Duchowe piękno wdowieństwa ślubowanego Bogu na podstawie De bono viduitatis i Epistula 130 św. Augustyna
Sylwester Jaśkiewicz
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Lublin , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-4941-3610
Abstrakt
Oryginalnym wkładem biskupa Hippony w formację wdów jest nauka o pięknie duchowym, wewnętrznym (pulchritudo spiritalis). Została ona doskonale zharmonizowana z innymi wskazaniami adresowanymi do nich zwłaszcza w De bono viduitatis oraz Epistula 130 i jest częścią o wiele szerszej koncepcji człowieka duchowego (homo spirituals), którą po 411 roku Hippończyk rozwija w kontekście antypelagiańskim. Choć wstrzemięźliwość wdowia jest darem Bożym i skłania do wdzięczności, to jednak nie zwalnia z trudu podobania się Oblubieńcowi. Ponieważ wielki pasterz Kościoła w Hipponie zdawał sobie doskonale sprawę, że o wstrzemięźliwości powinien uczyć tak, aby pokochały ją same wdowy, dlatego też mówi o niej i o całym poświęconym Bogu wdowieństwie w kategoriach piękna i rozkoszy duchowych. Tak, krok po kroku z niezrównaną swadą i znawstwem kreśli najdrobniejsze elementy duchowego piękna violas viduarum.
Słowa kluczowe:
św. Augustyn, De bono viduitatis, Epistula 130, duchowe piękno, wdowyBibliografia
Augustinus, De bono viduitatis (NBA 7/1, 10-63), tł. T. Gacia, O doskonałym wdowieństwie (De bono viduitatis), w: Pisma świętego Augustyna o małżeństwie i dziewictwie. Przekład i komentarz, A. Eckmann (red.), Lublin 2003, s. 183-222.
Augustinus, Contra Iulianum libri sex (NBA 18, 436-981).
Augustinus, De ordine libri duo (NBA 3/1, 248-359).
Augustinus, Enarratines in Psalmos 86-120 (NBA 27/2, 2-1459), tł. J. Sulowski, w: Św. Augustyn, Objaśnienia Psalmów 103-123, PSP 41, Warszawa 1986.
Augustinus, Epistulae: 10 (CESL 34, 1, 22-25); 92, 99 (CSEL 34, 2, 436-444. 533-535); 130 (CSEL 44, 40-77); 131 (CSEL 44, 77-79); 188 (CSEL 57, 119-130).
Augustinus, In epistulam Iohannis ad Parthos tractatus decem (NBA 24/2, 1636-1855), tł. W. Szołdrski, W. Kania, w: Święty Augustyn, Homilie na Pierwszy List św. Jana, PSP 15/2, Warszawa 1977, s. 381-502.
Augustinus, Sermo 304 (PL 38, 1395-1397).
Bardy G., Święty Augustyn. Człowiek i dzieło, tł. Z. Kobylańska, Warszawa 1955.
Brown P., Ciało i społeczeństwo. Mężczyźni, kobiety i abstynencja seksualna we wczesnym chrześcijaństwie, tł. I. Kania, Kraków 2006.
Clark M.T., Mondo, w: Agostino. Dizionario Enciclopedico, red. A.D. Fitzgerald – L. Alici – A. Pieretti, Roma 2007, s. 964-966.
Częsz B., Różnorodne formy powołania chrześcijańskiego w refleksji ojców Kościoła, „Teologia Patrystyczna” 11 (2014) s. 7-11.
Degórski B., Wdowy w starożytności chrześcijańskiej i ich posługa w Kościele, „Vox Patrum” 42-43 (2002) s. 303-318. (Crossref)
Doull F.A., A Contemporary Assessement Of St. Augustine’s On „The Good Of Widowhood”, „Animus” 6 (2001) s. 32-48.
Dunn G.D., The Christian Networks of the Aniciae: The Example of the Letter of Innocent I to Anicia Juliana, „Revue des Études Augustiniennes” 55 (2009) s. 53-72. (Crossref)
Dunn G.D., The Elements of Ascetical Widowhood: Augustine’s „De bono viduitatis”and „Epistula” 130, w: Prayer and Spirituality in the Early Church: The Spiritual Life, red. W. Mayer – P. Allen – L. Cross, Brisbane 2006, s. 247-256.
