Biblia a moralność chrześcijańska
Henryk Witczyk
Abstrakt
Temat "Biblia i moralność chrześcijańska" został dokładnie zbadany przez Papieską Komisję Biblijną. Autor artykułu przedstawia oryginalność tej koncepcji. Dowodzi on, dlaczego powinniśmy mówić o "moralności objawionej", a nie o etyce ewangelicznej, pismach św. Pawła czy etyce ST i NT. Moralność - w przeciwieństwie do etyki - nie opiera się na swobodnie przyjętych założeniach początkowych, ale jest odpowiedzią człowieka na dary otrzymane od Boga: stworzenie, przymierze i pełnię objawienia w Chrystusie. Ujawnia ona kryteria wynikające z samej Biblii, które współcześni chrześcijanie powinni stosować, gdy mają do czynienia z problemami, które współczesne nauki, techniki i kultura prezentują, ale o których natchnione książki nie mówią bezpośrednio. Podkreśla, że sama Biblia, ujawniając to, co jest wyjątkowe i co nie podlega dyskusji, wzywa jednocześnie wiernych Boga do dialogu ze światem, w którym żyjemy, zwłaszcza z wierzącymi innych religii.
Słowa kluczowe:
moralność, dary Boże, człowieka, ocena moralnaBibliografia
Barrett C. K., Deuteropauline ethics. Some observations, w: Theology and ethics in Paul and his interpreters, Essays in honor of Victor Paul Furnish, Abingdon 1996, s. 161-172.
Bondolfi A., Der autonome Charakter einer „Christlichen Moral", w: Berechtigte Hoff- nung: Űber die Möglichkeit, vernu nftig und zugleich Christ zu sein, red. J. Gründel, P. Schmidt-Leukel, 1995, s. 199-215.
Bosetti E., Fare il bene. Una istanza biblica fondamentale, ,,Revue Tiers Monde" 94(1992), s. 181-192.
Bürkle H., Grundwerte menschlichen Verhaltens in den Religionen, New York 1993.
Crüsemann F., Dominion, Guilt, and Reconciliation. The Contribu- tion of the Jacob Narrative in Genesis to Political Ethics, ,,Semeia" 66(1994), s. 67-77.
Dautzenberg G., Neutestamentliche Ethik und autonome Moral, ,,Theologische Quartalschrift" 161(1981), s. 43-55.
Davies M., Is there a future for New Testament ethics?, w: Auguries. The jubilee volume of the Sheffield department of biblical studies, red. M. Davies, D. J. A. Clines, Sheffield 1998, s. 184-203.
Davies M., New Testament Ethics and Ours. Homosexuality and Sexuality in Romans 1:26-27, ,,Biblical Interpretation" 3(1995), z. 3, s. 315-331.
De Mingo A., Pluralismo e'tico en el Nuevo Testamento. El caso de la moral familiar, ,,Moralia" 29(2006) z. 4, s. 405-415.
Dohmen Ch., Um unserer Freiheit willen. Ursprung und Ziel biblischer Ethik im „Hauptgebot" des Dekalogs, ,,Communio" 21(1992) nr 1, s. 7-24.
Eid V., Christliches Ethos - Hilfe zur Daseinsbewa ltigung?, w: Christlich gelebte Moral. Theologische und anthropologische Beitra ge zur theologischen Ethik (2004), s. 25-40.
Giesen D., Biotechnologie, Verantwortung und Achtung vor dem menschlichen Leben, w: Staat, Kirche, Wissenschaft in einer pluralisti- schen Gesellschaft. Festschrift zum 65. Geburtstag von Paul Mikat, Berlin 1989, s. 55-79.
Hays R. B., The role of scripture in Paul's ethics, w: Theology and ethics in Paul and his interpreters. Essays in honor of Victor Paul Furnish, Abingdon 1996, s. 30-47.
Hays R., Christology and Ethics in Galatians: The Law of Christ, ,,The Catholic Biblical Quarterly" 49(1987), s. 268-290.
Hays R., The moral vision of the New Testament. Community, cross, new creation. A contemporary introduction to New Testament ethics, Edinburgh 1997.
Hieke Th, Bieberstein K., Gottes Gerechtigkeit im Jesajabuch. Spiegel menschlicher Sehnsucht und produktive Utopie, w: A. Preka r, Gottes Gerechtigkeit und die Moral der Menschen, Lucern 2008, s. 117-126.
Horrell D., Theological principle or christological praxis? Pauline ethics in 1 Corinthians 8.1-11.1, ,,Journal for the Study of the New Testament" 67(1997), s. 83-114.
Keck L. E., Rethinking „New Testament Ethics", ,,Journal od Bible Literature" 115(1996) z. 1, s. 3-16.
