Sztuka sakralna wobec wyzwań sekularyzacji
Jacek Bramorski
Akademia Muzyczna w Gdańsku , PolskaAbstrakt
Jedną z przyczyn współczesnego kryzysu kulturowego są procesy sekularyzacyjne. Wywierają one wpływ na wiele aspektów życia indywidualnego i społecznego, których odzwierciedleniem jest sfera sztuki. Twórczość artystyczna jest nie tylko obrazem ludzkiej egzystencji, ale także wyrazem tęsknoty i dążenia do tego, co wykracza poza doczesność. Potwierdzają to wielkie arcydzieła, które pomimo, iż powstały przed wiekami ciągle nas zachwycają, gdyż ich twórcy czerpali inspirację z piękna chrześcijańskiej wiary. Współczesne odejście od Boga przyjmuje różne formy – od sekularyzmu, który radykalnie neguje rzeczywistość nadprzyrodzoną aż po desekularyzację z jej „nową duchowością”, będącą często nieokreślonym spirytualizmem w stylu New Age. W tej perspektywie sztuka sakralna, zamiast ulegać presji zeświecczenia, winna na nowo odnaleźć swoją tożsamość jako ważny element nowej ewangelizacji. Wobec dzisiejszego człowieka, który zagubił niejednokrotnie drogę do Boga, sztuka jako via pulchritudinis spełni wówczas misję ewangelizacyjną, stając się pełnym nadziei ukazywaniem sensu, jaki nadaje naszemu życiu tajemnica zbawczej miłości Chrystusa.
Słowa kluczowe:
Sztuka sakralna, sekularyzacja, nowa ewangelizacja, via pulchritudinisBibliografia
Adamski F., Sekularyzacja kultury, w: Moralność chrześcijańska, Kolekcja Communio, t. 2, Pallotinum, Poznań-Warszawa 1987.
Balthasar H.U. von, Il tutto nel frammento, Milano 1972.
Bell D., Sprzeczności kulturowe kapitalizmu, tłum. S. Amsterdamski, Aletheia, Warszawa 1994.
Bełch K., Nowa ewangelizacja w kulturze postmodernistycznej, „Studia Pastoralne” 7(2011).
Benedykt XVI, Bądźcie zwiastunami i świadkami nadziei (21.11.2009), "L'Osservatore Romano" 31 (2010) nr 2, s. 29-32.
Benedykt XVI, O znaczeniu piękna jako drogi spotkania Boga (18.11.2009), „Wiadomości KAI” 48(2009), s. 23-24.
Benedykt XVI, Sekularyzacja jest trudną próbą dla Kościoła. Przemówienie do uczestników zgromadzenia plenarnego Papieskiej Rady ds. Kultury (8.03.2008), „L'Osservatore Romano” 29(2008) nr 4, s. 31-36.
Benedykt XVI, Średniowieczne katedry romańskie i gotyckie, "L'Osservatore Romano" 31(2010) nr 1, s. 53-55.
Benedykt XVI, Wschód i Zachód, tradycja i nowoczesność spotykają się w muzyce (20.05.2010), "L'Osservatore Romano" 31(2010) nr 7, s. 41-43.
Berger P.L., Sekularyzm w odwrocie, „Res Publica Nowa” 12(1998) nr 1, s. 67-71.
Czasopismo
Berger P.L., Święty baldachim. Elementy socjologicznej teorii religii, tłum. W. Kurdziel, Nomos, Kraków 1997.
Borowik I., Socjologia religii XX wieku od „odkrycia” sekularyzacji do jej zanegowania, „Ateneum Kapłańskie” 141 (2003) z. 1, s. 34-46.
Bortkiewicz P., W służbie życia. Demaskacja „kultury śmierci”, Wydawnictwo Ojców Franciszkanów, Niepokalanów 1999.
Boruta T., Dzieło sztuki kościelnej – między znakiem a symbolem, „Znak” 43(1991) nr 12, s. 66-69 .
Bramorski J., Muzyka jako objawienie piękna i nadziei w świetle przesłania Benedykta XVI do artystów, w: J. Bramorski (red.), Musica sacra 6, Wydawnictwo Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki, Gdańsk 2010, s. 49-71.
