The Idea of Imitation in Moral Theology as an Attempt to Systematically Present the Christian Call to Holiness
Tadeusz Zadykowicz
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II w Lublinie , Polandhttps://orcid.org/0000-0002-1687-8286
Abstract
One of the oldest ways of showing the practical realization of a call to holiness is the imitation of Christ. In the past this idea, with additional role models included, was also used in the moral theological reflection on human development and sanctification. However, those attempts found it difficult to define the subject of imitation as well as imitation itself. Also today, with some reservations, the idea of imitation can be used for a methodical presentation of the Christian vocation to holiness and of concrete ways how this vocation can be realized. When taken together with the biblical category of the vocation and of the gift, this idea allows to present Christian moral life in a synthetic way and can be the reference point for specific moral obligations. However, when using the category of imitation in the correct presentation of a call to holiness, correct terms are needed as well as an understanding of the vocation as found in Revelation and in particular and modern behavioural sciences. Such a presentation would emphasize important features of Christian morality, especially its religious, personalistic and social character, and would manifest misconceptions of both extreme autonomy and extreme heteronomy.
Keywords:
moral theology, imitation, holiness, personal pattern.References
Biemer G., Das Vorbild Gottes. Zur theologischen Bedeutung des Vorbildes, w: Christ werden braucht Vorbilder. Beiträge zur Neubegründung der Leitbildthematik in der religiösen Erziehung und Bildung, red. G. Biemer, A. Biesinger, Matthias-Grünewald-Verlag, Mainz 1983.
Ebner R., Vorbilder und ihre Bedeutung für die religiöse Erziehung in der Sekundarstufe. Eine wissenschaftliche Darstellung mit einer empirischen Untersuchung, St. Ottilien 1988.
Feeser-Lichterfeld U., Berufung. Eine praktisch-theologische Studie zur Revitalisierung einer pastoralen Grunddimension, Münster 2005.
Frost U., Erziehung durch Vorbilder? w: Vor-Bilder. Realität und Illusion, red. H. Schmidinger, Salzburger 1996, s. 95.
Galarowicz J., W drodze do etyki odpowiedzialności, t. 1: Fenomenologiczna etyka wartości (Max Scheler – Nicolai Hartmann – Dietrich von Hildebrand), Kraków 1997.
Gebauer G., Ch. Wulf, Mimesis. Kultur – Kunst – Geselschaft, Reinbek bei Hamburg 1998.
Goffi T., Sequela/Imitazione, w: Nuovo dizionario di teologia morale, red. F. Compagnoni, G. Piana, S. Privitera, Cinisello Balsano 1990, s. 1214.
Hoffmann T., Jüngerschaft und Gemeinde. Eine praktisch-theologische Studie über die Erziehung zur Nachfolge in evengelikal-freikirchlichen Gemeinden im postmodern-urbanen Umfeld, b.m.w. 2005.
Honecker M., Einführung in die Theologische Ethik. Grundlagen und Grundbegriffe, Berlin-New York 1990.
Keller J., Etyka katolicka, cz. 1, Warszawa 1957.
Mariański J., Młodzież między tradycją a ponowoczesnością. Wartości moralne w świadomości maturzystów, Lublin 1995.
Merino E.C., de Haro R. G., Teologia moralna fundamentalna, tłum. A. Liduchowska. Kraków 2004.
Michalski R.. Antyczne źródła pojęcia „mimesis”, „Filo-Sofija” 5(2005) nr 1 s. 45-64; H. Koller, Die Mimesis in der Antike. Nachahmung, Darstellung, Ausdruck, A. Francke Verlag, Bern 1954.
Mieth I., Mieth D., Vorbild oder Modell, w: Ethisch handeln lernen . Zu Konzeption und Inhalt ethischer Erziehung, red. G. Stachel, D. Mieth, Zürich 1978.
Milchner H.J., Nachfolge Jesu und Imitatio Christi. Die theologische Entfaltung der Nachfolgethematik seit den Anfängen der Christenheit bis hin in die Zeit der devotio moderna – unter besonderer Berücksichtigung religionspädagogischer Ansätze, Lit, Münster 2004.
Misiurek J., Wieki męczeństwa, w: Tertio millennio adveniente. U progu trzeciego tysiąclecia, red. G. Witaszek, Lublin 2000, s. 157-178.