Eborowicz W., Listy św. Augustyna obrazem jego duszy, „Vox Patrum” 12-13 (1987) s. 125-136. (Crossref)
Eckmann A., Julian z Eklanum, w: Encyklopedia Katolicka, t. 8, Lublin 2000, k. 238-239.
Eckmann A., Sztuka wymowy w teorii i praktyce św. Augustyna, w: Słowo Boga i drogi człowieka, red. Z. Machnikowski, Tczew – Pelplin 1998, s. 155-174.
Eckmann A., Święty Augustyn, wirtuoz języka i stylu (Epistola 150), „Vox Patrum” 20-23 (1991-1992) s. 451-462.
Eckmann A., Wprowadzenie. Święty Augustyn o małżeństwie i dziewictwie, w: Pisma świętego Augustyna o małżeństwie i dziewictwie. Przekład i komentarz, red. A. Eckmann, Lublin 2003, s. 5-49.
Epistulae, w: Augustinus-Lexikon, t. 2, red. J. Divjak, ed. C. Mayer, Basel 1996-2002.
Finotti G., Maria donna della resurrezione. Riflessione sulla vedovanza della Madonna, vergine, sposa e Madre, Roma 1998.
Gacia T., Aurelius Augustinus. „De bono viduitatis”. Okoliczności powstania, gatunek, styl, w: Orbis Antiquus. Studia filologiczne i patrystyczne, red. N. Widok, Opole 1998, s. 21-27.
Grossi V., La vedova nella Chiesa antica: I trattati di Ambrogio e di Agostino, „Lateranum” 84 (2018) s. 277-296.
Grossi V., Storia della Spiritualità, t. 3b: La spiritualità dei Padri latini, Roma 2002.
Hunter D.G., Bono viduitatis, de, w: Agostino. Dizionario Enciclopedico, red. A.D. Fitzgerald – L. Alici – A. Pieretti, Roma 2007, s. 310-312.
Irizar P., Augustine’s non-polemical Reading of Philippians 2.6-7, „Humanitas Hodie” 1/2 (2018) s. 97-109. (Crossref)
Laurence P., Proba, Juliana et Démétrias. Le christianisme des femmes de la „gens Anicia” dans la première moitié du Ve siècle, „Revue des Études Augustiniennes” 48 (2002) s. 131-163. (Crossref)
Madec G., La patria e la via. Cristo nella vita e nel pensiero di Sant’Agostino, Roma 1993.
Piccolomini R., Introduzione, w: Sant’Agostino, La dignità dello stato vedovile, Roma 1993, s. 7-69.
Sciuto I., Belezza, w: Agostino. Dizionario Enciclopedico, red. A.D. Fitzgerald – L. Alici – A. Pieretti, Roma 2007, s. 287-291.
Swoboda A., Nauka o świętym dziewictwie w pismach św. Augustyna, „Poznańskie Studia Teologiczne” 20 (2006) s. 99-116.
Tavola delle „Epistulae”, w: Agostino. Dizionario Enciclopedico, red. A.D. Fitzgerald – L. Alici – A. Pieretti, Roma 2007, s. 68-73.
Trapè A., Sant’Agostino uomo e maestro di pregheira. Testi scelti, Collanna Studi Agostiniani 5, Roma 1995.
Turzyński P., Piękno w teologii świętego Augustyna. Próba systematyzacji augustyńskiej estetyki teologicznej, Radom 2013.
Turzyński P., Zasada wewnętrzności w myśli świętego Augustyna, „Vox Patrum” 75 (2020) s. 485-506. (Crossref)
Ziółkowska M., Wskazania św. Augustyna dla wdów, „Teologia Patrystyczna” 11 (2014) s. 119-130.
Zumkeller A., Bono uiduitatis (De-), w: Augustinus-Lexikon, ed. C. Mayer, t. 1, Basel – Stuttgart – Würzburg 1986-1994, s. 666-671.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Lublin https://orcid.org/0000-0002-4941-3610
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Artykuły w czasopiśmie objęte są licencją Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0). Autorzy i użytkownicy mogą korzystać z utworów na licencji CC-BY-ND od roku 2018. Dla wcześniejszych publikacji prawa autorskie są udostępnione na prawach dozwolonego użytku zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
