The Untranslatable Prologue of the Gospel of John? (John 1:1-18)
Abstract
The present paper is focused on translation studies. We analyze to what degree the Prologue of the Gospel of John is translatable into selected Polish translations, and to what degree it can be retranslated into Hebrew. What is new in our approach is the analysis of the inaccuracy of translation of the original text which is apparent in the prototype translation (Ur-translation) of the Vulgate by Jerome. Thanks to the comparison between the Vulgate and Polish translations of the Prologue, and their retranslation into Hebrew, we concluded that they repeat the mistakes of the Vulgate almost automati- cally. When we liberate ourselves from the influence of the Vulgate, we face with yet another difficulty. The Prologue is a text of initiation, and it is translatable according to the dynamie equivalence only for a reader, who was intended by the author of the Gospel of John. For other readers, the Prologue can be translated, morę or less accurately, according to the formal equivalence.
Keywords:
Gospel according to John, translation, Gospel of John, PrologueReferences
Biblia Sacra Iuxta Vulgata versionem, rec. B. Fischer - J. Gribomont - H.F.D. Sparks - W. Thiele - R. Weber, Stuttgart 1975
Biblia Sacra Vulgatae Editionis Sixti V. Pontiftcis Maximi iussu recognita et Clementis VIII auctoritate edita, tomus III: Novum Testamentom, Ratisbonae - Romae 1905
Biblia to jest Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Nowy przekład z języków hebrajskiego i greckiego opracowany przez Komisję Przekładu Pisma Świętego, Warszawa 1984
Biblia Tysiąclecia, Poznań - Warszawa 1980
Dąmbska-Prokop U., Mała encyklopedia przekładoznawstwa, red. U. Dąmbska-Prokop, Częstochowa 2000
Górka B., „ Credo ” Janowego Prologu a Credo nicejsko-konstantynopolitańskie, w: B. Górka, Hermeneutyka inicjacji wczesnochrześcijańskiej, Kraków 2007, 95-121
Górka B., Podejście inicjacyjne do Ewangelii Jana, w: tegoż, Hermeneutyka inicjacji wczesnochrześcijańskiej, Kraków 2007
Górka B., „Z wody i Ducha" (J 3, 5). Janowa perspektywa inicjacji w chrzest, Kraków 2001
Grecko-polski Nowy Testament. Wydanie interlinearne z kodami gramatycznymi, oprac. R. Popowski - M. Wojciechowski, Warszawa 1994
Hejwowski K., Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu, Warszawa 2004
Kenney G.C., John 1,1 as Prooftext. Trinitarian or Unitarian?, Lanham - New York - Oxford 1999
Kielar B.Z., Tłumaczenie i koncepcje translatoryczne, Wrocław 1988
Krysztofiak M., Przekład literacki a translatologia, Poznań 1999
Lewicki R., Obcość w odbiorze przekładu. Lublin 2000
Lipiński K., Mity przekładoznawstwa, Kraków 2004
Lukszyn J., Tezaurus terminologii trans latorycznej, red. J. Lukszyn, Warszawa 1993
Mała encyklopediaprzekładoznawstwa, red. U. Dąmbska-Prokop, Częstochowa 2000
Marciniak J.S., Trendy we współczesnych polskich tłumaczeniach Nowego Testamentu na przykładzie Ewangelii według Jana, „Baptystyczny Przegląd Teologiczny” 2004, nr 2, 119-144
Matuszczak B., Problemy ekwiwalencji w tłumaczeniu Biblii, w: Warsztaty Translatorskie, I, red. R. Sokoloski - H. Duda, Lublin - Ottawa 2001, 51-61
Moody D., God’s Only Son: the translation of Jn 3 ,1 6 in the revisedstandard version, JBL 72 (1953)
Nida E.A., Zasady przekładu na przykładzie tłumaczenia Biblii, „Pamiętnik Literacki” 1981, nr 72, 323-342
Nova Vulgata, Roma 1979
Novum Testamentom Graece et Latine, rec. K. Aland - M. Black -C.M. Martini - B.M. Metzger - A. Wikgren, Stuttgart 1979
Paciorek A., Ewangelia według św. Jana, Lublin 2000
Piela M., Grzech dosłowności we współczesnych przekładach Starego Testamentu, Kraków 2003
Pisarska A. - Tomaszkiewicz T., Współczesne tendencje przekładoznawcze, Poznań 1998
Pismo Święte Nowego Testamentu i Psalmy. Przekład ekumeniczny z języków oryginalnych, Warszawa 2000
Pismo Święte w przekładzie Nowego Świata, Roma 1997
Szczepińska B., Ewangelie tylekroć tłumaczone... Studia o przekładach i przekładaniu, Gdańsk 2005
The Greek New Testament, red. B. i K. Aland - J. Karavidopoulos - C.M. Martini - B.M. Metzger, Stuttgart 1994
Terminologia tłumaczenia, tłum, i adaptacja T. Tomaszkiewicz, Poznań 2006
Tezaurus terminologii translatorycznej, red. J. Lukszyn, Warszawa 1993
Wille L., Uniwersalistyczne implikacje teorii przekładu, Rzeszów 2002
Wojtasiewicz O., Postęp do teorii tłumaczenia, Wrocław - Warszawa 1957
Zieniukowa J., Rozważania o tzw. dynamicznym przekładzie Biblii, w: M. Kamińska - E. Małek (red.), Biblia a kultura Europy, I, Łódź 1992, 104-113
License
Papers published in Vox Patrum are covered by the Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) licence. Authors and users can use published works licensed under the CC-BY-ND since 2018. For earlier publications, copyrights are available under fair use rights in accordance with the Act of February 4, 1994 on copyrights and related rights.