Nagórny J., Rola wiodących idei biblijnych w teologii moralnej, w: Veritatem facientes. Księga Pamiątkowa ku czci Księdza Profesora Franciszka Greniuka, red. J. Nagórny, J. Wróbel, Lublin 1997, s. 259-292.
Olejnik S., Dar – wezwanie – odpowiedź. Teologia moralna, t. 1: Wprowadzenie i idea wiodąca, Warszawa 1988, s. 108.
Olejnik S., Teologia moralna ogólna, Warszawa 1957.
Pawlina K., Polska młodzież przełomu wieków, Warszawa 1998.
Piegsa J., Człowiek – istota moralna, t. 1: Teologia moralna fundamentalna, tłum. S. Frącz, R. Bigdoń, G. Wenzel, Opole 2002.
Pié-Ninot S., Męczennicy: świadectwo nie do zapomnienia, w: Jan Paweł II. Tertio millennio adveniente. Komentarz teologiczno-pastoralny w opracowaniu Rady Prezydium Wielkiego Jubileuszu Roku 2000, red. A. Amato i. in., Sandomierz 1995, s. 195-210.
Pokrywka M., Posłannictwo uniwersytetu w integralnej formacji człowieka, w: Formacja moralna – formacja sumienia, red. J. Nagórny, T. Zadykowicz, Lublin 2006, s. 177-191.
Rentiis de D., Die Zeit der Nachfolge. Zur Interdependenz von „imitatio Christi“ und „imitatio auctorum“ im 12.-16. Jahrhundert, Tübingen 1996.
Riches J.K., Nachfolge Jesu, III: Von der Reformation bis zur Gegenwart, w: Theologische Realenzyklopädie, t. 23, red. G. Krause, G. Müller, Berlin u.a. 1977-2004, s. 691-701.
Scheler M., Istota i formy sympatii, tłum. A. Węgrzecki, Warszawa 1980.
Scheler M., Schriften aus dem Nachlass, t. 1: Zur Ethik und Erkenntnislehre, Bern 1957, s. 255-343.
Schnackenburg R., Nachfolge Christi – heute. Antworten und Weisungen aus dem Neuen Testament, Freiburg-Basel-Wien 1976.
Strunk R., Nachfolge Christi. Erinnerungen an eine evangelische Provokation, München 1981.
Tillmanna F., Steinbüchelem Th., Münckerem Th, Handbuch der katholi¬schen Sittenlehre. T.3., Die Idee der Nachfolge Christi, Schwann, Düsseldorf 1934.
Tremblay R., Zamboni S., Synowie w Synu. Teologia moralna fundamentalna, tłum. B. Widła, Warszawa 2009.
Werbick J., Bilder sind Herausforderungen. Gottebenbildlichkeit – Imitatio Christi – Nachfolgebilder, w: Vor-Bilder. Realität und Illusion, red. H. Schmidinger, Graz-Wien-Köln 1996, s. 165-197.
Witek S., Teologia moralna fundamentalna. Antropologia moralna, Lublin 1974.
Wojtyła K., Zagadnienie podmiotu moralności, Lublin 1991.
Zadykowicz T., Autorytet w wychowaniu, w: Wychowanie w rodzinie chrześcijańskiej. Przesłanie moralne Kościoła, red. K. Jeżyna, T. Zadykowicz, Lublin 2008, s. 43-51.
Zadykowicz T., Sequela Christi et imitatio hominis. Paradygmat naśladowania we współczesnej refleksji teologicznomoralnej – źródła i perspektywy, Lublin 2011.
Ziegler J.G., Die Moraltheologie, w: Bilanz der Theologie im 20. Jahrhundert, t. 3, red. H. Vorgrimler, Freiburg-Basel-Wien 1970, s. 316-360.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II w Lublinie
Tadeusz Zadykowicz ‒ ur. w 1968 r.; ks. dr hab.; prezbiter Archidiecezji Białostockiej; dyrektor Instytutu Teologii Moralnej na Wydziale Teologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II; badania naukowe prowadzi w zakresie: wzorów osobowych w chrześcijańskim życiu moralnym, moralności życia religijnego oraz jego współczesnych kontekstów, biblijnych i kulturowych przesłanek moralności; opublikował m.in.: Sequela Christi et imitatio hominis. Paradygmat naśladowania we współczesnej refleksji teologicznomoralnej – źródła i perspektywy (Lublin 2011); Maryjność moralności chrześcijańskiej (Lublin 2009).
https://orcid.org/0000-0002-1687-8286License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivs 4.0 International License.
