Od separatyzmu do pluralizmu. Biblijne modele wielokulturowości i kierunki inkulturacji
Kalina Wojciechowska
Abstrakt
Pluralizm oraz wielokulturowość są terminami od niedawna używanymi w biblistyce. Zapożyczone z nauk społecznych określenie pluralizm odnosi się do społeczności złożonej z wielu grup różnych pod względem etnicznym, rasowym oraz religijnym. Każda z tych grup ma prawo do zachowania swojej tożsamości i wartości rdzennych. Z kolei wielokulturowość skupia się na interakcjach pomiędzy grupami funkcjonującymi w ramach jednej większej społeczności. Celem prezentowanego artykułu jest analiza pluralizmu obecnego w Biblii, ukazanie, jakie istniały jego modele (od separatyzmu w czasach Abrahama do wielokulturowej wspólnoty chrześcijańskiej w I w.) i jak zmieniało się jego wartościowanie. Chrześcijaństwo od początku było społecznością pluralistyczną, którą apostoł Paweł przedstawia jako ciało Chrystusa. Wzajemne oddziaływanie różnych członków ciała służy zilustrowaniu interakcji, jakie zachodzą wewnątrz wspólnoty tworzonej przez Żydów i pogan. Również działalność misyjna Kościoła od początku opierała się na różnych modelach inkulturacji (kontekstualizacji). Pluralizm w biblistyce zaś przejawia się także w wyborze strategii translacyjnych Biblii oraz metod egzegezy i interpretacji.
Słowa kluczowe:
Biblia, pluralizm, wielokulturowość, międzykulturowość, inkulturacja, Kościół jako ciało ChrystusaBibliografia
Burszta W., Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje, Zysk i S-ka, Poznań 1998.
Cosgrove C.H., Weiss H., Yeo K.K., Cross-cultural Paul. Journeys to Others. Journeys to Ourselves, W. B. Eerdmans Publishing Co, Grand Rapids 2005.
Gęsiak L., Wielokulturowość. Rola religii w dynamice zjawiska, WAM, Kraków 2007.
Golka M., Oblicza wielokulturowości, w: M. Kempny, K. Kapciak, S. Łodziński (red.), U progu wielokulturowości, Oficyna Naukowa, Warszawa 1997.
Grzymała-Moszczyńska H., Religia a kultura. Wybrane zagadnienia z kulturowej psychologii religii, Wydawnictwo UJ, Kraków 2004.
Kasomo D., Musyoke J., Globalization and Inculturation an African Perspective, „International Journal of. Appled Sociology” 6(2012), s. 52-59.
Kawecki W., Co to jest kultura, w: R. Bartnicki, W. Kawecki (red.), Chrześcijaństwo a kultura, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2006, s. 45-64.
Kłoskowska A., Kultury narodowe u korzeni, PWN, Warszawa 1996.
Shorter A., Inculturation. The Premise of Universality, w: C. Cornille, V. Neckebrouck (ed.), A Universal Faith? Peoples, Cultures, Religions and Christ, Peeters Press, Louvain 1992, s.1-19.
Różański J., Wokół koncepcji inkulturacji, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2008.
Smolicz J., Multiculturialism and Core Values in Australia, w: KVB Backgrounders nr 20. s. 1-4.
Dr hab. teologii w zakresie nauk biblijnych, profesor w Katedrze Wiedzy Nowotestamentowej i Języka Greckiego ChAT (sekcja ewangelicka), członkini Komitetu Nauk Teologicznych PAN, Zespołu Języka Religijnego Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN; European Society of Women in Theological Research (ESWTR); zajmuje się egzegezą Nowego Testamentu (przede wszystkich pism narracyjnych), adaptując do tego metody i narzędzia używane głównie w językoznawstwie; współpracuje z Polską Radą Ekumeniczną oraz z Towarzystwem Biblijnym w Polsce; ostatnio pod jej redakcją ukazała się praca Ku Słowu, ku Kościołowi, ku światu. Księga pamiątkowa ofiarowana Arcybiskupowi Jeremiaszowi (Anchimiukowi) z okazji 70. Rocznicy urodzin (ChAT, Warszawa 2013, ss. 619). Zamężna, mieszka w Ząbkach k. Warszawy. Adres do korespondencji: k.wojciechowska@chat.edu.pl
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
