Teologia w przestrzeni społeczno-kulturowej
Czesław Rychlicki
Abstrakt
Teologia uprawiana w Kościele i pod jego kierownictwem musi być zawsze świadoma odpowiedzialności wobec wiary całego Ludu Bożego i dlatego musi przyjąć naukę, która nie przekracza doktryny wiary. Nie narusza to w żaden sposób swobody badań teologicznych. Wolność badań powinna być jednak realizowana w zakresie i w wierze Kościoła. Tak rozumiana integralność teologii może przyczynić się do chrześcijańskiej formacji studentów. Chociaż teologia zajmuje uprzywilejowane i odpowiedzialne miejsce w formacji kandydatów do kapłaństwa, nie może być dzisiaj traktowana jako przywilej zarezerwowany wyłącznie dla nich, dla sióstr zakonnych lub dla niektórych tylko świeckich, którzy przygotowują się do nauczania religii w szkołach publicznych. Akademicka, parafialna, diecezjalna, krajowa i międzynarodowa opieka duszpasterska w coraz bardziej jednoczącej się Europie oraz współpraca w dziedzinie badań na naszych wydziałach uniwersyteckich powinny być podstawą naszej wspólnej refleksji. Propozycja otwartych wykładów i konferencji dla wydziałów teologicznych, także dla studentów innych wydziałów uniwersyteckich, mogłaby być użyteczna dla zjednoczenia różnych klas społecznych, które niejednokrotnie pozostawały zamknięte we własnych kręgach. Nie można zapominać, że dzisiejsi odbiorcy orędzia chrześcijańskiego mają swoje rozumienie kulturowe i swój sposób myślenia ukształtowany przez mentalność naukową i techniczną, która ma tendencję do pogłębiającego się pluralizmu kultur, które twierdzą, że zaspokajają potrzeby człowieka. W tym kontekście teologia czuje się szczególnie wezwana do zajęcia się na poziomie krytyczno-naukowym dialogiem z kulturą i nauką, w przekonaniu, że przesłanie, które nie jest wcielone w kulturę historyczną, nie będzie traktowane poważnie. W ostatnich latach w Polsce, gdzie zauważa się otwarcie państwowych uczelni na teologię, tworzy się klimat akademickiego szacunku i realizuje się wiele konkretnych projektów współpracy. Wszystko to jest możliwe, ponieważ u podstaw obu instytucji leży głębokie przekonanie, że teologia, ze swoim szczególnym przedmiotem badań, wieńczy w pewien sposób ludzką, intelektualną i chrześcijańską formację człowieka.
Słowa kluczowe:
teologia, wolność badań, kultura, pluralizm, formacja intelektualnaBibliografia
Bartnik Cz.S., Historia filozofii, Lublin 2000.
Brugnoli P., La missione dei laici nel mondo d'oggi, Brescia 1967.
Buerkle H., Człowiek w poszukiwaniu Boga: Problem rożnych religii, Poznań 1998.
Congar Y., Le Christ dans l'eÂconomie salutaire et dans traiteÂs dogmatiques, Concilium 11(1966), s. 24-25.
Darlap A., Teologia fondamentale della storia della salvezza, w: Mysterium salutis, t. I/1, Brescia 1967.
Dauchy L. della Torre, La Costituzione dogmatica De Ecclesia. I laici nella Chiesa del Vaticano II, Parma 1966.
Eicher P., Theologie. Eine EinfuÈrung in das Studium, Munchen 1980.
Gozzelino G., Il mistero dell'uomo in Cristo. Saggio di protologia, Leumann (Torino)1991.
Jan Paweł II, Encyklika Fides et ratio.
Jan Paweł II, Encyklika Redemptor hominis.
Jan Paweł II, Encyklika Redemptoris missio.
Jan Paweł II, Konstytucja Apostolska Ex corde Ecclesiae.
Kasper W., The role of the Church and the catholic university in the contemporary world, w: Culture, in croyance et foi. Nouveau dialogue, red. B. Ardura, J.D. Durand, Roma 2004.
Kongregacja Nauki Wiary,Instrukcja o powoøaniu teologa wKosÂciele Donumveritatis,
Lambert B., Les deux deamarches de la theaologie, NRTh 89(1967), s. 257-280.
Latourelle R., Le Christ et l'Eglise signes du salut, Tournai - Montreal 1971.
Maritain J., Religione e cultura, Brescia 1982.
Martini C.M., Mettere ordine nelle propria vita. Meditazioni sul testo degli Esercizi diSant'Ignazio, Casale Monferrato (AL) 1992.
Mondin B., Teologia e culture, Euntes docete 51(1998).
oboÂr WatykanÂski II,Konstytucja dogmatyczna o KosÂciele Lumen gentium, nr 12.43Por. J. Ratzinger,Un dialogo tra Magistero e teologia,w:Vocazione ecclesiale del teologo,Roma 1990, s. 5-10.44SoboÂr WatykanÂski II,Dekret o formacji kapøanÂskiej Optatam totius,
Possenti V., Religione e vita civile. Il cristianesimo nel postmoderno, Roma 2001.
Rahner K., Intellektuelle Redlichkeit und christlicher Glaube, w: K. Rahner, Schriftenzur Theologie, t. 7, Einsiedeln - Zurich 1966.
Rahner K., Uber den Begriff des Geheimnisses in der katholischen Theologie, w: K. Rahner, Schriften zur Theologie, t. IV, Einsiedeln - Zurich 1967.
Ratzinger J., Wiara – prawda - tolerancja. Chrześcijaństwo a religie świata, tłum. R. Zajaczkowski, Kielce 2005.
Ruggieri G.,La compagna della fede, Torino 1980.
Rychlicki Cz., Podstawa wartości w kulturze, w: Semel Deo dedicatum non est ad usumhumanos ulterius transferendum, Warszawa 2004.
Sanna I., L'uomo via fondamentale della Chiesa. Trattato di antropologia teologica,Roma 1989.
Schillebeeckx E.H., Chrystus - Sakrament spotkania z Bogiem, Kraków 1966.
Sobór Watykański II, Dekret o apostolstwie świeckich Apostolicam actuositatem.
Sobór Watykański II, Dekret o formacji kapłanskiej Optatam totius.
Sobór Watykański II, Konstytucja o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et Spes.
Sobór Watykański II, Konstytucja o Objawieniu Bożym Dei Verbum.
Spiazzi R., L'Universitae la Facoltae Ecclesiastica nel contesto ecclesiale e culturale odierno, Seminarium 2-3(1980).
Thuruthiyil S., L'inculturazione alla luce della enciclica Fides et ratio, w: Fedee ragione. Opposizione, composizione, red. M. Mantovani, S. Thuruthiyil, M. Toso, Roma 1999.
Wildmann G., La concezione personalistica di Dio come presupposto della storia dellalibertaÁin occidente, ¹Conciliumº 13(1977) nr 3.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