Bramorski J., Pieśń nowa człowieka nowego. Teologiczno-moralne aspekty muzyki w świetle myśli Josepha Ratzingera – Benedykta XVI, Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki, Gdańsk 2012.
Bratkowski T., Musica sacra w liturgii, „Studia Lovicinsia” 13(2010), s. 57-68.
Cichoń K., Sacrum w sztuce, w: E. Gigilewicz (red.), Encyklopedia Katolicka, t. 17, Wydawnictwo KUL, Lublin 2012, kol. 833-840.
Dawson Ch., Religia i kultura, tłum. J. Zielińska, PAX, Warszawa 1958.
Dobrzyniak M., Radzyński P., Sacrum profokowane… „Studia Theologica Ottoniana” 1(2012), s. 189-206.
Draguła A., O współczesnej (nie)potrzebie religii, „Znak” 7-8(2011), s. 87-91.
Dziewiecki M., Ewangelizacja w kulturze ponowoczesnej i medialnej, „Kultura-Media-Teologia” 1(2010), s. 49-64.
Czasopismo Publikacja
Dziuba A.F., Sztuka – spotkanie świata ducha i materii, „Studia Loviciensia” 13(2010), s. 107-115.
Ewangelia w świecie. Orędzie Synodu Biskupów do ludu Bożego, „L’Osservatore Romano” 33(2012) nr 12, s. 32-33.
Forte B., La „via pulchritudinis” un „ponte” tra fede e culture, w: G. Mura (red.), La via della bellezza. Cammino di evangelizzazione e dialogo, Città del Vaticano 2006, s s. 65-69.
Forte B., La porta della Bellezza. Per unʼ estetica teologica, Morcelliana, Brescia 2002.
Glombik K., Sekularyzm w rozumieniu Benedykta XVI, w: J. Gocko (red.), Wartości moralne w kontekście współczesnego sekularyzmu, Wydawnictwo Poligrafia Salezjańska, Lublin 2007, s. 103-124.
Graczyk M., Francuska teologia rzeczywistości ziemskich. Próba retrospekcji i reinterpretacji, Pallotinum, Warszawa 1992.
Grulkowski B., Postawy „być” i „mieć” a poczucie sensu życia, Wydawca: Szymon Kujawski, Gdańsk 1998.
Heidegger M., Drogi lasu, Fundacja „Aletheia”, Warszawa 1997.
Herbert Z., Przesłanie Pana Cogito, „Nowa Polszczyzna” 5(1998).
Jan Paweł II, Mosso dal vivo desiderio, 4, „Ethos” 19(2006) nr 1-2, s. 13-21.
Jan Paweł II, Powołanie do życia Papieskiej Rady do Spraw Kultury. List do Kardynała Sekretarza Stanu, OR 3(1982) nr 5, s. 26-27.
Jan Paweł II, Przekroczyć próg nadziei, Wydawnictwo KUL, Lublin 1994.
Jan Paweł II, Wiara i kultura. Dokumenty, przemówienia, homilie, wybór tekstów i oprac. red. M. Radwan, S. Wylężek, T. Gorzkula, Fundacja Jana Pawła II, Polski Instytut Kultury Chrześcijańskiej, Rzym 1986.
Juros H., Kościół – kultura – Europa. Katolicka nauka społeczna wobec współczesności, TN KUL, Wydawnictwo ATK, Lublin-Warszawa 1997.
Kawecki W., Kościół i kultura w dialogu, Homo Dei, Kraków 2008.
Kiwała K., Muzyka i świętość. Rekonesans, „Ethos” 27(2014) nr 1, s. 195-213.
Publikacja
Kobyliński A., Martina Heideggera krytyka nowożytności, „Studia Płockie” 32(2004) s. 131-137.
Kołakowski L., Cywilizacja na ławie oskarżonych, Res Publica, Warszawa 1990.
Czasopismo
Kulbat W., Między sacrum a profanum. Antyewangelizacja czyli pogwałcenie demokracji, w: S. Skobel (red.), Wolność w prawdzie, Instytut Teologiczny, Łódź 1997, s. 85-94.
