Jedna «wola osoby» w Chrystusie według J. Ratzingera

Raúl Orozco Ruano

Universidad Eclesiástica San Dámaso Madrid/España , Hiszpania



Abstrakt

W katolickiej chrystologii dokonał się począwszy od drugiej połowy ubiegłego wieku wyraźny zwrot antiocheński, który miał przezwyciężyć coś, co w swoim artykule z okazji 1500-lecia Chalcedonu Karl Rahner określił jako „monofizytyzm ortodoksyjny”. W tym celu proponowano powrót do “ścisłego chalcedonizmu” wobec neochalcedońskich interpretacji Soboru z 451 r. Zarówno u von Balthasara, jak i Ratzingera istotne miejsce zajmuje chrystologia Maksyma Wyznawcy. Ratzinger zamierza dzięki niej odpowiedzieć na to, co uważa za prawdziwe niebezpieczeństwo we współczesnej teologii. Wobec tez formułowanych przez J.A. Jungmanna, K. Adama, K. Rahnera i F. X. Arnolda, którzy stwierdzali faktyczny monofizytyzm wiernych, Ratzinger wskazywał na pojawienie we współczesnej chrystologii się nowego nestorianizmu (i arianizmu) jako na prawdziwe niebezpieczeństwo, któremu należy się przeciwstawić. Autor niniejszego artykułu przedstawia w sposób syntetyczny w pierwszej części post-chalcedońską dyskusję, koncentrując się na pojawieniu się prądu teologicznego neochalcedonizmu i chrystologicznym wkładzie Maksyma Wyznawcy. Obydwa aspekty J. Ratzinger omawia w szóstej tezie swojego dzieła Patrzeć na przebitego, a rozwinie je później w rozdziale poświęconym Getsemani w swojej trylogii Jezus z Nazaretu.

Słowa kluczowe:

J. Ratzinger, Maksym Wyznawca, chrystologia, neochalcedonizm.

Allen P., Monophysiten, en: TRE 23, Berlin-New York: Walter de Gruzter 1994, s. 219-233.

Basdekis A., Die Christologie des Leontius von Jerusalem. Seine Logoslehre, Münster: o.O., Selbstverlag 1973.

Bausenhart G., „In allem uns gleich außer der Sünde”. Studien zum Beitrag Maximus’ des Bekenners zur altkirchlichen Christologie, Mainz: Matthias-Grünewald-Verlag 1992.

Benedicto XVI, La oración recorre toda la vida de Jesús, en: Id., La escuela de oración. Catequesis del Papa, Madrid: Editorial Ciudad Nueva 2016, s. 145-152.

Carcione F., Enérgheia, Thélema e Theokínetos nella lettera di Sergio, patriarca di Constantinopoli, a papa Onorio Primo, OrChrP 51 (1985), s. 263-276.

- La ricezione ecclesiale del Concilio di Calcedonia in Oriente tra V e VI secolo, en: A. Ducay (ed.), Il Concilio di Calcedonia 1550 anni dopo, Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana 2003, s. 59-90.

Dell’ Osso C., Il calcedonismo. Leonzio di Bisanzio, Roma: VivereIn 2003.

Essen G., Die Freiheit Jesu. Der Neuchalkedonische Enhypostasiebegriff im Horizont neuzeitlicher Subjekt- und Personphilosophie, Regensburg: Pustet 2001.

- Die Personidentität Jesu Christi mit dem Ewigen Sohn Gottes, IKaZ 41 (2012), s. 80-103.

González de Cardedal O., Cristología, Madrid : BAC 2005.

Gray P., Neuchalkedonismus, TRE 24, s. 289-296.

Grillmeier A., Der Neu-Chalkedonismus, en: Id., Mit ihm und in ihm. Christologische Forschungen und Perspeltive”, Freiburg-Basel-Wien: Herder 1975, s. 371-385.
-(O kuriako_j a1nqrwpoj. Eine Studie zu einer christologischen Bezeichnung der Väterzeit, Trad 33 (1977), s. 1-63.

Grillmeier A. – Hainthaler, Th., Jesus der Christus im Glauben der Kirche, 2/2: Die Kirche von Konstantinople im 6. Jahrhundert, Freiburg-Basel-Wien: Herder 2004.

Grumel V., L’union hypostatique et la comparaison de l’âme et du corps chez Léonce de Byzance et Saint Maxime le Confesseur, EO 25 (1926), s. 393-406.

