The struggle for identity and the Christian spirit of Europe.
Reflections on the basis of Cardinal Joseph Ratzinger’s/ Benedict XVI’s thoughts on history and the future of our continent
Abstract
German Cardinal Joseph Ratzinger, later Pope Benedict XVI, is one of the greatest Catholic theologians of the 20th and 21st century. The main field of his theological activity is fundamental theology, which is perceived by him as the area of a broadly understood dialogue on the credibility of Christianity in the modern world. This article attempts to analyze the views of Joseph Ratzinger/ Benedict XVI on the Christian identity of Europe. The various issues of this study are as follows: Europe as a phenomenon of cultural interaction; Right to the place of Christianity in the Europe of tomorrow; European crisis of values; European Homo oeconomicus and the Gospel; Dismissing former Eurocentrism; Courage in the struggles of the new face of Christian Europe. In the conclusion the author emphasizes validity of Joseph Ratzinger’s/ Benedict XVI’s thoughts on the future of Europe in the context of the ongoing changes in the European Union and the migration crisis.
Keywords:
Joseph Ratzinger, Benedict XVI, Europe, history, culture, values, christianity, future.References
Benedykt XVI, Encyklika Caritas in veritate, 29.06.2009 r.
Beyerhaus P., Padberg L. E., von (Hg.), Eine Welt – eine Religion? Die synkretistische Bedrohung unseres Glaubens im Zeichen von New Age, Asslar: Verlag Herold 1988
Bokwa I., Teologia w warunkach nowoczesności i ponowoczesności, Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu 2010, s. 249-263
Brown P., Divergent Christendoms: The Emergence of a Christian Europe, 200 – 1000 AD, Oxford 1995
Chiavacci E., Die ökonomische Realität Europas und die Konzeption des Christentums, w: P. Hünermann (Hg.), Gott – ein Fremder in unserem Haus? Die Zukunft des Glaubens in Europa, Freiburg-Basel-Wien: Herder 1996, s. 123-133
Conciliorum Oecumenicorum Decreta, Centro di Documentazione, Bologna: Istituto per le Scienze Religiose 1973
Dal Pra M. (ed.), L’Europa cristiana nel rapporto con le altre culture nel secolo XVII, Firenze: Ed. La Nuova 1978
Ducquoc C., Jesus Christus, Mittelpunkt des Europa von morgen, w: P. Hünermann (Hg.), Das neue Europa. Herausforderungen für Kirche und Theologie, Freiburg-Basel-Wien: Herder 1993, s. 100-110.
Dussel E., Die Priorität der Ethik der Befreiung gegenüber der Diskursethik, w: E. Arens (Hg.), Anerkennung der Anderen. Eine theologische Grunddimension interkultureller Kommunikation, Freiburg-Basel-Wien: Herder 1995, s. 113-137
Dylus A. (red.), Europa – fundamenty jedności, Warszawa: Fundacja ATK 1998.
Gollwitzer H., Europa, Abendland, w: J. Ritter u.a. (Hg.), Historisches Wörterbuch der Philosophie II, Basel: Schwabe Verlag 1972, kol. 824-826
Góźdź K., Chrześcijańska wizja Europy według Konrada Adenauera, w: Konrad Adenauer - Europa chrześcijańska. Dokumentacja polsko-niemieckiej sesji naukowej 15-16 grudnia 1994, A. Podgórski, J. Kononowicz, A. Materna, W.A. Niemirowski (red.), Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL 1995, s. 109-124 (także tekst niem.)
Habermas J., Ratzinger J., Dialektik der Säkularisierung. Über Vernunft und Religion, 4. Aufl., Freiburg-Basel-Wien: Herder 2005
Hay D., Europe – The Emergence of an Idea, Edinburgh University: Press 1957
Hazard P., La crise de la conscience européenne et changement 1680-1715, Paris: Fayard 1961
Headrick D.R., I tentacoli del progresso. Il trasferimento tecnologico nell’età dell’imperialismo (1850-1940), Bologna: Ed. Il Mulino 1991.
http://marcellopera.it/index.php/it/ (dostęp: 12.06.2017).