Kuligowski R., Josepha Ratzingera krytyka kultury współczesnej, „Teologia i Moralność” 2(2007), s. 21-36.
Czasopismo
Kwasniewski P.A., John Paul II on Sacred Music, „Sacred Music” 133(2006) nr 2, s. 4-22.
Ladaria L.F., Wprowadzenie do antropologii teologicznej, tłum. A. Baron, WAM, Kraków 2002.
Lieggi M., Alfano C., Vangelo e bellezza: evangelizzare attraverso l᾿arte e la musica, „L᾿Odegitria” 86(2010) nr 2, s. 255-263.
Macała J., Indywidualizacja i fragmentaryzacja religii – przejaw sekularyzacji czy desekularyzacji, w: J. Beksiński (red.), Tożsamość europejska – wielokulturowość – globalizacja, Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej, Włocławek 2007, s. 113-123.
Mahrt W., Gregorian Chant As A Paradigm Of Sacred Music, „Sacred Music” 133(2006) nr 1, s. 5-14.
Malraux A., Przemiana bogów. Nadprzyrodzone, tłum. E. Bąkowska, Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1985.
Mariański J., Sekularyzacja – desekularyzacja – nowa duchowość. Studium socjologiczne, Nomos, Kraków 2013.
Mariański J., Sekularyzacja a nowe formy religijności, „Roczniki Nauk Społecznych” 1(2009), s. 33-68.
Czasopismo Publikacja
Martelli S., Szkoły formacji katolicko-społecznej w nowym społeczeństwie, „Społeczeństwo” 5(1995) nr 4, s. 777-798.
Mazanka P., Sekularyzm, w: Powszechna Encyklopedia Filozofii, A. Maryniarczyk (red.), t. 10, Lublin 2009, s. 391-394.
Mazanka P., Źródła sekularyzacji i sekularyzmu w kulturze europejskiej, Wydawnictwo UKSW Warszawa 2003.
Nichols A., Myśl Benedykta XVI. Wprowadzenie do myśli teologicznej Josepha Ratzingera, tłum. D. Chabrajska, Salwator, Kraków 2006.
Nowosad S., Mniej czy więcej Pana Boga w dzisiejszym świecie?, w: J. Nagórny, A. Derdziuk (red.), Teologia moralna wobec współczesnych zagrożeń, Wydawnictwo Diecezjalne, Lublin 1999, s. 111-115 .
Piquet J.A., L’orecchio pensante. Ascoltare il nome trinitario di Dio: dal Gregoriano a W.A. Mozart e Ch. Gounod, w: P. Tomatis (red.), La liturgia alla prova del sacro, Roma 2013, s. 245-276.
Pontificio Consiglio della Cultura, La via pulchritudinis, cammino privilegiato di evangelizzazione e di dialogo, Citta del Vaticano 2006.
Portoghesi P., Sztuka i nowa ewangelizacja, „L’Osservatore Romano” 33(2012) nr 3, s. 46-48.
Poupard P., Pomiędzy barbarzyństwem i nadzieją. Kryzys współczesnej kultury i chrześcijańska odpowiedź, w: R. Rubinkiewicz, S. Zięba (red.), Sacrum i kultura. Chrześcijańskie korzenie przyszłości, TNKUL, Lublin 2000, s. 17-33.
Ratzinger J., Europa Benedykta w kryzysie kultur, Edycja Świętego Pawła, Częstochowa 2005.
Ratzinger J., Ku „dojrzałości” wiary w Chrystusa (18.04.2005), "L'Osservatore Romano" 26(2005) nr 6, s. 29-31.
Ratzinger J., Nowa pieśń dla Pana: wiara w Chrystusa a liturgia dzisiaj, tłum. J. Zychowicz, Znak, Kraków 1999.
Ratzinger J., Prawda – wartości – władza. Kiedy społeczeństwo można uznać za pluralistyczne, tłum. G. Sowinski, Znak, Kraków 1999.
Rodziński S., O laicyzacji sztuki sakralnej, w: N. Cieślińska (red.), Sacrum i sztuka, Znak, Kraków 1989, s. 182-185 .
Sobkowiak J., Granice wiary i niewiary – perspektywa teologicznomoralna, „Studia Theologica Varsaviensia” 46(2008) nr 2, s. 197-208.
