Saint John Chrysostom’s preaching “logotherapy” in the face of heresy of anomoeanism

Andriy Oliynyk

Ukrainian Catholic University in Lviv , Ukraine


Abstract

Św. Jan Chryzostom (349-407) wywarł olbrzymi wkład w rozwój doktry­ny teologicznej i praktyki pastoralnej, działając w okresie, który badacze cha­rakteryzują jako „złoty” wiek dla partystyki i kaznodziejstwa na chrześcijań­skim Wschodzie. Równocześnie w tym czasie poważny kryzys w Kościele Bizantyjskim powodują błyskawicznie rozpowszechniające się na Wschodzie herezje: arianizm, manicheizm, duchoburstwo, apolinaryzm i inne. Św. Jan jako duszpasterz działa w ostatnim etapie trwania herezji arianizmu, która szeroko rozpowszechniła się w Antiochii w postaci anomeizmu, kwestionującego boską naturę Chrystusa. Jako teolog walczy on z tą herezją tylko i wyłącznie z ambony. „Logoterapia” kaznodziejska św. Jana Chryzostoma polegała na obronie ortodok­syjnej nauki z użyciem metody duszpasterskiej: stosuje on dialog ze słuchaczem, aby udowodnić niesłuszność nauki heretyckiej i w ten sposób uchronić zdrowie duchowe oraz nieskazitelność wiary ludu powierzonego jego pasterskiej trosce. Św. Jan nie ma zamiaru prowadzić dysputy dogmatyczno-polemiczne z ambony z celem ich wygrania, lecz ma zamiar uleczyć (uwolnić) słuchaczy od błędnych poglądów i heretyckiej nauki. Każdego „chorego” Złotousty traktuje w duchu łagodności i miłości; nie wyklina heretyków, lecz zwraca się do nich z apelem, aby powrócili do jedności z Kościołem. Chryzostom traktuje swoje kazania jako swoisty „seans logoterapii”, co przejawia się w werbalnym „zalewaniu ran oliwą i winem” (Łk 10, 34).

Keywords:

John Chrysostom, anomoeanism, logotherapy, heresy, homily

Baur C., John Chrysostom and His Time, vol. 2, Westminster 1959
Daniélou J., Introduction, in: Jean Chrysostome. Sur l’incompréhensibilité de Dieu, vol. 1: Homilies I-V, ed. J. Daniélou – A.M. Malingrey – R. Flacelière, SCh 28bis, Paris 2000
Hill R., St. John Chrysostom As Biblical Commentator: Six Homilies On Isaiah 6, VTQ 3-4 (2003) 307-322
Joannes Chrysostomus, De incomprehensibili dei natura
Joannes Chrysostomus, De sacerdotio, ed. A.M. Malingrey, SCh 272, Paris 1980
Kelly J.N.D., Golden Mouth. The Story of John Chrysostom. Ascetic, Preacher, Bishop, Itaca – New York 1998
Карташев A., Вселенские соборы, Москва 1994
Mayer W. – Allen P., John Chrysostom, London – New York 2000
Мейендорф И., Введение в святооотеческое богословие, Москва 2001
Миллер Т., Заповеди блаженства в истолковании свт. Иоанна Златоуста, “Альфа и Омега” 1 (1997)
Михайлов П., Святитель Иоанн Златоуст как участник арианских споров, “Альфа и Омега” 1 (2007)
Neill S., Chrysostom and His Message, Crestwood – New York 1963
Oliynyk A., Przepowiadanie Ewangelii w czasach patrystycznych na przykładzie działalności kaznodziejskiej Jana Chryzostoma, w: Ewangelia na forum świata. Od apologetyki do marketingu narracyjnego, ed. R. Hajduk, Kraków 2013
Oliynyk А., Συγκατάβασις τò φαινόμενον. Interpretacja reguł kaznodziejskich św. Jana Chryzostoma w pismach Anthony’ego Coniarisa jako przykład współczesnej homiletyki prawosławnej, Kraków 2013
Попов И., Святой Иоанн Златоуст и его враги, “Богословский Bестник” 3-4 (1907)
Spiazzi R., Verbum salutis, storia e teologia della predicazione, Roma 1963
Targonsky M., Saint John Chrysostom as Preacher, Crestwood – New York 1985
Wilken R.L., John Chrysostom and the Jews. Rhetoric and Reality in the Late 4th Century, London 1983
Download

Published
2014-01-05


Oliynyk, A. (2014). Saint John Chrysostom’s preaching “logotherapy” in the face of heresy of anomoeanism. Vox Patrum, 61, 249–256. https://doi.org/10.31743/vp.3622

Andriy Oliynyk 
Ukrainian Catholic University in Lviv



License

Papers published in Vox Patrum are covered by the Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) licence. Authors and users can use published works licensed under the CC-BY-ND since 2018. For earlier publications, copyrights are available under fair use rights in accordance with the Act of February 4, 1994 on copyrights and related rights.