The Meaning of the Expression "divina catastrophe" in the Hymn "Iam toto subitus vesper"

Tadeusz Gacia

John Paul II Catholic University of Lublin image/svg+xml , Poland
https://orcid.org/0000-0002-1836-9506


Abstract

The author of a study written in Latin establishes the meaning of the expression divina catastrophe in the breviary hymn for the feast of the Seven Sorrows of the Blessed Virgin Mary Iam toto subitus vesper eat polo, written by Callisto Palombella. He argues against contemporary translations of the hymn, which translate the word catastrophe in an anachronistic way, disregarding the narrower semantic scope of the word at the time of the hymn's composition, and interpret it as God's passion, as God's suffering. Meanwhile, the word catastrophe meant at the time - as in ancient drama - a sudden change of situation, a subversion of order, a turn of events, which makes us see the death of Christ as totius ordinis eversio - a revolution in which all bewildered nature also participates.

Keywords:

breviary hymns, modern and contemporary translation, divina catastrophe



Palombella C., Hymnus Iam toto subitus vesper eat polo, in: Breviarium Romanum ex decreto SS. Concilii Tridentini restitutum Summorum Pontificum cura recognitum cum textu psalmorum e versione Pii Pp. XII auctoritate edita totum. Editio typica, Typis Polyglottis Vaticanis 1961, p. 1180‐1181, in: http://hymnarium.de/hymni-breviarii/hymnen/proprium-sanctorum/334-iam-toto-subitus (aditus 10.01.2025).

Palombella C., Hymnus O quot undis lacrimarum, in: http://www.hymnarium.de/hymni-breviarii/hymnen/proprium-sanctorum/335-o-quot-undis (aditus 10.01.2025).

Palombella C., De S. Juliana Falconeria Virgine Florentina Tertii Ordinis Servorum B.M.V. Fundatrice Oratio Romae habita in Templo S. Marcelli XIII Kal. Iulias anno 1738 ad Eminentissimos, ac Reverendissimos S.R.E. Cardinales a F. Callisto Maria Palombella, sacrae theologiae magistro, Ordinis Servorum ejusdem B.M.V. Procuratore Generali necnon S. Rituum Congregationis Consultore, Romae 1738.

Desiderius Erasmus Roterodamus, Adagiorum chiliades quatuor cum sesquicenturia, Oliva Roberti Stephani 1558.

Venantius Fortunatus, Hymnus in honore sanctae crucis (Carmina II 6; inc. Vexilla regis prodeunt), in: Venance Fortunat, Poèmes, t. 1/1‐4, tr. M. Reydellet, Paris 2002, p. 57‐58.

[Wipo Burgundiensis], Victimae paschali laudes (In Resurrectione Domini), in: Analecta hymnica medii aevi, t. 54, ed. C. Blume – H.M. Bannister, Leipzig 1915, p. 12‐13.

Danielou M., Vendredi de la Passion, https://claves.org/podcast/vendredi-de-la-passion (aditus 10.01.2025).

Giulio G.D, Alla maestá di Vittorio Emanuele Re di Sardegna versione poetica di tutti gl’inni della Chiesa secondo il Breviario Romano, di alcune antifone della SS. Vergine, delle quattro sequenze della messa coll’inno Gloria in excelsis Deo, Torino 1816.

Hymny kościelne, tr. T. Karyłowski, Kraków 1932, s. 210; ed. 2, red. M. Korolko, Warszawa 1978, p. 189.

Poesia sagrada: himnos del breviario romano traducidos al idioma español en rigurosa consonancia por D. Juan Baptista Sorazabal...; añadese el Ritmo de Santo Thomás de Aquino a la sagrada eucaristia, y la Oracion del Papa Urbano VIII, para la accion de gracias despues de haberla recibido, Madrid 1777.

Repertorio gregoriano para domingos, fiestas y preceptos. Forma extraordinaria de rito romano, Schola laudate Dominum, p. 94‐95, in: http://www.unavocesevilla.com/wp-content/uploads/2020/03/REPERTORIO-CANTOS-GREGORIANOS-SCHOLA-LAUDATE-DOMINUM-UVS.Mar20.pdf (aditus 10.01.2025).

Septem dolorum Beatae Maria Virginis (vespera), https://myuecc.org/divinum-officium-website-master/web/cgi-bin/horas/Pofficium.pl?date1=9‐15‐2023&command=prayVespera&version=Rubrics%201960&testmode=regular&lang2=Italiano&votive= (aditus 10.01.2025).

Septem dolorum Beatae Mariae Virginis (ad vesperas), https://www.divinumofficium.com/cgi-bin/horas/Pofficium.pl?date1=09‐14‐2022&command=prayVesperae&version=Divino%20Afflatu%20-%201954&testmode=regular&lang2=Deutsch&votive= (aditus 10.01.2025).