Czasopismo
Sosnowski L., Sztuka jako świętowanie, „Estetyka i Krytyka” 5(2/2003), s. 90-105.
Czasopismo
Stępniak M., Procesy „odbóstwiania świata”. Sekularyzacja, laicyzacja, dechrystianizacja, w: S. Skobel (red.), Wolność w prawdzie, Instytut Teologiczny, Łódź 1997, s. 147-156. .
Sullivan J., The Beauty of Holiness: Sacred Art and the New Evangelization, Four Courts Press, Washington 2012.
Szewczyk J.R., Nowa ewangelizacja a kultura w świetle myśli Benedykta XVI. Powiązania i perspektywy, „Roczniki Teologii Duchowości” 5(2013), . s. 101-125.
Czasopismo
Szupieńko S., Piękno i sztuka – ewangelizacja i Kościół, „Anamnesis” 73(2013) nr 6.
Tarnowski K., Muzyka, filozofia, transcendencja, „Znak” 43(1991) nr 12, s. 98-101 .
Vancey P., Zaskoczeni łaską, Credo, Katowice 2006.
Waloszek K., Drogi i bezdroża muzyki kościelnej w Polsce po Soborze Watykańskim II, „Liturgia Sacra” 19(2013) nr 2, s. 397-405.
Czasopismo
Weil S., Świadomość nadprzyrodzona, tłum. A. Olędzka-Frybesowa, PAX, Warszawa 1986.
Wiśniewski P., Duchowość chorału gregoriańskiego, „Liturgia Sacra” 19(2013) nr 1, s. 103-118.
Czasopismo Publikacja
Wojtyła K., Ewangelia a sztuka, Salwator, Kraków-Rzym 2011.
Zając A., Inkulturacja w obszarze muzyki liturgicznej wobec wyzwań współczesnej muzycznej pop-kultury, w: R. Tyrała (red.), Musicam Sacram Promovere, Wydawnictwo PAT, Kraków 2004, strony od 65do 78.
Zulehner P.M., Die Kirchen und die Religion in Europa, „Entschluß” 50(1995) nr 1, s. 6-10 .
Balthasar H.U. von, Il tutto nel frammento, Milano 1972.
Bell D., Sprzeczności kulturowe kapitalizmu, tłum. S. Amsterdamski, Aletheia, Warszawa 1994.
Bełch K., Nowa ewangelizacja w kulturze postmodernistycznej, „Studia Pastoralne” 7(2011).
Benedykt XVI, Bądźcie zwiastunami i świadkami nadziei (21.11.2009), "L'Osservatore Romano" 31 (2010) nr 2, s. 29-32.
Benedykt XVI, O znaczeniu piękna jako drogi spotkania Boga (18.11.2009), „Wiadomości KAI” 48(2009), s. 23-24.
Benedykt XVI, Sekularyzacja jest trudną próbą dla Kościoła. Przemówienie do uczestników zgromadzenia plenarnego Papieskiej Rady ds. Kultury (8.03.2008), „L'Osservatore Romano” 29(2008) nr 4, s. 31-36.
Benedykt XVI, Średniowieczne katedry romańskie i gotyckie, "L'Osservatore Romano" 31(2010) nr 1, s. 53-55.
Benedykt XVI, Wschód i Zachód, tradycja i nowoczesność spotykają się w muzyce (20.05.2010), "L'Osservatore Romano" 31(2010) nr 7, s. 41-43.
Berger P.L., Sekularyzm w odwrocie, „Res Publica Nowa” 12(1998) nr 1, s. 67-71.
Czasopismo
Berger P.L., Święty baldachim. Elementy socjologicznej teorii religii, tłum. W. Kurdziel, Nomos, Kraków 1997.
Borowik I., Socjologia religii XX wieku od „odkrycia” sekularyzacji do jej zanegowania, „Ateneum Kapłańskie” 141 (2003) z. 1, s. 34-46.
Bortkiewicz P., W służbie życia. Demaskacja „kultury śmierci”, Wydawnictwo Ojców Franciszkanów, Niepokalanów 1999.
Boruta T., Dzieło sztuki kościelnej – między znakiem a symbolem, „Znak” 43(1991) nr 12, s. 66-69 .
