Św. Józef w apokryfach Nowego Testamentu (cz. 1: do narodzenia Jezusa w Betlejem)
Abstrakt
Wśród postaci, które w historii zbawienia odegrały ważną rolę, św. Józef jest postacią wyjątkową: tak ze względu na powierzoną mu misję, jak i na posiadane cnoty. Informacje w Piśmie Świętym na jego temat są jednak nadzwyczaj skromne. Trudno się więc dziwić, że lukę w jego biografii starały się wypełnić apokryfy, pisma, które mimo wielu uchybień wywarły duży wpływ na teologię, liturgię, sztukę. Pozostają też cennym świadectwem przeżywania wiary przez ówczesne wspólnoty chrześcijańskie. Z bogatego materiału badawczego autor starał się wydobyć w pierwszej części artykułu najważniejsze dane dotyczące „biografii” św. Józefa do momentu narodzenia Jezusa w Betlejem. Pozostała część „biografii” Józefa, jego relacje z Maryją i z Jezusem, oraz wnioski płynące z lektury apokryfów, w tym, co dotyczy św. Józefa, przedstawione zostaną w części drugiej.
Słowa kluczowe:
apokryfy, św. Józef, Maryja, JezusBibliografia
Apokryfy Nowego Testamentu, t. 1/1-2, red. M. Starowieyski, Kraków 2003.
Ascensio Isaiae, tł. S. Kur, Apokryfy Nowego Testamentu, t. 1/1, red. M. Starowieyski, Kraków 2003, s. 148-150.
Evangelium Barnabae italicum, tł. M. Starowieyski, Apokryfy Nowego Testamentu, t. 1/1, red. M. Starowieyski, Kraków 2003, s. 246-263.
Evangelium ibericum, tł. G. Peradze, Apokryfy Nowego Testamentu, t. 1/1, red. M. Starowieyski, Kraków 2003, s. 204-229.
Evangelium infantiae (arabice), tł. W. Dembski, Apokryfy Nowego Testamentu, t. 1/1, red. M. Starowieyski, Kraków 2003, s. 405-439.
Evangelium secundum Hebraeos (fragmenta), tł. M. Starowieyski, Apokryfy Nowego Testamentu, t. 1/1, red. M. Starowieyski, Kraków 2003, s. 99-114.
Evangelium Thomae de infantia Salvatoris, tł. M. Starowieyski, Apokryfy Nowego Testamentu, t. 1/1, red. M. Starowieyski, Kraków 2003, s. 388-404.
Historia Iosephi fabri lignarii, tł. T. Hergesel, Apokryfy Nowego Testamentu, t. 1/2, red. M. Starowieyski, Kraków 2003, s. 559-577.
Ioannis Evangelium apocryphum (arabice), tł. M. Starowieyski, Apokryfy Nowego Testamentu, t. 1/1, red. M. Starowieyski, Kraków 2003, s. 230-245.
Libellus de nativitate sanctae Mariae, tł. K. Obrycki, Apokryfy Nowego Testamentu, t. 1/1, red. M. Starowieyski, Kraków 2003, s. 331-341.
Liber de infantia Salvatoris, tł. K. Obrycki – M. Starowieyski, Apokryfy Nowego Testamentu, t. 1/1, red. M. Starowieyski, Kraków 2003, s. 317-330.
Liber de pueritia Salvatoris (armeniace), tł. E. Nowak, Apokryfy Nowego Testamentu, t. 1/1, red. M. Starowieyski, Kraków 2003, s. 440-541.
Pistis Sophia, tł. R. Szmurło, Apokryfy Nowego Testamentu, t. 1/1, red. M. Starowieyski, Kraków 2003, s. 159-162.
Protoevangelium Iacobi, tł. M. Starowieyski, Apokryfy Nowego Testamentu, t. 1/1, red. M. Starowieyski, Kraków 2003, s. 266-290.
Pseudo-Matthaei Evangelium, tł. K. Obrycki, Apokryfy Nowego Testamentu, t. 1/1, red. M. Starowieyski, Kraków 2003, s. 291-316.
Barbagli P., Święty Józef w Ewangelii, tł. E. Hebda, w: Aa. Vv., Józef z Nazaretu, t. 2, Kraków 1979, s. 7-59.
Franciszek, List apostolski „Patris corde” z okazji 150. rocznicy ogłoszenia św. Józefa patronem Kościoła Powszechnego, w: http://www.vatican.va/content/francesco/pl/apost_letters/documents/papa-francesco-lettera-ap_20201208_patris-corde.html#_ftn24 (dostęp: 17.04.2021).
Canal Sánchez J.M., San José en los apócrifos del Nuevo Testamento, w: Aa.Vv., San Giuseppe nei primi quindici secoli della Chiesa. Atti del primo simposio internazio-nale celebrato nel centenario della proclamazione di s. Giuseppe a patrono della Chiesa universale, Studi e ricerche su san Giuseppe 1, Roma 1971, s. 123-149.
Dobraczyński J., Cień Ojca, Warszawa 1977.Focant C., Les évangiles apocryphes, Namur 2001.
Fros H. – Sowa F., Twoje imię. Przewodnik onomastyczno-hagiograficzny, Kraków 1975.
Galot J., Święty Józef, tł. Siostry karmelitanki bose z Zakopanego, w: Aa. Vv., Józef z Nazaretu, t. 1, Kraków 1979, s. 183-310.
Gołębiowski F., Nauka Justyna Zapartowicza (Miechowity) o św. Józefie jako mężu Maryi i przybranym ojcu Syna Bożego, w: Aa. Vv., Józef z Nazaretu, t. 2, Kraków 1979, s. 127-163.
Kołosowski T., Święty Józef z Nazaretu w piśmiennictwie Kościoła starożytnego, w: „Lux ex Silesia”. Księga pamiątkowa dedykowana ks. prof. Józefowi Mandziukowi w 70. rocznicę urodzin, red. W. Gliński, Warszawa 2013, s. 333-350.
Martelet B., Józef z Nazaretu, mąż ufności, tł. Siostry karmelitanki bose z Zakopanego, w: Aa. Vv., Józef z Nazaretu, t. 1, Kraków 1979, s. 21-181.
Moraldi L., Vangeli apocrifi, Casale Monferrato 1996.
Starowieyski M., Wstęp, w: Apokryfy Nowego Testamentu, t. 1/1, red. M. Starowieyski, Kraków 2003.
Starowieyski M., Barwny świat apokryfów, Poznań 2015.
Starowieyski M., Ewangelie apokryficzne, „Znak” 275 (1977) s. 522-530.
Zaleski W., Rok kościelny, Warszawa 1989.
Pontificia Università Gregoriana https://orcid.org/0000-0002-7513-6071
Licencja
Artykuły w czasopiśmie objęte są licencją Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0). Autorzy i użytkownicy mogą korzystać z utworów na licencji CC-BY-ND od roku 2018. Dla wcześniejszych publikacji prawa autorskie są udostępnione na prawach dozwolonego użytku zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