Hünermann P. (Hg.), Das neue Europa. Herausforderungen für Kirche und Theologie, Freiburg-Basel-Wien: Herder 1993.
Hünermann P. (Hg.), Gott – ein Fremder in unserem Haus? Die Zukunft des Glaubens in Europa, Freiburg-Basel-Wien: Herder 1996.
Jan Paweł II, List do VI Konferencji Rady Episkopatów Europy, 2 stycznia 1986 r.
Jones E. L., The European Miracle: Environments, Economies and Geopolitics in the History of Europe and Asia, Cambridge: Cambridge University Press 1981.
Juros H. (red.), Europa i Kościół, Warszawa: Fundacja ATK 1997.
Kawecki W., Kościół i kultura w dialogu (od Leona XIII do Jana Pawła II), Kraków: Homo Dei 2008.
Kennedy P., Ascesa e declino delle grandi potenze, Milano: Garzanti Libri 1990.
Koslowski P. (red.), Europa jutra. Europejski rynek wewnętrzny jako zadanie kulturalne i gospodarcze, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL 1994.
Légrand N. H., Les éveques d’Europe et la nouvelle evangelisation, Paris 1991.
Mendelssohn K., La scienza e il dominio dell’Occidente, Roma: Editori Riuniti 1981.
Nossol A., Nasz wkład w budowę jedności europejskiej jako „wspólnoty ducha", w: http://gazeta.us.edu.pl/node/232461 (dostęp: 12.06.2017).
Pera M., Ratzinger J., Ohne Wurzeln. Der Relativismus und die Krise der europäischen Kultur, Augsburg: Verlag Sankt Ulrich 2005.
Ratzinger J., Wendezeit für Europa? Diagnosen und Prognosen zur Lage der Kirche und der Welt, 2. Aufl., Einsiedeln-Freiburg: Johannes Verlag 1992.
Ratzinger J., Werte in Zeiten des Umbruchs. Die Herausforderungen der Zukunft bestehen, Freiburg-Basel-Wien: Herder 2005.
Rizzi A., L’Europa e l’altro. Abbozzo di una teologia europea della liberazione, Milano: Cinisello Balsamo Ed. Paoline 1991.
Schlier H., Der Geist und die Kirche, Freiburg/Br.: Herder 1980.
Spaemann R., Universalismus oder Eurozentrismus, w: K. Michalski (Hg.), Europa und die Folgen, Stuttgart: Klett-Cotta 1988, s. 313-322.
Valadier P., Europa und seine Götter. Eine kritische Gegenwartsanalyse, w: P. Hünermann (Hg.), Gott – ein Fremder in unserem Haus? Die Zukunft des Glaubens in Europa, Verlag Herder, Freiburg-Basel-Wien 1996, s. 15-29, tu: s. 23-27.
Ignacy Bokwa (ur. 1957), kapłan Diecezji Radomskiej (1982), doktor habilitowany nauk teologicznych w zakresie teologii dogmatycznej (1998), profesor tytularny nauk teologicznych (2011), profesor zwyczajny na Wydziale Teologicznym UKSW w Warszawie. Członek Societas Oecumenica i Görres-Gesellschaft oraz Towarzystwa Teologów Dogmatyków (TTD), od września 2014 roku prezes TTD na kadencję 2014-17. Stały współpracownik Redakcji Katolickiej Polskiego Radia od 1992 r. W latach 1999-2012 członek Senatu UKSW; Ekspert Narodowego Centrum Nauki; Członek redakcji "Studia Theologica Varsaviensia" (od 1994). Prowadzi zajęcia w WSD w Radomiu oraz na Wydziale Teologicznym UKSW w Warszawie, Instytut Dialogu Kultury i Religii. Obszary badawcze: teologia dogmatyczna, teologia kultury, teologia religii. Opublikował m.in.: Teologia w warunkach nowoczesności i ponowoczesności (2010), wraz z M. Jagodzińskim (red.), Wobec nowego ateizmu (2011) oraz Wiara wobec współczesności, Warszawa 2014. Adres do korespondencji: ignacybokwa@interia.pl
https://orcid.org/0000-0003-3731-740X
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivs 4.0 International License.
