Tradycja i polityka.
Współczesna rosyjska prawosławna krytyka Reformacji na przykładzie sporu o autorytatywność tradycji
Marcin Składanowski
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II w Lublinie , Polskahttps://orcid.org/0000-0003-1437-8904
Abstrakt
Chociaż Rosyjska Cerkiew Prawosławna uczestniczy w działalności ruchu ekumenicznego, to jednak pozostaje ona sceptyczna wobec kierunku rozwoju chrześcijaństwa zachodniego, głównie protestantyzmu. Sprzeciw budzą zwłaszcza próby zakwestionowania tradycyjnych ujęć dogmatycznych i etycznych. Krytyka prawosławna sięga jednak dalej, aż do źródeł zakwestionowania tradycji kościelnej we wczesnej teologii protestanckiej. W tym kontekście niniejszy artykuł przedstawia główne elementy współczesnej rosyjskiej prawosławnej krytyki Reformacji wychodzącej z faktu zakwestionowania u początku ruchu reformacyjnego autorytatywności tradycji. W pierwszej części zarysowana jest teologiczna i ideologiczna specyfika rosyjskiego prawosławnego dyskursu o Reformacji; w drugiej przedstawia się prawosławną koncepcję autorytatywności tradycji w Kościele jako punkt wyjścia krytyki Reformacji; w trzeciej – omawiane są główne elementy krytyki reformacyjnego postulatu sola Scriptura, ze szczególnym uwzględnieniem jego motywacji i konsekwencji społeczno-politycznych.
Słowa kluczowe:
Rosyjska Cerkiew Prawosławna, Reformacja, tradycja.Bibliografia
Верховный суд РФ ликвидировал российское отделение „Свидетелей Иеговы”, http://www.interfax.ru/russia/559318 (dostęp: 10.04.2018).
Дугин А. Г., Воображение. Философия, социология, структуры, Москва: Академический проект 2015.
Дугин А. Г., Русский логос – русский хаос. Социология русского общества, Москва: Академический проект 2015.
Дугин А. Г., Четвертый путь. Введение в Четвертую политическую теорию, Москва: Академический проект 2014.
Дугин А. Г., Этносоциология, Москва: Академический проект 2014.
Кареев Н. И., Реформация, w: Христианство. Энциклопедический словарь, red. С. С. Аверинцев i in. t. 2, Москва: Большая Российская энциклопедия 1995, s. 471-488.
Козлов М., Западное христианство: взгляд с Востока, Москва: Издательство Сретенского монастыря 2009.
Митрохин Н., Русская Православная Церковь: современное состояние и актуальные проблемы, Москва: Новое литературное обозрение 2006.
Основные принципы отношения Русской Православной Церкви к инославию, http://www.patriarchia.ru/db/text/418840.html (dostęp: 10.04.2018).
Основы социальной концепции Русской Православной Церкви, http://www.patriarchia.ru/db/text/419128.html (dostęp: 10.04.2018).
Филимонов Э. Г., Протестантизм в России, w: Религии народов современной России. Словарь, red. М. П. Мчедлов i in., Москва: Республика 1999, s. 393-396.
Agadjanian A., Rousselet K., Globalization and Identity Discourse in Russian Orthodoxy, w: Eastern Orthodoxy in a Global Age. Tradition Faces the Twenty-First Century, red. V. Roudometof, A. Agadjanian, J. Pankhurst, Walnut Creek: AltaMira 2005, s. 29-57.
Aghiorgoussis M., Wiara Kościoła, tłum. J. Leśniewska, K. Leśniewski, w: K. Leśniewski [red.], Prawosławie. Światło ze Wschodu, Lublin: Prawosławna Diecezja Lubelsko-Chełmska 2009, s. 29-48.
Billington J. H., Orthodox Christianity and the Russian Transformation, w: Proselytism and Orthodoxy in Russia. The New War for Souls, red. J. Witte Jr., M. Bourdeaux, Eugene, Oregon: Wipf and Stock 2009, s. 51-65.
Daniel W. L., The Orthodox Church and Civil Society in Russia, College Station: Texas A&M University Press 2006.
Elliott M., Deyneka A., Protestant Missionaries in the Former Soviet Union, w: Proselytism and Orthodoxy in Russia. The New War for Souls, red. J. Witte Jr., M. Bourdeaux, Eugene, Oregon: Wipf and Stock 2009, s. 197-223.
Hilarion of Volokolamsk, The Voice of the Church Must Be Prophetic, w: Encountering the God of Life, Encountering the God of Life. Official Report of the 10th Assembly, red. E. N. Senturias, Th. A. Gill Jr., Geneva: World Council of Churches 2014, s. 65-68.
Meyendorff J., Teologia bizantyjska. Historia i doktryna, tłum. J. Prokopiuk, Kraków: Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego 2007.
Shchipkov A., Interreligious Relations in Russia after 1917, w: Proselytism and Orthodoxy in Russia. The New War for Souls, red. J. Witte Jr., M. Bourdeaux, Eugene, Oregon: Wipf and Stock 2009, s. 77-92.
Walters Ph., The Russian Orthodox Church and Foreign Christianity. The Legacy of the Past, w: Proselytism and Orthodoxy in Russia. The New War for Souls, red. J. Witte Jr., M. Bourdeaux, Eugene, Oregon: Wipf and Stock 2009, s. 31-50.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II w Lublinie
Marcin Składanowski, duchowny Kościoła Rzymskokatolickiego, prezbiter Diecezji Drohiczyńskiej, doktor habilitowany nauk teologicznych, profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, pracownik naukowy Katedry Historii Dogmatów i Teologii Historycznej. Główne obszary badań: antropologia i etyka ekumeniczna, rosyjska myśl konserwatywna, relacje państwo – Kościół w Rosji, społeczno-polityczne znaczenie rosyjskiego prawosławia. Opublikował m.in.: Tożsamość wyznaniowa. Studium ekumeniczne, Lublin 2012; Ciało, dusza, duch. Myśl Josepha Ratzingera na tle współczesnej antropologii, Warszawa 2013; Niewiele mniejszy od aniołów. Wspólne chrześcijańskie świadectwo o człowieku, Lublin 2014; Etyka ekumeniczna w warunkach globalizacji. Główne rysy refleksji etycznej i działalności społecznej Światowej Rady Kościołów, Lublin 2016; Humanizm Krzyża. Staurologia w perspektywie ludzkiego losu, Lublin 2017. Adres do korespondencji: skladanowski@kul.pl
https://orcid.org/0000-0003-1437-8904Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