Bramorski J., Muzyka jako objawienie piękna i nadziei w świetle przesłania Benedykta XVI do artystów, w: J. Bramorski (red.), Musica sacra 6, Wydawnictwo Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki, Gdańsk 2010, s. 49-71.
Bramorski J., Pieśń nowa człowieka nowego. Teologiczno-moralne aspekty muzyki w świetle myśli Josepha Ratzingera – Benedykta XVI, Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki, Gdańsk 2012.
Bratkowski T., Musica sacra w liturgii, „Studia Lovicinsia” 13(2010), s. 57-68.
Cichoń K., Sacrum w sztuce, w: E. Gigilewicz (red.), Encyklopedia Katolicka, t. 17, Wydawnictwo KUL, Lublin 2012, kol. 833-840.
Dawson Ch., Religia i kultura, tłum. J. Zielińska, PAX, Warszawa 1958.
Dobrzyniak M., Radzyński P., Sacrum profokowane… „Studia Theologica Ottoniana” 1(2012), s. 189-206.
Draguła A., O współczesnej (nie)potrzebie religii, „Znak” 7-8(2011), s. 87-91.
Dziewiecki M., Ewangelizacja w kulturze ponowoczesnej i medialnej, „Kultura-Media-Teologia” 1(2010), s. 49-64.
Czasopismo Publikacja
Dziuba A.F., Sztuka – spotkanie świata ducha i materii, „Studia Loviciensia” 13(2010), s. 107-115.
Ewangelia w świecie. Orędzie Synodu Biskupów do ludu Bożego, „L’Osservatore Romano” 33(2012) nr 12, s. 32-33.
Forte B., La „via pulchritudinis” un „ponte” tra fede e culture, w: G. Mura (red.), La via della bellezza. Cammino di evangelizzazione e dialogo, Città del Vaticano 2006, s s. 65-69.
Forte B., La porta della Bellezza. Per unʼ estetica teologica, Morcelliana, Brescia 2002.
Glombik K., Sekularyzm w rozumieniu Benedykta XVI, w: J. Gocko (red.), Wartości moralne w kontekście współczesnego sekularyzmu, Wydawnictwo Poligrafia Salezjańska, Lublin 2007, s. 103-124.
Graczyk M., Francuska teologia rzeczywistości ziemskich. Próba retrospekcji i reinterpretacji, Pallotinum, Warszawa 1992.
Grulkowski B., Postawy „być” i „mieć” a poczucie sensu życia, Wydawca: Szymon Kujawski, Gdańsk 1998.
Heidegger M., Drogi lasu, Fundacja „Aletheia”, Warszawa 1997.
Herbert Z., Przesłanie Pana Cogito, „Nowa Polszczyzna” 5(1998).
Jan Paweł II, Mosso dal vivo desiderio, 4, „Ethos” 19(2006) nr 1-2, s. 13-21.
Jan Paweł II, Powołanie do życia Papieskiej Rady do Spraw Kultury. List do Kardynała Sekretarza Stanu, OR 3(1982) nr 5, s. 26-27.
Jan Paweł II, Przekroczyć próg nadziei, Wydawnictwo KUL, Lublin 1994.
Jan Paweł II, Wiara i kultura. Dokumenty, przemówienia, homilie, wybór tekstów i oprac. red. M. Radwan, S. Wylężek, T. Gorzkula, Fundacja Jana Pawła II, Polski Instytut Kultury Chrześcijańskiej, Rzym 1986.
Juros H., Kościół – kultura – Europa. Katolicka nauka społeczna wobec współczesności, TN KUL, Wydawnictwo ATK, Lublin-Warszawa 1997.
Kawecki W., Kościół i kultura w dialogu, Homo Dei, Kraków 2008.
Kiwała K., Muzyka i świętość. Rekonesans, „Ethos” 27(2014) nr 1, s. 195-213.
Publikacja
Kobyliński A., Martina Heideggera krytyka nowożytności, „Studia Płockie” 32(2004) s. 131-137.
Kołakowski L., Cywilizacja na ławie oskarżonych, Res Publica, Warszawa 1990.
