
Jundziłł J., Ideał żony i matki w „Wyznaniach” św. Augustyna a klasyczne wzorce rzym¬skie. VoxP 8 (1988) t. 15, 817-830.
Jundziłł J., Rodzina rzymska w czasach prosperity i przemian ideowych II wieku, Byd¬goszcz 1996.
Jundziłł J., Rzymskie zapatrywania na psychikę dziecka, „Antiquitas” 16 (1992) 13-27.
Kajanto I., The Latin Cognomina, Helsinki 1965.
Kelly J.N.D., Hieronim. Życie, pisma, spory, tłum. R. Wiśniewki, Warszawa 2003.
Kelly J.N.D., Złote usta. Jan Chryzostom – asceta, kaznodzieja, biskup, tłum. K. Krakow¬czyk, Kraków 2001.
KotulaT., Afryka Północna w starożytności, Wrocław – Warszawa 1972.
L’Afrique dans l’Occident romain (Ier siècle av. J.-C. - IVe siècle ap. J.-C.). Actes du col¬loque de Rome (3-5 décembre 1987), Collection de l’École française de Rome 134, Roma 1990.
Laronde A. – Golvin J.C., L’ Afrique antique, Paris 2001.
Mazzei B., Colomba, w: Temi di iconografia paleocristiana, a cura di F. Bisconti, Città del Vaticano 2000, 153-154.
Naissance et petit enfance dans l’Antiquitaté, éd. V. Dasen, Fribourg – Götingen 2004.
Nathan G.S., The Family in Late Antiquity: the Rise of Christianity and the Endurance of Tradition, London – New York 2000.
Rawson B., Children and Childhood in Roman Italy, Oxford 2009.
Ruether R., Mothers of the Church, w: Women of Spirit: Female Leadership in the Jewish and Christian Traditions, ed. R. Ruether – E. McLaughlin, New York 1979.
Sajdak J., Tertulian, Poznań 1949.
SalzaPrinaRicotti E., Giochi e giocatoli, Vita e costumi dei Romani antichi 18, Roma 1995.
Shaw B.D., The Age of Roman Girls at Marriage: Some Reconsiderations, JRS 77 (1987) 30-46.
Słapek D., Sport i widowiska w świecie antycznym, Kraków – Warszawa 2010.
Starowieyski M., Elementy autobiograficzne w trzech Męczeństwach afrykańskich z III wie¬ku, VoxP 32 (2012) t. 57, 575-585.
Stawoska-Jundziłł B., Formuły v.h. i h.f. (oraz pochodne) w chrześcijańskich inskryp¬cjach z prowincji i miasta Rzymu, w: Studia Moesiaca 2, red. L. Mrozewicz – K. Ilski, Poznań 1994, 127-144.
Stawoska-Jundziłł B., Kwantytatywne aspekty pożycia małżeńskiego kobiet w łacińskich inskrypcjach chrześcijańskich z Rzymu datowanych konsularnie (III-VI wiek), w: Do¬mus et familia, red. J. Jundziłł, Bydgoszcz 2000.
Stawoska-Jundziłł B., Senex Christianus. Ludzie w wieku 70 lat i powyżej w świetle łaciń¬skich inskrypcji chrześcijan z Rzymu, w: Z antycznego świata, t. 1: Grecja, Kartagina, Rzym, red. R. Sajkowski – M. Wolny, Olsztyn 2009, 143-171.
Stawoska-Jundziłł B., Vixit cum parentibus. Dzieci w wieku do siedmiu lat w rodzinach chrześcijan z Rzymu III-VI wieku, Bydgoszcz 2008.
Suder W., Census populi. Demografia starożytnego Rzymu, Wrocław 2003.
Śrutwa J., Praca w starożytnym chrześcijaństwie afrykańskim, Lublin 1983.
Testini P., Aspetti di vita matrimoniale in antiche iscrizioni funerarie cristiane, „Latera¬num” 42 (1976) 150-164.
Tibiletti C., La donna in Tertuliano, w: Misoginia e maschilismo in Grecia e in Roma, Pubblicazioni dell’Istituto di filologia classica e medievale dell’Universitàdi Genova 71, Genova 1981.
Treggiari S., Roman Marriage, Oxford 1991.
