The Bible in Russian Literature. From Orthodoxy to Paraphrase
Anna Woźniak
Abstract
The main issues of this article are various references of Russian writers to the Bible that has a huge meaning and status in Russian culture. Such writers as repre- sentatives of „first wave” of emigration Boris Zaitsev, Ivan Shmelov, Aleksei Re- mizov, they use biblical material in orthodox, canonical way, what means that they do not change intention of the source. As well they paraphrase the Bible what means that they interpret and change semantical meaning of source. To the first group of writers belong Zaitsev (The Txavel of Gleb) and Shmelov (The Yeax of Oux Loxd). To the second groupbelongs Remizov, who uses various techniques to transform the canonical text (Fistexs of the Cxoss). Remizov, however, does not change the Chris- tian meaning of text even when he modifies the text itself. Another writer, who was mentioned in the article, is Mikhail Bulhakov. He as well uses method of paraphrase in the biblical text. On account of lack of metaphysical horizon as well as not reli- gious meaning of the work The Mastex and Maxgaxita, the writer illustrates humanis- tic and cultural reception of the Bible, her apocryphal version.
Keywords:
Bible, orthodoxy, metaphysic, paraphrase, writers of f0th (Zait- sev, Shmelov, Remizov, Bulhakov)References
Biblia Gennadiuszowska (1499).
Biblia w folklorze i literaturze narodów wschodnioslowiańskich, red. R. Łużny, D. Piwowarska, Kraków 1998.
Bułgakow M., Mastier i Margarita, w: Izbrannoje, Moskwa 1988.
Czałmajew W., Licom k licu s istorijej, w: A. Riemizow, Wzwichriennaja Rus', Moskwa 1990.
Dębski J., ,, Wybaw mnie Panie od człowieka złego..." (Psalm 139/140), w: Biblia w folklorze i literaturze narodów wschodnioslowiańskich, red. R. Łużny, D. Piwowarska, Kraków 1998, s. 139-142.
Drawicz A., Mistrz i diabel. O Michale Bulhakowie, Kraków 1990.
Evdokimov P., Prawoslawie, tł. J. Klinger, Warszawa 1986.
Ewangelia Archangielska (1092).
Ewangelia Halicka (1144).
Ewangeliarz Ostromira (1056-1057).
Kodrianskaja N., Aleksiej Riemizow, Paryż 1959.
Kompaniejec W. W., Iwan Szmielow, w: Litieratura russkogo zarubieżja (1920-1990). Uczebnoje posobije, red. A.I. Smirnowoj, Moskwa 2006, s. 71.
Łucewicz L., Psaltyr' w russkoj poezji, S.-Pietierburg 2002.
Łucewicz L., Rol' Psaltyri w stanowlenii poezji nowogo wriemieni, w: Drogi i rozdroża kultury chrześcijańskiej Europy, red. U. Cierniak, J. Grabowski, Częstochowa 2003, s. 421-432.
Marczenko T. W., Iwan Szmielow, w: Litieraturnaja encyklopiedija russkogo zarubieżja. 1918-1940. Pisatieli russkogo zarubieżja, Moskwa 1997, s. 455
Nie-zlota legenda. Kanonicznos'c' i apokryficznos'c' w kulturze, red. J. Eichstaed, K. Pia,tkowski, Ożarów 2003.
Raźny A., 'Mistrz i Malgorzata' Michala Bulhakowa - chrześcijaństwo bez Chrystusa, w: Biblia w folklorze i literaturze narodów wschodnioslowiańskich, s. 359-365.
Raźny A., Transformacja chrześcijaństwa w literaturze rosyjskiej XX wieku. Od modernizmu do postmodernizmu, w: Drogi i rozdroża kultury chrześcijańskiej Europy, red. U. Cierniak, J. Grabowski, Częstochowa 2003, s. 403-412.
Riemizow A., Juda, w: Czortow log i polunoszcznoje slonce. Rasskazy i poemy, S.-Pietierburg 1908, s. 295-309.
Riemizow A., Siostry krzyżowe, tł. A. Pomorski, Warszawa 1985.
Sielicki F., Biblia w „Latopisie Kijowskim" z lat 1159-1198, ,,Zeszyty Naukowe KUL" 27(1984) nr 4, s. 3-15.
Sielicki F., Biblia w „Latopisie Kijowskim" z lat 1118-1158, w: Biblia w folklorze i literaturze narodów wschodniosłowiańskich, red. R. Łużny, D. Piwowarska, Kraków 1998, s. 69-72.
Sielicki F., Biblia w najstarszej kronice ruskiej „Powieści lat minionych", Wrocław 1984.
Sokołow B., Bulgakow i Margarity, Moskwa 2007.
Sokołow B., Michal Bulhakow. Leksykon ż ycia i twórczości, Warszawa 2003.
Struwe G., Russkaja litieratura w izgnanii. Opyt istoriczeskogo obzora zarubieżnoj litieratury, New York 1956.
Suchich I., Jewangielije ot Michaila 1929-1940, w: Knigi XX wieka: Russkij kanon, Moskwa 2001, s. 313-346.
Supa W., Biblia a wspólczesna proza rosyjska, Białystok 2006.
Szczedrina N. M., Borys zajcew, w: Litieratura russkogo zarubież ja (1920-1990). Uczebnoje posobije, red. A.I. Smirnowoj, Moskwa 2006, s. 81.
Szmielow I., Bogomolje, w: Solnce miortwych. Leto Gospodnie. Bogomolje, Moskwa 2007, s. 627.
Woźniak A., Tekst biblijny w twórczości symbolistów rosyjskich. Na przykładzie Aleksego Riemizowa, w: Biblia w folklorze i literaturze narodów wschodnioslowiańskich, s. 285-292.
Zajcew B., Dni. Miemuarnyje oczerki, statji, zamietki, riecenzii, Russkaja kniga, Moskwa 2000.
Zajcew B., Priepodobnyj Siergij Radonieżskij, w: A. Riemizow, B. Zajcew, Proza, Moskwa 1997, s. 317.
Zajcew B., Putieszestwije Gleba. Awtobiograficzeskaja tietralogija. Sobranije soczinienij w 5 tomach, t. 4, Moskwa 1999.
Zajcew B., Strannoje putieszestwije, Moskwa 1996.
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivs 4.0 International License.
