Arcydzieło kultury. Uniwersytet w nauczaniu Jana Pawła II
Marian Rusecki
Abstrakt
W trakcie swojego pontyfikatu Jan Paweł II wygłosił ponad 200 przemówień do pracowników naukowych, studentów, senatów i kanclerzy uniwersytetów na różnych forach. Jako pracownik naukowy zawsze dbał o dobro uniwersytetu, który uważał za arcydzieło kultury, ze względu na podejmowane przez niego działania badawcze, obejmujące poszczególne aspekty rzeczywistości oraz działalność dydaktyczną i edukacyjną, służącą całej ludzkości i przyszłości młodego pokolenia. Rzeczywiście, Jan Paweł II skierował swoje przemówienia, listy i odezwy do uniwersytetów katolickich, ale poruszane przez niego tematy mają charakter uniwersalny, to znaczy odnoszą się do wszystkich uniwersytetów. W niniejszym opracowaniu zostały omówione najważniejsze aspekty działalności uniwersytetu. Przede wszystkim uniwersytet powinien służyć prawdzie. Papież uważa, że prawda jest największą wartością, z której wywodzą się wszystkie inne wartości i do której zmierzają; każda prawda pochodzi od Boga, który jest Najwyższą Prawdą. Jan Paweł II kładzie silny nacisk na etyczny wymiar badań naukowych, zwłaszcza w dziedzinie biogenetyki i bioetyki, gdyż wszystkie badania naukowe mają służyć dobru człowieka i jego rozwojowi, a także poszanowaniu godności człowieka. Ponieważ według Jana Pawła II współczesne uniwersytety stają się coraz bardziej odhumanizowane, nalega on na przywrócenie ich humanistycznego oblicza, ponieważ człowiek i jego dobro muszą być podstawą wszelkiej wiedzy. Dwa kolejne argumenty odsłonięte przez papieża odnoszą się do konieczności prowadzenia badań interdyscyplinarnych ze względu na rozdrobnienie poszczególnych dziedzin nauki i ich wyników, a także do potrzeby ich syntezy i wysokich kwalifikacji kadry profesorskiej, która z jednej strony musi pogłębiać swoją wiedzę specjalistyczną i musi być prawdziwym autorytetem dla młodych ludzi. Uczelnia nie tylko uczy, ale i kształci postawy.
Słowa kluczowe:
interdyscyplinarność, etyczny wymiar badań naukowych, profesor uniwersyteckiBibliografia
Rusecki M., Wilk S., Od redaktorów, w: Świadka świadkowie, red. M. Rusecki, S. Wilk, KUL, Lublin 2008.
Crombie A.C., Nauka średniowieczna i początki nauki nowożytnej, t. 1–2, Instytut Wydawniczy PAX, Warsza¬wa 1960.
Baszkiewicz J., Młodość uniwersytetu, Wiedza Powszechna, Warszawa 1963.
Vetulani A., Początki najstarszych wszechnic środkowoeuropejskich, Ossolineum, Wrocław 1970.
Historia nauki polskiej, t.. 1, red. B. Suchodolski, Warszawa 1970.
Rusecki M., Fenomen chrześcijaństwa. Wkład w kulturę, Gaudium, Lublin 2001.
Rusecki M., Cud w myśli chrześcijańskiej, TN KUL, Lublin 1991.
Petrani A., Szkolnictwo teo¬logiczne w Polsce, „Prawo Kanoniczne” 7(1964) nr 1–2.
Jan Paweł II, Prawda naturalna i prawda objawiona pochodzą z tego samego źródła. Spotkanie z uczestnikami kongresu zorganizowanego przez Watykańskie Obserwatorium Astronomiczne, w: Uniwersytety w nauczaniu Jana Pawła II, red. S. Urbański, t. 2: 1989-1999, Instytut Badań Naukowych Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości im. B. Jańskiego, Warszawa 2000.
Jan Paweł II, Sprawa Galileusza lekcją dla współczesnych. Spotkanie z Papieską Akademią Nauk, w: Uniwersytety w nauczaniu Jana Pawła II, red. S. Urbański, t. 2: 1989–1999, Instytut Badań Naukowych Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości im. B. Jańskiego, Warszawa 2000.
Jan Paweł II, Wolność badań naukowych. Spotkanie z profesorami i studentami Uniwersytetu Fryburskiego, w: Uni¬wersytety w nauczaniu Jana Pawła II, red. S. Urbański, t. 1: 1978–1988, Instytut Badań Naukowych Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości im. B. Jańskiego, Warszawa 1999.