Heinzer F., Die leidende Menschheit Christi als Quelle des Heiles nach Maximus Confessor, en: L. Scheffczyk, Christusglaube und Christusverehrung. Neue Zugänge zur Christusfrömmigkeit, Aschaffenburg: Pattloch 1982, s. 55-79.

- Gottes Sohn als Mensch. Die Struktur des Menschseins Christi bei Maximus Confessor, Fribourg: Universitatsverlag Freiburg Schweiz 1980.

Hoping H., Christologie und Liturgie bei Joseph Ratzinger/Benedikt XVI, en: M. Heim – J. Pech, Zur Mitte der Theologie im Werk von Joseph Ratzinger/Benedikt XVI, Ratzinger-Studien 6, Regensburg: Pustet 2013, s. 109-121.

- Das Geheimnis des Sohnes. Zur Christologie Joseph Ratzingers, en: M. Ch. Hastetter – H. Hoping (eds.), Ein hörendes Herz. Hinfürung zur Theologie und Spiritualität von Joseph Ratzinger/Papst Benedikt XVI, Ratzinger-Studien 5, Regensburg: Pustet 2012, s. 63-73.

Justo E. J., La libertad de Jesús, Salamanca: Sigueme 2014.

La libertad. De la experiencia al concepto, Madrid: Palabra 2016.

Koch K., Der treue Sohn des Vaters. Einführende Erwägungen zum Jesus-Buch von Papst Benedikt XVI, en: Id., Das Geheimnis des Senfkorns. Grundzüge des theologischen Denkens von Papst Benedikt XVI, Ratzinger-Studien 3, Regensburg: Pustet 2010, s.146-158.

Ladaria L. F., Jesucristo, salvación de todos, Madrid: San Pablo 2007.

Larchet J. -Cl., Saint Maxime le Confesseur, Paris : Cerf 2003.

Léthel F. M., Théologie de l’agonie du Christ. La Liberté humaine du Fils de Dieu et son importance sotériologique mises en lumière par saint Maxime le Confesseur, Paris : Beauchesne 1979.

Löser W., Gehorsam bis zum Tod. Die Theologie der Kenosis im Denken Hans Urs von Balthasar, IKaZ (2015), s. 254-257.

Manuel Burgos J., Antropología breve, Madrid: Palabra 2010.

Margelidon Ph.-M., Les christologies de l’assumptus homo et les christologies du Verbe incarné au XXe siècle, Paris: Parole et Silence 2011.

Maximo el Confesor, Opuscula theologica et polémica (PG 91, 9A-285B)
- Disputatio cum Pyrro (PG 91, 288A-353B).

Menke K. H., Jesus ist Gott der Sohn. Denkformen und Brennpunkte der Christologie, Regensburg: Pustet 2008.

Meyendorf J., Le Christ dans la théologie byzantine, Paris : Cerf 1969.

Milano A., Persona in teologia. Alle origini del significato di persona nel cristianesimo antico, Roma: Edizioni Dehoniane Bologna219962 1996.

Pilipenko E., Person im Sakrament. Systematische Analysen der Entwürfe katholischer Theologen des 20. Jahrhunderts mit einem Brückenschlag zum Dyotheletismus, Regensburg: Pustet 2010.

Studer B., Zur Soteriologie der Kirchen Väter, en: HDG 3/2a, Freiburg-Basel-Wien: Herder 1978, s. 55-225.

- Zur Soteriologie des Maximus Confessor, en: F. Heinzer – Ch. Schönborn (eds.), Maximus Confessor, Fribourg: Universitatsverlag Freiburg Schweiz 1982, s. 239-246.

Orozco Ruano R., La obediencia pascual del Hijo hecho siervo, en: G. Richi (ed.), Confesar el misterio del Padre, Madrid: Universidad San Dámaso 2015, s. 251-272.

Rahner K., Problemas actuales de cristología, en: ET, 1, Madrid: Taurus 1961, s. 169-222.

Ratzinger J., „Jesucristo, hoy”, en: Id., Un canto nuevo para el Señor, Salamanca: Sígueme 2011, s. 11-39.

- El Dios de los cristianos. Meditaciones, Salamanca: Sígueme2 2009.

- Miremos al Traspasado, Santa Fe-Argentina: Ediciones San Juan 2007.

- Obras completas, VI/1. Jesús de Nazaret. Escritos de cristología, Madrid: Biblioteca De Autores Cristianos 2015.

- Gesammelte Schriften. Beiträge zur Christologie, VI/2, Freiburg-Basel-Wien: Herder 2013.