Väterlein J., Roma ludens. Kinder und Erwachsene beim Spiel im Antike Rom, Amster¬dam 1976.
Wiedemann Th., Adults and Childrens in the Roman Empire, London 1989.
WipszyckaE., Kościół w świecie późnego antyku, Warszawa 1994.
Wójcik M., Rzymska terminologia prawna stosowana na określenie chłosty, w: Contra leges et bonos mores, red. H. Kowalski – M. Kuryłowicz, Lublin 2005, 149-152.
Laudatio Turiae – funebris oratio uxori dedicata, Fontes Historiae Antiquae 21 [wyd. łacińsko-polskie, wprowadzenie i komentarz M. Jońca], tłum. M. Jońca: Pochwała Turii – mowa pogrzebowa ku czci żony, Poznań 2011.
Alföldy G., Historia społeczna starożytnego Rzymu, tłum. A. Garlińska, Poznań 1992.
Bannon C.J., The Brothers of Romulus: Fraternal Pietas in Roman Law, Literature, and Society, Princeton 1997.
Bradley K.R., Discovering the Roman Family: Studies in Roman Social History, Oxford 1991.
Casson L., Podróże w starożytnym świecie, tłum. T. Kotula, Wrocław – Warszawa – Kra¬ków – Gdańsk – Łódź 1981.
Clark E.A., The Life of Melania the Younger, New York 1984.
Clark G., Women in Late Antiquity, Oxford 1993.
Cribiore R., Gymnastic of the mind. Greek Education in Hellenistic an Roman Egypt, Princeton – Oxford 2001.
Cultural Identity in the Roman Empire, ed. R. Laurence – J. Berry, London – New York 2001.
Dickey E., Latin Forms of Address. From Plautus to Apuleius, Oxford 2002.
Farmer D.H., The Oxford Dictionary of Saints, Oxford 1978.
Forstner D., Świat symboliki chrześcijańskiej, tłum. zb., Warszawa 1990.
Frier B.W., Demography, w: The Cambridge Ancient History, t. 11, Cambridge 2000, 787-816.
Garcíay GarcíaL., Pupils, Teachers, and Schools in Pompeii, Roma 2005.
Garnsey P., Son, Slaves, and Christians, w: The Roman Family in Italy. Status, Sentiment, Space, ed. B. Rawson – P. Weaver, Oxford 1997, 101-122.
Hallet J.P., Fathers and Daughters in the Roman Society, Princeton 1984.
Hamman A., Życie codzienne pierwszych chrześcijan (95-197), tłum. A. Guryn – U. Su¬dolska, Warszawa 1990.
Hemelrijk E.A., Matrona Docta: Educated Women in the Roman Elite from Cornelia to Julia Domna, London – New York 1999.
Hunt E.J., Christianity in the Second Century, London – New York 2003.
Iluk J., Chrześcijańskie małżeństwo i rodzina w rzymskiej starożytności, w: Małżeństwo i rodzina w dawnym judaizmie i starożytnym chrześcijaństwie, red. W. Pałubicki – J. Iluk, Gdańsk 1995, 224-231.
Jońca M., Omówienie, w: Laudatio Turiae, funebris oratio uxori dedicata – Pochwała Tu¬rii – mowa pogrzebowa ku czci żony, wprowadzenie, przekład i komentarz M. Jońca, Fontes Historiae Antiquae 21 Poznań 2011, 56-138.
Jundziłł J., Ideał żony i matki w „Wyznaniach” św. Augustyna a klasyczne wzorce rzym¬skie. VoxP 8 (1988) t. 15, 817-830.
Jundziłł J., Rodzina rzymska w czasach prosperity i przemian ideowych II wieku, Byd¬goszcz 1996.
Jundziłł J., Rzymskie zapatrywania na psychikę dziecka, „Antiquitas” 16 (1992) 13-27.
Kajanto I., The Latin Cognomina, Helsinki 1965.
Kelly J.N.D., Hieronim. Życie, pisma, spory, tłum. R. Wiśniewki, Warszawa 2003.
Kelly J.N.D., Złote usta. Jan Chryzostom – asceta, kaznodzieja, biskup, tłum. K. Krakow¬czyk, Kraków 2001.
KotulaT., Afryka Północna w starożytności, Wrocław – Warszawa 1972.