Czasopismo
Kulbat W., Między sacrum a profanum. Antyewangelizacja czyli pogwałcenie demokracji, w: S. Skobel (red.), Wolność w prawdzie, Instytut Teologiczny, Łódź 1997, s. 85-94.
Kuligowski R., Josepha Ratzingera krytyka kultury współczesnej, „Teologia i Moralność” 2(2007), s. 21-36.
Czasopismo
Kwasniewski P.A., John Paul II on Sacred Music, „Sacred Music” 133(2006) nr 2, s. 4-22.
Ladaria L.F., Wprowadzenie do antropologii teologicznej, tłum. A. Baron, WAM, Kraków 2002.
Lieggi M., Alfano C., Vangelo e bellezza: evangelizzare attraverso l᾿arte e la musica, „L᾿Odegitria” 86(2010) nr 2, s. 255-263.
Macała J., Indywidualizacja i fragmentaryzacja religii – przejaw sekularyzacji czy desekularyzacji, w: J. Beksiński (red.), Tożsamość europejska – wielokulturowość – globalizacja, Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej, Włocławek 2007, s. 113-123.
Mahrt W., Gregorian Chant As A Paradigm Of Sacred Music, „Sacred Music” 133(2006) nr 1, s. 5-14.
Malraux A., Przemiana bogów. Nadprzyrodzone, tłum. E. Bąkowska, Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1985.
Mariański J., Sekularyzacja – desekularyzacja – nowa duchowość. Studium socjologiczne, Nomos, Kraków 2013.
Mariański J., Sekularyzacja a nowe formy religijności, „Roczniki Nauk Społecznych” 1(2009), s. 33-68.
Czasopismo Publikacja
Martelli S., Szkoły formacji katolicko-społecznej w nowym społeczeństwie, „Społeczeństwo” 5(1995) nr 4, s. 777-798.
Mazanka P., Sekularyzm, w: Powszechna Encyklopedia Filozofii, A. Maryniarczyk (red.), t. 10, Lublin 2009, s. 391-394.
Mazanka P., Źródła sekularyzacji i sekularyzmu w kulturze europejskiej, Wydawnictwo UKSW Warszawa 2003.
Nichols A., Myśl Benedykta XVI. Wprowadzenie do myśli teologicznej Josepha Ratzingera, tłum. D. Chabrajska, Salwator, Kraków 2006.
Nowosad S., Mniej czy więcej Pana Boga w dzisiejszym świecie?, w: J. Nagórny, A. Derdziuk (red.), Teologia moralna wobec współczesnych zagrożeń, Wydawnictwo Diecezjalne, Lublin 1999, s. 111-115 .
Piquet J.A., L’orecchio pensante. Ascoltare il nome trinitario di Dio: dal Gregoriano a W.A. Mozart e Ch. Gounod, w: P. Tomatis (red.), La liturgia alla prova del sacro, Roma 2013, s. 245-276.
Pontificio Consiglio della Cultura, La via pulchritudinis, cammino privilegiato di evangelizzazione e di dialogo, Citta del Vaticano 2006.
Portoghesi P., Sztuka i nowa ewangelizacja, „L’Osservatore Romano” 33(2012) nr 3, s. 46-48.
Poupard P., Pomiędzy barbarzyństwem i nadzieją. Kryzys współczesnej kultury i chrześcijańska odpowiedź, w: R. Rubinkiewicz, S. Zięba (red.), Sacrum i kultura. Chrześcijańskie korzenie przyszłości, TNKUL, Lublin 2000, s. 17-33.
Ratzinger J., Europa Benedykta w kryzysie kultur, Edycja Świętego Pawła, Częstochowa 2005.
Ratzinger J., Ku „dojrzałości” wiary w Chrystusa (18.04.2005), "L'Osservatore Romano" 26(2005) nr 6, s. 29-31.
Ratzinger J., Nowa pieśń dla Pana: wiara w Chrystusa a liturgia dzisiaj, tłum. J. Zychowicz, Znak, Kraków 1999.
Ratzinger J., Prawda – wartości – władza. Kiedy społeczeństwo można uznać za pluralistyczne, tłum. G. Sowinski, Znak, Kraków 1999.