Jan Paweł II, Radość poszukiwania prawdy we wszystkich dziedzinach wiedzy. Msza święta dla środowisk uniwersyteckich Rzymu, 13 grudnia 1990, w: Uniwersytety w nauczaniu Jana Pawła II, red. S. Urbański, t. 2: 1989–1999, Instytut Badań Naukowych Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości im. B. Jańskiego, Warszawa 2000.
Konstytucja apostolska „Ex corde Ecclesiae” Ojca Świętego Jana Pawła II o uniwersytetach ka¬tolickich, w: Uniwersytety w nauczaniu Jana Pawła II, red. S. Urbański, t. 2: 1989–1999, Instytut Badań Naukowych Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości im. B. Jańskiego, Warszawa 2000.
Jan Paweł II, Encyklika Fides et ratio, w: Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II, Kraków 2000.
Ziejka F., Człowiek uniwersytetu, w: Świadka świadkowie, red. M. Rusecki, S. Wilk, KUL, Lublin 2008.
Newman J.H., The Idea of a University, Londyn 1931, s. XI.
Jan Paweł II, Nauka – teologia – Magisterium. Spotkanie z profesorami i studentami Repu-bliki Federalnej Niemiec, Kolonia, 15 listopada 1980, w: Uniwersytety w nauczaniu Jana Pawła II, red. S. Urbański, t. 1: 1978–1988, Instytut Badań Naukowych Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości im. B. Jańskiego, Warszawa 1999.
Jan Paweł II, Wymiar moralny studiów i poszukiwań naukowych. Audiencja dla uczestników Międzynarodowego Kongresu Univ’80. Rzym, 1 kwietnia 1980, w: Uniwersytety w nauczaniu Jana Pawła II, red. S. Urbański, t. 2: 1989–1999, Instytut Badań Naukowych Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości im. B. Jańskiego, Warszawa 2000.
Jan Paweł II, Historyczny związek Kościoła i uniwersytetu. Spotkanie z profesorami Katolickiego Uniwersytetu Ameryki, Waszyngton, 7 października 1979, w: Uniwersytety w nauczaniu Jana Pawła II, red. S. Urbański, t. 1: 1978–1988, Instytut Badań Naukowych Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości im. B. Jańskiego, Warszawa 1999.
Jan Paweł II, Spotkanie z profesorami i studentami Republiki Federalnej Niemiec, w: Uniwersy¬tety w nauczaniu Jana Pawła II, red. S. Urbański, t. 1: 1978–1988, Instytut Badań Naukowych Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości im. B. Jańskiego, Warszawa 1999.
Jan Paweł II, Głęboka harmonia łączy prawdy naukowe z prawdami wiary. Spotkanie z profesorami Papieskiej Akademii Nauk, Rzym 10 listopada 1979, w: Uniwersytety w nauczaniu Jana Pawła II, red. S. Urbański, t. 1: 1978–1988, Instytut Badań Naukowych Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości im. B. Jańskiego, Warszawa 1999.
Jan Paweł II, Służyć człowiekowi. Wizyta na Uniwersytecie Ca’Foscari, Wenecja, 17 czerwca 1985, w: Uniwersytety w nauczaniu Jana Pawła II, red. S. Urbański, t. 1: 1978–1988, Instytut Badań Naukowych Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości im. B. Jańskiego, Warszawa 1999.
Ur. 1942; profesor KUL, dyrektor Instytutu
Teologii Fundamentalnej KUL, kierownik Katedry Chrystologii Fundamentalnej.
Laureat nagrody Ministra Edukacji Narodowej. Przewodniczący Komitetu
Nauk Teologicznych PAN, członek Pontifi cia Academia Th eologica.
Autor kilkudziesięciu książek: Wierzcie moim dziełom. Funkcja motywacyjna
cudu w teologii XX wieku (1988), Istota i geneza religii (19962), Wiarygodność
chrześcijaństwa (1994) Cud w chrześcijaństwie (1996), Funkcje cudu (1997),
Gottes Wirken in der Welt. Dimensionen und Funktionen des biblischen Wunderbegriff
s (2001), Problem cudu w religiach pozachrześcijańskich (2001), Pan
zmartwychwstał i żyje. Zarys teologii rezurekcyjnej (2006), Traktat o cudzie
(2006), Traktat o religii (2007), Traktat o Objawieniu (2007) i in. oraz ponad
600 artykułów. Wypromował 35 doktorów. Mieszka w Lublinie.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
