La emoción de la alegría en los Escolios a los salmos de Evagrio Póntico
Abstrakt
En este artículo se propone analizar el tratamiento que otorga Evagrio Póntico a las emociones, especialmente la alegría, en sus Escolios a los salmos. En primer lugar, se contextualizará la obra de Evagrio, que acaba de ser publicada, con sus características propias, tanto de género literario cuanto a lo concerniente al tipo de exégesis evagriana. Luego, se abordarán el lugar que ocupan en el texto las emociones, haciendo particular hincapié en una de ellas, la alegría, a partir del análisis de todas las ocurrencias del concepto en los Escolios. Como resultado, se observa que la hermenéutica evagriana de los salmos, al menos para el caso de la alegría, es fundamentalmente alegórica lo cual imposibilitaría o negaría la existencia de la alegría en el hombre según su sentido clásico, ya que sólo puede experimentarse como la reacción ante la posesión de un bien espiritual, que es la gnosis o conocimiento de Dios. De esta manera, los Escolios a los salmos apoyan la interpretación fundamentalmente espiritualista de la doctrina de Evagrio Póntico.
Słowa kluczowe:
Evagrio Póntico, Exégesis patrística , Emociones , AlegríaBibliografia
Basilius Magnus, De Spiritu Sancto, ed. B. Pruche, SCh 17bis, Paris 1968.
Clemens Alexandrinus, Stromata I, ed. M. Merino Rodríguez, Madrid 1996.
Clemens Alexandrinus, Stromata II, ed. C. Mondésert, SCh 38, Paris 1954.
Clemens Alexandrinus, Stromata V, ed. P. Voulet, SCh 278, Paris 1981.
Evagrius Ponticus, Antirrhétikos. Tratado de las réplicas, ed. R. Peretó Rivas – J. Heiremans, Madrid 2021.
Evagrius Ponticus, Gnosticus, ed. A. et C. Guillaumont, SCh 356, Paris 1989.
Evagrius Ponticus, Scholia in Psalmos, ed. M.-J. Rondeau – P. Géhin – M. Cassin, SCh 614-615, Paris 2021.
Evagrius Ponticus, Scholia in Proverbios, ed. P. Géhin, SCh 340, Paris 1987.
Evagrius Ponticus, Képhalaia Gnostica, ed. A. Guillaumont, Patrologia Orientalis 28, Turnhout 1985.
Origenes Alexandrinus, Adnotationes in Numeros, ed. L. Doutreleau, SCh 461, Paris 2001.
Origenes Alexandrinus, Contra Celsus, ed. M. Borret, SCh 147, Paris 1969.
Attridge H., An “Emotional” Jesus and Stoic Tradition, in: Stoicism in Early Christianity, ed. T. Rasimus – T. Engberg-Pedersen – I. Dunderberg, Grand Rapids 2010, p. 59-76.
Brakke D., Mystery and Secrecy in the Egyptian Desert: Esotericism and Evagrius of Pontus, in: Mystery and Secrecy in the Nag Hammadi Collection and Other Ancient Literature: Ideas and Practices, ed. C.H. Bull – L. Ingeborg Lied – T.D. Turner, Leiden – Boston 2012, p. 212-213.
Chaniotis A., Unveiling Emoticons: Sources and Methods for the Study of Emoticons in the Greek World, Stuttgart 2012. (Crossref)
Dysinger L., Psalmody and Prayer in the Writings of Evagrius Ponticus, Oxford 2005. (Crossref)
Fortin E.L., Clement of Alexandria and the Esoteric Tradition, in: Studia Patristica: Classica, philosophica et ethica, theologica, Augustianiana, post-patristica, v. 9/3, ed. F.L. Cross, Berlin 1966, p. 41-56.
Hanson R.P.C., Origen’s Doctrine of Tradition, London 1954.
Kalvesmaki J., Evagrius in the Byzantine Genre of Chapters, in: Evagrius and his Legacy, ed. J. Kalvesmaki – R. Darling Young, Notre Dame 2016, p. 257-287. (Crossref)
Muyldermans J., Evagrio Póntico. Skemmata, “Le Muséon. Revue d’Études Orientales” 44 (1931) p. 37-68.
Peretó Rivas R., La presencia de Clemente de Alejandría en los discípulos de Evagrio Póntico, “Isidorianum” 31/1 (2022) p. 175-188. (Crossref)
Sorabji R., Emotion and Peace of Mind: from Stoic Agitation to Christian Temptation, Oxford 2000.
Talamé M., Aclamen al Señor con alegría. La alegría en el salterio, Buenos Aires 2007.
The Emotions in Hellenistic Philosophy, ed. J. Shivola – T. Engberg-Pedersen, Dordrecht 1998.
Tobon M., The Health of the Soul: Apatheia in Evagrius Ponticus, in: Tertullian to Tyconius, Egypt before Nicaea, Athanasius and his Opponents, ed. J. Baun et al., Studia Patristica 46, Leuven 2010.
Williams R., On Christian Theology, Oxford 2000.
Universidad Nacional de Cuyo https://orcid.org/0000-0002-7960-1129
Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Artykuły w czasopiśmie objęte są licencją Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0). Autorzy i użytkownicy mogą korzystać z utworów na licencji CC-BY-ND od roku 2018. Dla wcześniejszych publikacji prawa autorskie są udostępnione na prawach dozwolonego użytku zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.