Lage F., Pluralismo e'tico del Antiguo Testamento, ,,Moralia" 29(2006) z. 4, s. 381-403.
Lohfink N., I. Baldermann, Kennt das Alte Testament einen Unterschied von „Gebot" und „Gesetz"? Zur bibeltheologischen Einstufung des Dekalogs, ,,Journal of Bible and Theology" 4(1989), s. 63-89.
Meeks W. A., Hilton A. R., The circle of reference in Pauline morality, w: In search of the early Christians. Selected essays, red. W. A. Meeks, Yale 2002, s. 167-182.
Meeks W. A., The ethics of the fourth evangelist, w: Exploring the gospel of John (FS in honor of D. Moody Smith), Louisville 1996, s. 317-326.
Merk O., Gebauer R., Nachah- mung Christi. Zu ethischen Perspektiven in der paulinischen Theologie, w: O. Merk, Wissenschaftsgeschichte und Exegese. Gesammelte Aufsa tze zum 65. Geburtstag, Berlin 1998, s. 302-336.
Mokrosch R., Christliche Gewissenserziehung angesichts von Wertpluralismus und Wertkrise - eine unmo gliche Möglichkeit?, ,,Wiener Jahrbuch für Theologie" 2(1988), s. 159-185.
Nuovo Dizionario di Teologia Biblica, red. P. Rossano, G. Ravasi, A. Girlanda, Cinisello Balsamo 1988.
Stowasser M., Homosexualita t und Bibel. Exegetische und hermeneutische U berlegungen zu einem schwierigen Thema, ,,New Testament Studies" 43(1997) z. 4, s. 503-526.
Targonski F., „Bibbia e Morale". Un documento della Pontificia Commissione Biblica, ,,Miscellanea Francescana" 109(2009) z. 1-2, s. 228-249.
Tora und christliche Ethik, w: Auschwitz - Krise der christlichen Theo- logie. Eine Vortragsreihe, red. F. Crüsemann, R. Rendtorff, M ü nchen 1980.
Tremblay R., Was ist christliche Moral? Versuch einer Definition auf dem Hintergrund der Fuβwaschung von Joh 13,1-20, w: In Christus zum Leben befreit (FS B. Häring), red. J. Römelt, B. Hidber, Freiburg im Br. 1992, s. 66-83.
White L. J. Z., Does the Bible Speak about Gays or Same-Sex Orientation? A Test Case in Biblical Ethics, ,,Biblical Theology Bulletin" 25(1995), z. 1, s. 14-23.
Witczyk H., Orędzie Dekalogu (Wj 20,1-17). Analiza krytyczno-literacka, ,,Zeszyty Naukowe KUL" 40(1997) z. 1-2, s. 41-74.
Wojciechowski M., Etyka Biblii, Kraków 2009.
Ziegler J. G., Christozentrische Sittlichkeit - christusformige Tugenden, ,,Trierer Theologische Zeitschrift" 96(1987), s. 290-312.
Bondolfi A., Der autonome Charakter einer „Christlichen Moral", w: Berechtigte Hoff- nung: Űber die Möglichkeit, vernu nftig und zugleich Christ zu sein, red. J. Gründel, P. Schmidt-Leukel, 1995, s. 199-215.
Bosetti E., Fare il bene. Una istanza biblica fondamentale, ,,Revue Tiers Monde" 94(1992), s. 181-192.
Bürkle H., Grundwerte menschlichen Verhaltens in den Religionen, New York 1993.
Crüsemann F., Dominion, Guilt, and Reconciliation. The Contribu- tion of the Jacob Narrative in Genesis to Political Ethics, ,,Semeia" 66(1994), s. 67-77.
Dautzenberg G., Neutestamentliche Ethik und autonome Moral, ,,Theologische Quartalschrift" 161(1981), s. 43-55.
Davies M., Is there a future for New Testament ethics?, w: Auguries. The jubilee volume of the Sheffield department of biblical studies, red. M. Davies, D. J. A. Clines, Sheffield 1998, s. 184-203.
Davies M., New Testament Ethics and Ours. Homosexuality and Sexuality in Romans 1:26-27, ,,Biblical Interpretation" 3(1995), z. 3, s. 315-331.
De Mingo A., Pluralismo e'tico en el Nuevo Testamento. El caso de la moral familiar, ,,Moralia" 29(2006) z. 4, s. 405-415.
Dohmen Ch., Um unserer Freiheit willen. Ursprung und Ziel biblischer Ethik im „Hauptgebot" des Dekalogs, ,,Communio" 21(1992) nr 1, s. 7-24.