L’Afrique dans l’Occident romain (Ier siècle av. J.-C. - IVe siècle ap. J.-C.). Actes du col¬loque de Rome (3-5 décembre 1987), Collection de l’École française de Rome 134, Roma 1990.
Laronde A. – Golvin J.C., L’ Afrique antique, Paris 2001.
Mazzei B., Colomba, w: Temi di iconografia paleocristiana, a cura di F. Bisconti, Città del Vaticano 2000, 153-154.
Naissance et petit enfance dans l’Antiquitaté, éd. V. Dasen, Fribourg – Götingen 2004.
Nathan G.S., The Family in Late Antiquity: the Rise of Christianity and the Endurance of Tradition, London – New York 2000.
Rawson B., Children and Childhood in Roman Italy, Oxford 2009.
Ruether R., Mothers of the Church, w: Women of Spirit: Female Leadership in the Jewish and Christian Traditions, ed. R. Ruether – E. McLaughlin, New York 1979.
Sajdak J., Tertulian, Poznań 1949.
SalzaPrinaRicotti E., Giochi e giocatoli, Vita e costumi dei Romani antichi 18, Roma 1995.
Shaw B.D., The Age of Roman Girls at Marriage: Some Reconsiderations, JRS 77 (1987) 30-46.
Słapek D., Sport i widowiska w świecie antycznym, Kraków – Warszawa 2010.
Starowieyski M., Elementy autobiograficzne w trzech Męczeństwach afrykańskich z III wie¬ku, VoxP 32 (2012) t. 57, 575-585.
Stawoska-Jundziłł B., Formuły v.h. i h.f. (oraz pochodne) w chrześcijańskich inskryp¬cjach z prowincji i miasta Rzymu, w: Studia Moesiaca 2, red. L. Mrozewicz – K. Ilski, Poznań 1994, 127-144.
Stawoska-Jundziłł B., Kwantytatywne aspekty pożycia małżeńskiego kobiet w łacińskich inskrypcjach chrześcijańskich z Rzymu datowanych konsularnie (III-VI wiek), w: Do¬mus et familia, red. J. Jundziłł, Bydgoszcz 2000.
Stawoska-Jundziłł B., Senex Christianus. Ludzie w wieku 70 lat i powyżej w świetle łaciń¬skich inskrypcji chrześcijan z Rzymu, w: Z antycznego świata, t. 1: Grecja, Kartagina, Rzym, red. R. Sajkowski – M. Wolny, Olsztyn 2009, 143-171.
Stawoska-Jundziłł B., Vixit cum parentibus. Dzieci w wieku do siedmiu lat w rodzinach chrześcijan z Rzymu III-VI wieku, Bydgoszcz 2008.
Suder W., Census populi. Demografia starożytnego Rzymu, Wrocław 2003.
Śrutwa J., Praca w starożytnym chrześcijaństwie afrykańskim, Lublin 1983.
Testini P., Aspetti di vita matrimoniale in antiche iscrizioni funerarie cristiane, „Latera¬num” 42 (1976) 150-164.
Tibiletti C., La donna in Tertuliano, w: Misoginia e maschilismo in Grecia e in Roma, Pubblicazioni dell’Istituto di filologia classica e medievale dell’Universitàdi Genova 71, Genova 1981.
Treggiari S., Roman Marriage, Oxford 1991.
Väterlein J., Roma ludens. Kinder und Erwachsene beim Spiel im Antike Rom, Amster¬dam 1976.
Wiedemann Th., Adults and Childrens in the Roman Empire, London 1989.
WipszyckaE., Kościół w świecie późnego antyku, Warszawa 1994.
Wójcik M., Rzymska terminologia prawna stosowana na określenie chłosty, w: Contra leges et bonos mores, red. H. Kowalski – M. Kuryłowicz, Lublin 2005, 149-152.
Stawoska-Jundziłł, B. (2018). Rodzina a wiara w Passio ss. Perpetuae et Felicitatis. Vox Patrum, 67, 555–572. https://doi.org/10.31743/vp.3415
Bożena Stawoska-Jundziłł
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Elblągu
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Elblągu
License
Papers published in Vox Patrum are covered by the Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) licence. Authors and users can use published works licensed under the CC-BY-ND since 2018. For earlier publications, copyrights are available under fair use rights in accordance with the Act of February 4, 1994 on copyrights and related rights.
