Familie in der Polnischen Tradition und dem Kult des Heiligen Nicolaus von Myra

Paweł Śmierzchalski

Warszawa , Poland



Abstract

Die Familie in einer religiosen Praxis, welche mit dem Heiligen Nicolaus verkniipft ist, wird meistens ais eine Gemeinschaft von Mutter, Vater und ihrer Kinder dargestellt. Der Vater ist das Haupt der Familie. Er fiihrt seine Kinder in das Leben der Erwachsenen ein, d.h. er begleitet seine Kinder im Prozess des Erwachsenwerdens. Aus christlichen Sicht betrachtend, der Vater ist der Zeuge des Glaubens, den er an die nachkommende Generationen verleiht. Ais Eheleute, Vater und Mutter schenken sich einander die Liebe, Treue und jede Unterstiitzung, besonders dann, wenn es um die Erziehung ihrer Kinder geht. Zum Beispiel, neben dem Wunderleben des Heiligen Nicolaus, von dem in den polnischen Predigten des XVII und XVIII Jahrhunderts oft gesprochen wird, unterrichtet man auch die Eltem, dass sie die Kinder durch das eigene Beispiel des Lebens zu erziehen haben. Die Predi- ger kritisieren das schlechte Verhalten vom Vater und Mutter, vor allem aber einen gewissen Mangel an Belehren und Tadeln ihrer Kinder. AuBerdem, was man vorher gesagt hat, stellt der vorliegende Artikel ganz besondere Praxis dar, nach der bei den polnischen adligen Familien (Radziwiłł, Firlej, Lanckoroński, Potocki, Wielogłowski) der Name „Nicolaus” fur die Kinder gewahlt wurde. Im Laufe der Zeit hat man den Heiligen Nicolaus ais Patron der Witwen, Verlobten und Waisenkinder verehrt.

Keywords:

Nicholas from Myra, family

Antoni Szyrmy, Dni Skarbowe albo Do skarbu wiecznego Króla należące, Dni Świątecznemi kazaniami rozgłoszone, pod skarbowe klucze oddane Iaśnie Wielmożnemu Imści Panu Michałowi Kazimierzowi Kotłowi, podskarbiemu wielkiemu, y pisarzowi ziemskiemu W. X. Lit. Krasnosielskiemu, Wilno 1719
Antoni Węgrzynowicz, Nupturiae Agni, Gody Baranka Apokaliptycznego albo kazania na uroczyste Święta Pana Jezusowe, Nayświętszey Panny, y Świętych Bożych; Na dzień S. Mikołaia Biskupa, Rationale Aaronicum, Kraków 1711
Archimandryta M., Vita per Michaelem, w: G. Anrich, Hagios Nikolaos. Der heilige Nikolaus in der griechischen Kirche, Bd. 1: Texte, Leipzig - Berlin 1917, 111-139
Bibliografia Polska, red. S. Estreicher, t. XXXIII, Kraków 1939
Bruckner A., Literatura religijna w Polsce średniowiecznej. Kazania i pieśni, szkice literackie i obyczajowe, Warszawa 1902
Bruno M.T., San Nicola nelle fonti narrative greche, Bari 1985
Bystroń J.S., Nazwiska polskie, Lwów 1927
Cioffari P.G., S. Nicola nella critica storica, Bari 1984
Cirlot J.E., Słownik symboli, tłum. I. Kania, Kraków 2006
Firlejowie h. Lewart, w: A. Boniecki, Herbarz Polski, N, Warszawa 1902
Glucksberg G.L., Dykcyonarz biograficzno-historyczny czyli krótkie wspomnienia żywotów ludzi wsławionych cnotą, nauką, przemysłem, męstwem, wynalazkiem, błędami. Od początku świata do najnowszych czasów, t. II, Warszawa 1844
Groot A.D. de, Saint Nicolaus and the Family, w: A.D. Groot, Saint Nicholas. A psychoanalytic study of his history and myth, The Hague - Paris 1967
Gruszyński K., Korczyński Kasjan, w: Polski Słownik Biograficzny, red. E. Rostworowski, t. XIV, Wrocław - Warszawa - Kraków 1968-1969
Jan Paweł II, Wstańcie, chodimyl, Kraków 2004
Jan Wuykowski, Kazania na wszystkie święta roczne, s. LXIII, Warszawa 1729
Jan Wuykowski, Żarliwa głosu apostolskiego odnowa, Warszawa 1723
Kaczmarek K., Z dziejów kultu św. Mikołaja w Polsce, Leszno 1993
Kanior M., Wczesnośredniowieczne dzieje kościoła św. Mikołaja w Krakowie, w: Studia z dziejów kościoła św. Mikołaja w Krakowie, red. Z. Klisia, Kraków 2002
Kanty Ignacy Herka, Kazanie na Święty Mikolay, w: Pamiątka Kaznodzieyskiey pracy, Poznań 1751
Kasjan Korczyński, Kazania na Święta całego roku. Kazanie na S. Mikolaya Biskupa (= Dał im dary swoie), Kraków 1767
Kaznodzieja Odświętny albo Kazania Doroczne na dni Świętych Bożych Uroczyste, Sandomierz 1725
Kostka Stanisław Klemens Herka, Zabawy przy Akademicznych pracach to iest Kazania niektóre Publicznieysze. Kazanie na Święty Mikołay w Jego Kościele w Krakowie w l738 roku wygłoszone, Poznań 1752
Lanckorońscy h. Zadora, w: A. Boniecki, Herbarz Polski, t. XIII, Warszawa 1909
Limanowski M., Kult św. Mikołaja w Polsce, „Ziemia” 11 (1926)
Longosz S., Bibliografia o św. Mikołaju z Myry, VoxP 20 (2000) t. 38-39, 687-702
Longosz S., Św. Mikołaj z Myry patronem Kościoła, w; Brzeziny. 500 lat kościoła św. Mikołaja (1501-2001), red. W. Tabasz, Brzeziny - Ropczyce 2001, 7-74
Meisen K., Nikolauskult und Nikolausbrauch im Abendlande, Dusseldorf 1981
Paweł Kaczyński, Kazania Na Święta Całego Roku, Kalisz 1684
Pelczar J., Zarys dziejów kaznodziejstwa w Kościele katolickim, cz. 2, Kraków 1896
Rahmer A., Nikolauslegenden. Leben und Legenden des hl. Bischofs von Myra, Munchen 1964
Rok Święty albo Święta Roczne po rożnych Katedrach y Kościołach kazaniami wystawione, Warszawa 1739
Samuel Wysocki, Kazanie na Uroczystość Mikołaia Świętego w Kościele Warszawskim Scholarum Piarum roku 1749 wygłoszone, w: Chwała chwalebnego w Świętych swoich Boga kazaniami na wszystkie w roku całym dni święte ogłoszona, Warszawa 1750
Scognamiglio R., S. Nicola e lafamiglia, „Bolletino di San Nicola” 45 (1995)
Starykoń-Kasprzycki J. - Dmowski M., Wykazy polskich rodzin szlacheckich, t. V = Polska Encyklopedia Szlachecka, t. VIII, Warszawa 1937
Synodus Dioecesana Episcopatus Vilnensis celebrata per R. in Chr. Patrem ac. D.D. Benedictum Wojnam Ep. Viln. 3 Martii a. D. 1602, w: J. Kurczewski, Biskupstwo Wileńskie od jego założenia aż do dni obecnych, zawierające dzieje i prace biskupów i duchowieństwa djecezji wileńskiej, oraz wykaz kościołów, klasztorów, szkół i zakładów dobroczynnych i społecznych, Wilno 1912
Voragine J. De, Legenda Sanctorum Regni Hungariae in Lombardica Historia Non Contente, Strasburg 1484
S. Vrtel-Wierczyński, Wybór tekstów staropolskich. Czasy najdawniejsze do roku 1543, Warszawa 1969
Wozniesienski A. - O. Gusiew, Życie i czudesa Sv. Nikolaia Cudotwórca i sława iego w Rossii, Sankt-Petersburg 1899
Żychliński T., Złota Księga szlachty polskiej, rocznik II, Poznań 1879
Żychliński T., Złota Księga szlachty polskiej, rocznik VI, Poznań 1884

Published
2008-03-10


Śmierzchalski, P. (2008). Rodzina w polskiej tradycji i kulcie św. Mikołaja z Myry. Vox Patrum, 52(2), 1145–1160. Retrieved from https://czasopisma.kul.pl/index.php/vp/article/view/6488

Paweł Śmierzchalski 
Warszawa



License

Papers published in Vox Patrum are covered by the Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) licence. Authors and users can use published works licensed under the CC-BY-ND since 2018. For earlier publications, copyrights are available under fair use rights in accordance with the Act of February 4, 1994 on copyrights and related rights.