Eid V., Christliches Ethos - Hilfe zur Daseinsbewa ltigung?, w: Christlich gelebte Moral. Theologische und anthropologische Beitra ge zur theologischen Ethik (2004), s. 25-40.
Giesen D., Biotechnologie, Verantwortung und Achtung vor dem menschlichen Leben, w: Staat, Kirche, Wissenschaft in einer pluralisti- schen Gesellschaft. Festschrift zum 65. Geburtstag von Paul Mikat, Berlin 1989, s. 55-79.
Hays R. B., The role of scripture in Paul's ethics, w: Theology and ethics in Paul and his interpreters. Essays in honor of Victor Paul Furnish, Abingdon 1996, s. 30-47.
Hays R., Christology and Ethics in Galatians: The Law of Christ, ,,The Catholic Biblical Quarterly" 49(1987), s. 268-290.
Hays R., The moral vision of the New Testament. Community, cross, new creation. A contemporary introduction to New Testament ethics, Edinburgh 1997.
Hieke Th, Bieberstein K., Gottes Gerechtigkeit im Jesajabuch. Spiegel menschlicher Sehnsucht und produktive Utopie, w: A. Preka r, Gottes Gerechtigkeit und die Moral der Menschen, Lucern 2008, s. 117-126.
Horrell D., Theological principle or christological praxis? Pauline ethics in 1 Corinthians 8.1-11.1, ,,Journal for the Study of the New Testament" 67(1997), s. 83-114.
Keck L. E., Rethinking „New Testament Ethics", ,,Journal od Bible Literature" 115(1996) z. 1, s. 3-16.
Lage F., Pluralismo e'tico del Antiguo Testamento, ,,Moralia" 29(2006) z. 4, s. 381-403.
Lohfink N., I. Baldermann, Kennt das Alte Testament einen Unterschied von „Gebot" und „Gesetz"? Zur bibeltheologischen Einstufung des Dekalogs, ,,Journal of Bible and Theology" 4(1989), s. 63-89.
Meeks W. A., Hilton A. R., The circle of reference in Pauline morality, w: In search of the early Christians. Selected essays, red. W. A. Meeks, Yale 2002, s. 167-182.
Meeks W. A., The ethics of the fourth evangelist, w: Exploring the gospel of John (FS in honor of D. Moody Smith), Louisville 1996, s. 317-326.
Merk O., Gebauer R., Nachah- mung Christi. Zu ethischen Perspektiven in der paulinischen Theologie, w: O. Merk, Wissenschaftsgeschichte und Exegese. Gesammelte Aufsa tze zum 65. Geburtstag, Berlin 1998, s. 302-336.
Mokrosch R., Christliche Gewissenserziehung angesichts von Wertpluralismus und Wertkrise - eine unmo gliche Möglichkeit?, ,,Wiener Jahrbuch für Theologie" 2(1988), s. 159-185.
Nuovo Dizionario di Teologia Biblica, red. P. Rossano, G. Ravasi, A. Girlanda, Cinisello Balsamo 1988.
Stowasser M., Homosexualita t und Bibel. Exegetische und hermeneutische U berlegungen zu einem schwierigen Thema, ,,New Testament Studies" 43(1997) z. 4, s. 503-526.
Targonski F., „Bibbia e Morale". Un documento della Pontificia Commissione Biblica, ,,Miscellanea Francescana" 109(2009) z. 1-2, s. 228-249.
Tora und christliche Ethik, w: Auschwitz - Krise der christlichen Theo- logie. Eine Vortragsreihe, red. F. Crüsemann, R. Rendtorff, M ü nchen 1980.
Tremblay R., Was ist christliche Moral? Versuch einer Definition auf dem Hintergrund der Fuβwaschung von Joh 13,1-20, w: In Christus zum Leben befreit (FS B. Häring), red. J. Römelt, B. Hidber, Freiburg im Br. 1992, s. 66-83.
White L. J. Z., Does the Bible Speak about Gays or Same-Sex Orientation? A Test Case in Biblical Ethics, ,,Biblical Theology Bulletin" 25(1995), z. 1, s. 14-23.
Witczyk H., Orędzie Dekalogu (Wj 20,1-17). Analiza krytyczno-literacka, ,,Zeszyty Naukowe KUL" 40(1997) z. 1-2, s. 41-74.
Wojciechowski M., Etyka Biblii, Kraków 2009.
Ziegler J. G., Christozentrische Sittlichkeit - christusformige Tugenden, ,,Trierer Theologische Zeitschrift" 96(1987), s. 290-312.
Witczyk, H. (2020). Biblia a moralność chrześcijańska. Studia Nauk Teologicznych PAN, (4), 89–100. Pobrano z https://czasopisma.kul.pl/index.php/snt/article/view/9348
Henryk Witczyk
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