Bailly A., Dictionnaire grec-français, rédigé avec le concours d. E. Egger, Paris 1950.

Bieńczyk M., Katastrofy i wypadki w czasach romantyków, Warszawa 2017. (Crossref)

Breza E., Epitety NMP w „Hymnach kościelnych”, in: Język komunikacji, Nr 2, red. G. Majkowski, Częstochowa 2012, p. 15‐34.

Breza E., Syn Boży w hymnach kościelnych, „Język-Szkoła-Religia” 8/2 (2013) p. 20‐45.

Breza E., Trójca Święta w Hymnach kościelnych i w pieśniach kościelnych, „Poznańskie Studia Teologiczne. Seria Językoznawcza” 20/2 (2013) p. 73‐83. (Crossref)

Danielski W., Hymny maryjne dawne i współczesne w odnowionej Liturgii Godzin, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne” 26 (1979) p. 63‐74.

Diccionario de la lengua española, https://dle.rae.es/cat%C3%A1strofe?m=form (aditus 10.01.2025).

Dizionario della lingua italiana nuovamente compilato dai signori Nicolò Tommaseo e Bernardo Bellini, Torino 1865.

Enchiridion liturgicum complectens theologiae sacramentalis et dogmata et leges iuxta novum codicem rubricarum, t. 2, ed. P. Rado, Romae Friburgi Brisg. Barcinone 1961.

Jo. Matthi. Gesneri Novus linguae et eruditionis Romanae thesaurus, t. 1, Lipsiae 1749.

Kotyński L., Metryka hymnów brewiarzowych, „Ruch Biblijny i Liturgiczny” 11/4 (1958) p. 312‐313. (Crossref)

Larousse P., Le Grand Dictionnaire universel du XIXe siècle en 15 volumes 1866‐1876, t. 3, Paris 1867.

Liddell H.G. – Scott R., A Greek-English Lexicon. revised and augmented throughout by Sir Henry Stuart Jones with the assistance of Roderick McKenzie, Oxonii 1901.

Lyra Catholica: containing all the hymns of the Roman breviary and missal, with others from various sources, tr. E. Caswall, Novi Eboraci 1851, p. 218‐219.

Margel S., Le Grand Déluge, in: Scénario catastrophe, ed. C. Delécraz – L. Durussel, Genève 2007, p. 75‐95.

Słownik łacińsko-polski, t. 1: A-C, ed. M. Plezia, Warszawa 2007.

Springhetti Ae., Institutiones stili latini, Romae 1954.

The Hymns of the Breviary and Missal, ed. M. Britt, O.S.B. Novi Eboraci 1922, p. 286‐287.

Totius Latinitatis lexicon, consilio et cura Jacobi Facciolati opera et studio Aegidii Forcellini, lucubratum, Patavii 1771.

Archivio capitolare della cattedrale – Sezze, Crotonotassi episcopale, in: https://www.gentedituscia.it/palombella-callisto-maria/http://www.archiviosezze.it/cronotassi.php (aditus 10.01.2025).

Bishop Callisto Maria (Vincenzo Antonio) Palombella, O.S.M. †, in: https://www.catholic-hierarchy.org/bishop/bpalomb.html (aditus 10.01.2025).

Catastrofe, G. Aldo, Grande Dizionario Italiano; in: https://www.grandidizionari.it/Dizionario_Italiano/parola/C/catastrofe.aspx?query=catastrofe (aditus 10.01.2025).

Catastrofe, Tommaseo Online, in: https://www.tommaseobellini.it/#/items/313 (aditus 10.01.2025).

Catastrophe, in: https://www.dictionary.com/browse/catastrophe (aditus 10.01.2025).

https://pl.glosbe.com/eu/pl/latza (aditus 10.01.2025).

Iam Toto Subitus Vesper, in: https://www.encyclopedia.com/religion/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/iam-toto-subitus-vesper (aditus 10.01.2025).

Iam toto subitus, in: https://www.cathcorn.org/hotbam/131.html (aditus 10.01.2025).

Sudupe P., Andima Ibiñagabeitia (1906‐1967), in: https://jakin.eus/show/57cd3d8389d983dc7387a611a203f142cc4df8ad (aditus 10.01.2025).


Published
2025-09-15


Gacia, T. (2025). De significatione vocis "divinae catastrophes" in hymno qui a verbis Iam toto subitus vesper incipit adnotationes quaedam. Vox Patrum, 95, 233–248. https://doi.org/10.31743/vp.18169

Tadeusz Gacia  cato1961@gmail.com
John Paul II Catholic University of Lublin image/svg+xml https://orcid.org/0000-0002-1836-9506



License

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

Papers published in Vox Patrum are covered by the Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) licence. Authors and users can use published works licensed under the CC-BY-ND since 2018. For earlier publications, copyrights are available under fair use rights in accordance with the Act of February 4, 1994 on copyrights and related rights.