Rodziński S., O laicyzacji sztuki sakralnej, w: N. Cieślińska (red.), Sacrum i sztuka, Znak, Kraków 1989, s. 182-185 .
Sobkowiak J., Granice wiary i niewiary – perspektywa teologicznomoralna, „Studia Theologica Varsaviensia” 46(2008) nr 2, s. 197-208.
Czasopismo
Sosnowski L., Sztuka jako świętowanie, „Estetyka i Krytyka” 5(2/2003), s. 90-105.
Czasopismo
Stępniak M., Procesy „odbóstwiania świata”. Sekularyzacja, laicyzacja, dechrystianizacja, w: S. Skobel (red.), Wolność w prawdzie, Instytut Teologiczny, Łódź 1997, s. 147-156. .
Sullivan J., The Beauty of Holiness: Sacred Art and the New Evangelization, Four Courts Press, Washington 2012.
Szewczyk J.R., Nowa ewangelizacja a kultura w świetle myśli Benedykta XVI. Powiązania i perspektywy, „Roczniki Teologii Duchowości” 5(2013), . s. 101-125.
Czasopismo
Szupieńko S., Piękno i sztuka – ewangelizacja i Kościół, „Anamnesis” 73(2013) nr 6.
Tarnowski K., Muzyka, filozofia, transcendencja, „Znak” 43(1991) nr 12, s. 98-101 .
Vancey P., Zaskoczeni łaską, Credo, Katowice 2006.
Waloszek K., Drogi i bezdroża muzyki kościelnej w Polsce po Soborze Watykańskim II, „Liturgia Sacra” 19(2013) nr 2, s. 397-405.
Czasopismo
Weil S., Świadomość nadprzyrodzona, tłum. A. Olędzka-Frybesowa, PAX, Warszawa 1986.
Wiśniewski P., Duchowość chorału gregoriańskiego, „Liturgia Sacra” 19(2013) nr 1, s. 103-118.
Czasopismo Publikacja
Wojtyła K., Ewangelia a sztuka, Salwator, Kraków-Rzym 2011.
Zając A., Inkulturacja w obszarze muzyki liturgicznej wobec wyzwań współczesnej muzycznej pop-kultury, w: R. Tyrała (red.), Musicam Sacram Promovere, Wydawnictwo PAT, Kraków 2004, strony od 65do 78.
Zulehner P.M., Die Kirchen und die Religion in Europa, „Entschluß” 50(1995) nr 1, s. 6-10 .
Bramorski, J. (2020). Sztuka sakralna wobec wyzwań sekularyzacji. Studia Nauk Teologicznych PAN, (9), 189–208. Pobrano z https://czasopisma.kul.pl/index.php/snt/article/view/6280
Jacek Bramorski
Akademia Muzyczna w Gdańsku
Akademia Muzyczna w Gdańsku
Kapłan archidiecezji gdańskiej, dr hab., profesor Akademii Muzycznej w Gdańsku, kierownik Katedry Muzyki Kościelnej. Ukończył szkołę muzyczną II stopnia w klasie wiolonczeli, a następnie studiował w Akademii Muzycznej w Gdańsku. W latach 1985-1991 studiował w Gdańskim Seminarium Duchownym. Odbył studia specjalistyczne z zakresu teologii moralnej na Papieskim Uniwersytecie „Angelicum” w Rzymie, uwieńczone w 1998 roku doktoratem z teologii. W 2004 roku uzyskał stopień doktora habilitowanego w zakresie nauk teologicznych. Od 2009 roku jest rektorem Gdańskiego Archidiecezjalnego Kolegium Teologicznego w Gdyni. Autor kilkudziesięciu publikacji naukowych z zakresu teologii moralnej, religioznawstwa, estetyki teologicznej oraz teologii muzyki. Pełni funkcję redaktora naczelnego naukowej serii wydawniczej Musica sacra. W 2012 roku opublikował w Wydawnictwie Akademii Muzycznej w Gdańsku obszerną monografię naukową pt. Pieśń nowa człowieka nowego. Teologiczno-moralne aspekty muzyki w świetle myśli Josepha Ratzingera – Benedykta XVI. Adres do korespondencji : jbram@gsd.gda.pl
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
