Główne rysy antropologii J. Ratzingera/Benedykta XVI
Łukasz Grzywocz
Uniwersytet Śląski - Wydział Teologiczny / doktorant ks. prof. dr hab. Jerzego Szymika , Polskahttps://orcid.org/0000-0003-2158-7763
Abstrakt
Antropologia J. Ratzingera/Benedykta XVI jest ściśle teologiczna. Jej podstawy to teocentryzm, który jest chrystocentryczny. Całość jest osadzona w eklezjologii. Pytanie o to, kim jest człowiek i jak być człowiekiem, musi być skierowane do Boga. Jego odpowiedzią jest Jezus Chrystus. Jest ona (odpowiedź) słyszalna w Kościele. Ten, będąc Ciałem Chrystusa, jest przestrzenią obcowania Boga i człowieka. Tym samym jest Bożym narzędziem przemiany ludzkiego bytu – wyzwolenia i spełnienia. Człowiek nie jest istotą niezależną. Pochodzi od Boga. Istnieje, ponieważ jest kochany. Bycie stworzonym na Boży obraz przesądza o relacyjnym – dialogicznym - charakterze jego bytu. Rysą na Bożym dziele jest skażenie grzechem. Pytając o to, kim jest, człowiek powinien zwrócić swój wzrok na doskonały Boży obraz – Jezusa (Boga i człowieka zarazem). Charakterystyczne są tutaj kategorie synostwa, dziecięctwa i proegzystencji. To wszystko jest dostępne poprzez wejście w egzystencje Syna Bożego. Dokonuje się to poprzez chrzest w Kościele. Tam może człowiek realizować swój relacyjny byt. Natomiast liturgia otwiera nam dostęp do naszego eschatologicznego przeznaczenia
Słowa kluczowe:
antolopologia, Chrystologia, eklezjologia, epistemologia, liturgia, EucharystiaBibliografia
A. Dokumenty Urzędu Nauczycielskiego Kościoła
Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań: Pallottinum 2009.
Sobór Watykański II, Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, w: Sobór Watykański II, Konstytucje. Dekrety. Deklaracje, Poznań: Wydawnictwo Pallottinum 2002, s. 526-606.
B. Dokumenty i publikacje J. Ratzingera/Benedykta XVI
Benedykt XVI, Encyklika Caritas in veritate. O integralnym rozwoju ludzkim w miłości i prawdzie, Katowice: Księgarnia św. Jacka 2009.
Benedykt XVI, Encyklika Deus caritas est. O miłości chrześcijańskiej, Kraków: Wydawnictwo M 2008.
Benedykt XVI, Encyklika Spe salvi. O nadziei chrześcijańskiej, Kraków: Wydawnictwo M 2007.
Benedykt XVI, Myśli duchowe, Poznań: W drodze 2008.
Benedykt XVI, Posynodalna adhortacja apostolska Sacramentum caritatis. O Eucharystii, źródle i szczycie życia i misji Kościoła, Tarnów: Biblos 2007.
Ratzinger J., Bóg i świat. Wiara i życie w dzisiejszych czasach, Kraków: Znak 2005.
Ratzinger J./Benedykt XVI, Bóg Jezusa Chrystusa. Medytacje o Bogu Trójjedynym, Kraków: Znak 2006.
Ratzinger J., Chrystus i Jego Kościół, Kraków: Wydawnictwo eSPe 2005.
Ratzinger J., Duch liturgii, Poznań: Christianitas 2002.
Ratzinger J./Benedykt XVI, Jezus z Nazaretu. Cz. 1: Od chrztu w Jordanie do Przemienienia, Kraków: Wydawnictwo M 2007.
Ratzinger J./Benedykt XVI, Jezus z Nazaretu. Cz. II: Od wjazdu do Jerozolimy do Zmartwychwstania, Kielce: Jedność 2011.
Ratzinger J., Kościół. Pielgrzymująca wspólnota wiary, Kraków: Wydawnictwo M 2005.
Ratzinger J./Benedykt XVI, Na początku Bóg stworzył... Cztery kazania o stworzeniu i upadku. Konsekwencje wiary w stworzenie, Kraków: Wydawnictwo Salwator 2006.
Ratzinger J., Nowa pieśń dla Pana. Wiara w Chrystusa a liturgia dzisiaj, Kraków: Wydawnictwo Salwator 22005.
Ratzinger J., Prawda w teologii, Kraków: Wydawnictwo M 2005.
Ratzinger J., Sól ziemi. Chrześcijaństwo i Kościół Katolicki na przełomie tysiącleci, Kraków: Znak 2005.
Ratzinger J./Benedykt XVI, Święto wiary. O teologii mszy świętej, Kraków: Salwator 2006.
Ratzinger J., Tajemnica Jezusa Chrystusa, Kielce: Jedność 2005.
Ratzinger J., Wiara – prawda – tolerancja. Chrześcijaństwo a religie świata, Kielce: Jedność 2005.
Ratzinger J., Wiara i przyszłość, Warszawa: IW PAX 1975.
Ratzinger J., Wprowadzenie w chrześcijaństwo, Kraków: Znak 2007.
C. Opracowania myśli J. Ratzingera/Benedykta XVI
Michalik A., Zrozumieć chrześcijaństwo. Istota chrześcijaństwa według Josepha Ratzingera, Tarnów: Biblos 2008.
Rowland T., Wiara Ratzingera. Teologia Benedykta XVI, Kraków: WAM 2010.
Smolka B., Obraz człowieka w teologii J. Ratzingera – Benedykta XVI, w: K. Wolsza (red.), W kręgu teologii Josepha Ratzingera-Benedykta XVI (Sympozja. Uniwersytet Opolski. Wydział Teologiczny, t. 73), Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego 2008, s. 79-94.
Szymik J., Theologia benedicta, t. 1, Katowice: Księgarnia św. Jacka 2010.
D. Literatura pomocnicza
Ireneusz z Lyonu, Chwałą Boga żyjący człowiek, Kraków: Kairos 1999.
Cuda J., Antropologia, w: M. Rusecki, K. Kaucha, I. S. Ledwoń (red.), Leksykon Teologii Fundamentalnej, Lublin-Kraków: Wydawnictwo M 2002, s. 61-71.
Szymik J., „Oto człowiek” – od Adama do Chrystusa. Chrześcijańska antropologia jako korzeń i przyszłość Europy, w: G. Kucza, G. Wita (red.), Antropologia miejscem spotkania i dialogu międzyreligijnego, Katowice: Księgarnia św. Jacka 12008, s. 110-116.
Uniwersytet Śląski - Wydział Teologiczny / doktorant ks. prof. dr hab. Jerzego Szymika
Duchowny Kościoła Rzymskokatolickiego (Archidiecezja Katowicka), magister licencjonowany teologii, doktorant księdza profesora doktora habilitowanego Jerzego Szymika; absolwent Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego w Katowicach oraz Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego, rekolekcjonista w Ośrodku Spotkań i Formacji Archidiecezji Katowickiej im. św. Jadwigi Śląskiej w Brennej. Obszary badawcze: teologia Jesepha Ratzingera/Benedykta XVI, relacje: chrystologia-pneumatologia, prawda-duchowość, litera-duch wiary, teologia liturgii.
https://orcid.org/0000-0003-2158-7763
