Prawosławie wobec reformacji Lutra
Jerzy Pańkowski
Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie , Polskahttps://orcid.org/0000-0001-6748-6189
Abstrakt
Rocznica 500lecia Reformacji dla Kościoła prawosławnego nie stanowi szczególnego powodu do radości, ponieważ stanowi kolejny podział w Kościele – powiedział metropolita Hilarion (Ałfiejew). Pomimo, że dotyczyła ona relacji Lutra i Kościoła zachodniego, jej odniesieniem stał się Kościół prawosławny, w którym Luter doszukiwał się pierwotnej nauki i eklezjologii. Dowodem tego był dysputa lipska, podczas której prymat, liturgikę, strukturę Kościoła, naukę o usprawiedliwieniu i czyśćcu Luter konfrontował z nauką Kościoła prawosławnego. Skoro Luter widział w prawosławiu osnowę dla swojej reformy, dlaczego nie zdecydował się na konwersję do Kościoła wschodniego? Karmires, podkreślając dużą znajomość prawosławia przez Lutra, twierdzi jednak, iż miała ona jedynie powierzchowny charakter, któremu brakował empirycznego poznania. Konkluduje ponadto, że Luter ani nie chciał, ani nie mógł przyjąć prawosławia ze względu na swoje przywiązanie do mentalności Kościoła zachodniego, a także teologii scholastycznej.
Słowa kluczowe:
Luter, Kościół prawosławny, Kościół zachodni, dysputa lipska, prymat, usprawiedliwienie, czyściec, eklezjologia.Bibliografia
Resolutiones disputationum. WA. I, 571, 10.
Vom Abendmahl Christi, Bekenntnis. WA. 26, 506; 6, 300; WA. 50, 576-579.
Nissiostis N. A., Is there a Church Ontology in Martin Luter’s Ecclesiology? w: Luther et La reforme allemande dans une perspective oecumenique, Chambesy-Geneve 1983, s. 423-424.
Hryniewicz W., Reformacja Lutra a Prawosławie. Rozważania ekumeniczne, w: Z problemów reformacji, t. 6, Bielsko-Biała 1993, s. 62-78.
Καρμίρη Ιω., Λούθηρος Μαρτῖνος, w: Θρησκευτικὴ καὶ Ἠθικὴ Ἐγκυκλοπαιδεία, τ. 8, Ἀθῆναι
1966, s. 359-363.
Καρμίρη Ιω., Ὁ Λούθηρος καὶ ὁ Μελαχθῶν περί τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας w: ΘΕΟΛΟΓΙΑ, τ. 34, Τεῦχος 1, ἒτος 1963, s. 7-25.
Καρμίρη Ιω., Ὁ Λούθηρος καὶ ὁ Μελαχθῶν περί τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας (A), w: ΘΕΟΛΟΓΙΑ, τ.
34, Τεῦχος 2, ἒτος 1963, s. 196-213.
Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie
Jerzy (Pańkowski), duchowny Kościoła Prawosławnego, arcybiskup, ordynariusz prawosławnej diecezji wrocławsko-szczecińskiej, prawosławny ordynariusz wojskowy; profesor nauk teologicznych, prorektor Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie, kierownik Sekcji Teologii Prawosławnej i kierownik Katedry Prawosławnej Teologii Praktycznej, wykładowca w Prawosławnym Seminarium Duchownym w Warszawie; członek Komitetu Nauk Teologicznych Polskiej Akademii Nauk. Obszary badawcze: teologia pasterska, liturgika, duchowość prawosławna, homiletyka i teologia zasadnicza. Opublikował m.in.: W poszukiwaniu zbawienia. Bogactwo i piękno życia duchowego w ascetyczno-teologicznej myśli św. Ignacego Branczaninowa (2006), Teologia kerygmatu (2012); Na początku był Chrystus. Z bp. Marcinem Hintzem, bp. Jerzym Pańkowskim i bp. Grzegorzem Rysiem rozmawiali Jakub Drath i Janusz Poniewierski (2016); Nie zaniedbuj w sobie daru łaski… Rozważania o kapłaństwie (2016). Adres do korespondencji: bpgeorgios@gmail.com
https://orcid.org/0000-0001-6748-6189Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
