Koncepcja jałmużny w "Quaestiones et responsiones" Anastazego Synaity
Szymon Drzyżdżyk
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie , Polskahttps://orcid.org/0000-0003-2211-2102
Marek Gilski
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie , Polskahttps://orcid.org/0000-0003-4588-2038
Abstrakt
Artykuł prezentuje zawartą w Quaestiones et responsiones myśl Anastazego Synaity odnoszącą się do jałmużny. Składa się z trzech części, które dotyczą: przyjmowania jałmużny, jej wielkości i częstotliwości, a także jej dawcy. Mnich z Góry Synaj szczególnie podkreśla konieczność zachowania ostrożności w przyjmowaniu jałmużny, ponieważ wiążą się z tym poważne zobowiązania. Przyjmujący jałmużnę ma się troszczyć o zbawienie dawcy, co oznacza zaniedbanie troski o pokonanie własnych grzechów. W ten sposób zbawienie innych jest w jakiś sposób przeciwstawione trosce o własne zbawienie. Jest to jeden z najbardziej zaskakujących poglądów Anastazego. Jego nowatorstwo w prezentowaniu jałmużny polega na przedstawieniu jej w kontekście wiary i niewiary, życia i śmierci, dawcy i biorcy, instytucji i jednostki.
Słowa kluczowe:
Anastazy Synaita, jałmużna, Questiones et responsionesBibliografia
Anastasios of Sinai, Questions and Answers, Introduction, translations and notes by J.A. Munitiz, Turnhout 2011.
Anastasio Sinaita, Domande e riposte bizzarre, Testo critico Marcel Richard e Joseph A. Munitiz, Introduzione, Traduzione, Note, Bibliografia e Indice biblico Serena Rinaldi, Bologna 2018.
Inne dzieła Anastazego i literatura przedmiotu
Anastasii Sinaitae Sermones duo in constitudinem hominis secundum imaginem Dei, necnon opuscula adversus monotheletas, ed. K.-H. Uthemann, Turnhout – Leuven 1985.
Anastasii Sinaitae Viae Dux, ed. K.-H. Uthemann, Turnhout – Leuven 2006.
Arabatzis Ch.A., Patristic Hermeneutics 4th-14th century, Columbia 2013, s. 45-57.
Bardy G., La litterature patristique des Quaestiones et Responsiones sur l’Escriture Sainte, „Revue Biblique” 42 (1933), s. 328-352.
Erotapokriseis: Early Christian Question-and-Answer Literature in Context: Proceedings of the Utrecht Colloquium, 13-14 October 2003, ed. A. Volgers – C. Zamagni, Leuven – Paris Dudley 2004.
Gretser J., Sancti Anastasii Sinaitae, Patriarchae Antiocheni Quaestiones et responsiones de variis argumentis CLIV, nunc primum graece et latine cum insigni auctario publicatae, Ingilstadt 1617.
Griffith S.H., Anastasios of Sinai, the Hodegos and the Muslims, „The Greek Orthodox Theological Review” 32 (1987), s. 341-358.
Hervet G., Anastasii Episcopi Niceni Responsio ad orthodoxorum aliquorum christianorum Interrogationes de diversis capitibus ecclesiasticis, Paris 1575.
Hiéromoine Nicolas (Molinier), Anastase le Sinaïte, Trois Homélies, Paris 2013.
Kampgműller B., De Anastasio Sinaita, Wűrzburg 1865.
Munitiz J.A., Catechisms in the making: Questions and answers in the eighth century and today [Aquinas Memorial Lecture 1993], Australian Catholic University, Brisbane 1993.
Munitiz J.A., Anastasios of Sinai’s teaching on body and soul, w: Desire and Denial in Byzantium, ed. L. James, Aldershot 1999, s. 49-56.
Munitiz J.A., The Predetermination of Death: The Contribution of Anastasios of Sinai and Nikephoros Blemmydes to a Perennial Byzantine Problem, „Dumbarton Oaks Papers” 55 (2001), s. 9-20.
Munitiz J.A., Anastasian Questions and Answers among the Sinai New Finds, „Revue des Etudes Byzantines” 60 (2002), s. 201-209.
Munitiz J.A., In the steps of Anastasios of Sinai: Later Traces of his Erotapokriseis, w Philomathestatos: Studies presented to Jacques Noret, ed. B. Janssens – B. Roosen – P. Van Deun, Leuven 2004, s. 435-454.
Perrone L., Questions and responses. Exegetical Method and Literary Genre: Some Preliminaries, w: The Oxford Handbook of Early Christian Biblical Interpretation, ed. P.M. Blowers – P.W. Martens, Oxford 2019, s. 198-209.
Piasecki D., Mysterium mortis w ujęciu Anastazego Synaity, „Vox Patrum” 72 (2019), s. 543-557.
Richard M., Les veritables ‚Questions et Réponses d”Anastase le Sinaite, „Bulletin de l’Institut de Recherche et d’Histoire des Textes” 14 (1967-1969), s. 39-56.
Sakkos S.N., Peri Anastasion Sinaiton, Thessaloniki 1964.
Stawiszyński W., Bibliografia patrystyczna 1901-2016, Kraków 2017.
Uthemann K.-H., Anastasios Sinaites. Byzantinisches Christentum in den ersten Jahrzehnten unter arabischer Herrschaft, t. I-II, Berlin-Boston 2015.
Uthemann K.-H., Studien zu Anastasios Sinaites. Mit einem Anhang zu Anastasios I. von Antiochien, Berlin-Boston 2017.
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie https://orcid.org/0000-0003-2211-2102
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie https://orcid.org/0000-0003-4588-2038
Licencja
Artykuły w czasopiśmie objęte są licencją Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0). Autorzy i użytkownicy mogą korzystać z utworów na licencji CC-BY-ND od roku 2018. Dla wcześniejszych publikacji prawa autorskie są udostępnione na prawach dozwolonego użytku zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
