Ancora sul ruolo del demonio nella storia secondo un anonimo del IV secolo

Krzysztof Tyburowski

Papieska Akademia Teologiczna w Krakowie , Poland



Abstract

W 1975 r. ks. prof. Emil Stanula napisał artykuł Aniołowie oraz ich upadek według Ambrozjastra. Artykuł ten wpisuje się w stosunkowo bogaty dorobek polskich patrologów na temat myśli tajemniczego Anonima z IV wieku. Ks. prof. Stanula przedstawia bogaty świat duchów niebieskich i okoliczności ich grzechu. Uważa jednak, że Ambrozjaster traktuje aniołów tylko okazjonalnie w swojej teologii w kontekście problemów antropologicznych, chrystologicznych, czy soteriologicznych. Niniejszy natomiast artykuł napisany ponad 30 lat później jest skromnym przyczynkiem do rzeczonej pracy ks. Stanuli. Autor artykułu wyraża przekonanie, że w teologii Ambrozjastra anioł, a przede wszystkim demon nie pełni mało znaczącej roli w historii ludzkości, ale wręcz należy do głównych protagonistów dziejów zbawienia. Teologiczna wizja historii Ambrozjastra nie powinna być właściwie nawet nazywana historią zbawienia, ale raczej historią przywracania równowagi w dziele stworzenia, którą to równowagę zniszczył grzech anioła i człowieka. Wydaje się, że historia w teologii Ambrozjastra to przede wszystkim walka Boga z diabłem o supremację nad światem, w której to polem zmagania i zwycięstwa staje się człowiek. Autor artykułu opierając się w dużej mierze na spostrzeżeniach E. Stanuli, zauważa także wiele innych szczegółów w teologii Anonima z IV wieku i koncentruje się na przedstawieniu dramatu upadku największego spośród wszystkich chórów niebieskich anioła.

Keywords:

demon, angel

Ambrosiaster, Commentarius in Col, CSEL 81/3
Ambrosiaster, Commentarius in Epf, CSEL 81/32
Ambrosiaster, Commentarius in Phil, CSEL 81/2
Ambrosiaster, Commentarius in Rom, CSEL 81/1
Ambrosiaster, Quaestio, CSEL 50
Ambrosius, Apologia prophetae David, CSEL 32
Ambrosius, Hexaemeron, CSEL 32
Augustinus, Ad Orosium, PL 42
Augustinus, De civitate Dei, CSEL 40
Babiarz G., Grzech i nawrócenie w życiu ochrzczonych. Studium Komentarza Ambrozjastra do Listów św. Pawła, Kraków 2007
Basilius Magnus, De Spiritu Sancto, PG 32
Bastiaensen A.R., Diavoli e demoni nelPantica tradizione ecclesiastica, in: P. Schoonenberg e AA.VV., Angeli e diavoli, Brescia 1989
Cerfaux L., Il cristiano nella teologia paolina, Roma 1969
Clemens Alexandrinus, Stromata, GCS 15
Cyrillus Hierosolymitanus, Catechesis, PG 33
Danielou J., Theologie du Judeo-christianisme, Paris 1958
Fulgentius Ruspensis, De fide, CCL 91A
Hermas, Pastor., SCh 53
Hieronymus, Contra Rufinum, CSEL 79
Joannes Damascenus, De fide orthodoxa, PG 94
Joannes Chrysostomus, De incomprehensibili Dei natura hom., PG 48
Joannes Chrysostomus, In Genesin hom., PG 53
Martini C., Ambrosiaster: de auctore, operibus, theologia, Spicilegium Pontifici Ath. Antoniani 4, Romae 1944
Michalski M., Problem autorstwa tak zwanego „Ambrozjastra” w świetle jego nauki chrystologicznej, Kraków 1950
Mondin B., Storia della teologia, vol. 1: Eta patrisitca, Bologna 1996
Pseudo-Dionigi Aeropagita, Coelestis hierarchia, PG 3
Quinlau J., Angeli e diavoli, in: P. Schoonenberg e AA.VV., Angeli e diavoli, Brescia 1989
Staniek E., Tajemnica Kościoła według Ambrozjastra, AnCra 9 (1977) 207-236
Staniek E., Widzialny aspekt Chrystusowego Kościoła według Ambrozjastra, AnCra 10 (1978) 183-210
Stanula E., Aniołowie oraz ich upadek według Ambrozjastra, STV 13 (1975) 105-116
Tyburowski K., Ambrozjaster i zarys jego wizji historii zbawienia, SSan 11/2 (2004)
Tyburowski K., Chrystus jako legatus / vicarius Dei i archangelus / primus angelus Dei w myśli egzegetyczno-teologicznej Ambrozjastra, SSan 9 (2002)
Tyburowski K., L’umanita peccatrice prima della venuta di Cristo nel Commento al Corpus paolino dell’Ambrosiaster, Roma 1999

Published
2008-03-10


Tyburowski, K. (2008). Ancora sul ruolo del demonio nella storia secondo un anonimo del IV secolo. Vox Patrum, 52(2), 1189–1198. Retrieved from https://czasopisma.kul.pl/index.php/vp/article/view/6492

Krzysztof Tyburowski 
Papieska Akademia Teologiczna w Krakowie



License

Papers published in Vox Patrum are covered by the Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) licence. Authors and users can use published works licensed under the CC-BY-ND since 2018. For earlier publications, copyrights are available under fair use rights in accordance with the Act of February 4, 1994 on copyrights and related rights.