- Introducción al Cristianismo, Salamanca: Sígueme14 2007.

- El Dios de los cristianos, Salamanca: Sígueme2 2009.

Schönborn Ch., 681-1981: Ein vergessenes Konzilsjubiläum-eine versäumte ökumenische Chance, FZPhTh 29 (1982), s. 157-174.

- El icono de Cristo. Una introducción teológica, Madrid: Encuentro 1999.

- Gott sandte seinen Sohn. Christologie, Paderborn: Bonifatius 2002.

Schulz M., Das Gebet Herrn. Fundamentaltheologische Überlegungen zu Ratzingers Gebets-Christologie, en: H. Hoping - M. Schulz (eds.), Jesus und der Paspat. Systematische Refexionen zum Jesus-Buch des Papstes, Freiburg-Basel-Wien: Herder 2007, s. 60-71.

Sesboüé B. – Wolinski J., Historia de los dogmas, 1: El Dios de la salvación, Salamanca: Sígueme 1995)

Simonetti M., Neocalcedonismo, en: DPAC 2, 2354.

Spaemann H. (ed.), Wer ist Jesus von Nazareth für mich? 100 zeitgenössische Zeugnisse, München: Kösel-Verlag 1973.

Uríbarri G., Corrientes actuales de Cristología, en: A. Del agua Pérez, Transmitir hoy la fe en Cristo. XXIV Encuentro de Obispos y Teólogos. Reunión de la Comisión Teológica Asesora, Madrid 2015, s. 215-267.

- El neocalcedonismo de Joseph Ratzinger. Implicaciones para la teología de la unción y de la voluntad humana de Cristo, en: M. Aroztegi – A. Cordovilla – J. Granados – Gaspar Hernández, La unicón de la gloria: en el Espíritu por Cristo al Padre, Madrid: Biblioteca de Autores Cristianos 2014, s. 81-111.

- La gramática de los seis primeros concilios ecuménicos, „Gregorianum” 91 (2010), s. 240-254.

- La oración de Jesús según J. Ratzinger, teólogo y papa. Líneas maestras de una cristología espiritual, en: I. Catela Marcos (ed.), La oración, fuerza que cambia el mundo, Madrid: La Biblioteca de Autores Cristianos 2016, s. 25-55.

- La singular humanidad de Jesucristo. El tema mayor de la cristología contemporánea, Madrid: San Pablo 2008.

Vidal Taléns J., Líneas maestras de la cristología de J. Ratzinger, RCI Communio 7 (2007), s. 97-121.

- Mirar a Jesús y <ver> al Hijo de Dios, hecho hombre para nuestra Redención. Aportación de J. Ratzinger a la Cristología contemporánea, en: S. Madrigal (ed.), El pensamiento de Joseph Ratzinger. Teólogo y Papa (Madrid: Universidad Pontificia Comillas 2009), s. 67-100.

Vogt J., Konzilsjubiläen im Jahre 1981, AHC 14 (1982), s. 257-270.

Von Balthasar H. U., Kosmische Liturgie. Das Weltbild Maximus’ des Bekenners, Trier: Johannes-Verlag 1988.

Von Harnack A., Lehrbuch der Dogmengeschichte 2/1, Tübingen: Wissenschaftliche Buchgesellschaft5 1931.

Opublikowane
2020-03-20


Ruano, R. O. (2020). Una sola «voluntad de la persona» en Cristo según J. Ratzinger. Studia Nauk Teologicznych PAN, (12), 89–112. Pobrano z https://czasopisma.kul.pl/index.php/snt/article/view/6800

Raúl Orozco Ruano 
Universidad Eclesiástica San Dámaso Madrid/España

Raúl Orozco Ruano (ur. 1978), kapłan katolicki. Ukończył diecezjalne seminarium misyjne Redemptoris Mater Nuestra Señora de la Almudena. Uzyskał stopień doktora teologii na Uniwersytecie w Bonn. Aktualnie jest profesorem Wydziału Teologii Papieskiego Uniwersytetu San Dámaso w Madrycie oraz sekretarzem czasopisma „Revista Española de Teología”. Obszary badawcze: źródła, rozwój i znaczenie modernizmu, chrystologia i sakramentalność. Jest autorem m.in. Jesucristo, Dios con nosotros ¿Cómo puede ser un hombre el Hijo de Dios? (2016)  oraz artykułów i publikacji w "Revista Estudios Trinitarios", "Studia teológica matritensia" oraz " Collectanea Matritensia". Adres do korespondencji:  rauloru@hotmail.com