Recepcja wczesnochrześcijańskich motywów eucharystycznych w pieśni "Dziękujemy Ci, Ojcze nasz"
Stanisław Garnczarski
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-7245-5974
Abstrakt
Pieśń zatytułowana Dziękujemy Ci, Ojcze nasz swoje źródło tekstowe ma w starożytnym dokumencie z pierwszych wieków, zatytułowanym Didache tu Kyriu dia ton dodeka apostolon tois ethnesin. Dokument posiada charakter instrukcji kościelnych, podnoszących różnorodną tematykę oraz ujmujących ją w formę poleceń i wskazówek w kwestiach moralnych, prawnych, ascetycznych i liturgicznych. W naszych badaniach skupiliśmy uwagę na trzech punktach w Didache (9-10 i 14), w których zawarto opis sprawowania Eucharystii. Jest tam mowa o dziękczynieniu składanym Bogu za Eucharystię, życie, wiarę i życie wieczne oraz prośba za wspólnotę Kościoła oraz pomoc Bożą w drodze do zjednoczenia z Bogiem na wieki. Tekst i melodia badanej pieśni zostały napisane przez ks. Kazimierza Pasionka w latach 60. minionego stulecia. Dokładna data nie jest znana. Na pewno stało się to przed rokiem 1968, gdyż w tym roku w czasie uroczystej Mszy św. z okazji jubileuszu 25-lecia kapłaństwa biskupa Jerzego Ablewicza połączone chóry - klerycki i katedralny - pod kierunkiem samego kompozytora wykonały po Komunii św. Modlitwę Eucharystyczną wg tekstu Didache. Podobnie jak starożytny dokument Didache jest świadectwem pobożności eucharystycznej w pierwszych wiekach chrześcijaństwa, tak pieśń Dziękujemy Ci, Ojcze nasz jest świadectwem pobożności eucharystycznej współcześnie w Kościele w Polsce.
Słowa kluczowe:
Didache, pieśń, eucharystia, Kazimierz Pasionek, dziękczynienieBibliografia
Didache, ed. W. Rordorf – A. Tuilier, SCh 248, Paris 1978, s. 140, tł. A. Świderkówna, Nauka dwunastu Apostołów, w: Ojcowie Apostolscy, tł. A. Świderkówna, opr. W. Myszor, PSP 45, Warszawa 1990, s. 56-65.
Ignatius Antiochensis, Epistola ad Ephesios, ed. P.Th. Camelot, SCh 10, Paris 1958, s. 91.
Alleluja – Zbiór śpiewów mszalnych i pielgrzymkowych, red. J. Zawitkowski, Warszawa 1978.
Altaner B. – Stuiber A., Patrologia. Życie, pisma i nauka Ojców Kościoła, tł. P. Pachciarek, Warszawa 1990.
Aquilina M., Msza pierwszych chrześcijan, Gdańsk 2009.
Benedykt XVI, Co dzisiaj znaczy wierzyć? Katecheza środowa (24.10.2012), „L’Osservatore Romano” 12 (2012) s. 46-48.
Chotkowski W., Nowo znaleziona „Nauka dwunastu Apostołów”, „Przegląd Powszechny” 5/5 (1885) s. 232-249, 371-384.
Dąbrowski E., Dzieje Apostolskie. Wstęp. Przekład z oryginału. Komentarz, Poznań 1961, s. 243-248.
Exsultate Deo, Śpiewnik mszalny, red. G.M. Skop, Katowice 1998.
Florkowski E., Wprowadzenie do Konstytucji Dogmatycznej o Kościele, w: Sobór Watykański II. Konstytucje, Dekrety, Deklaracje, Poznań 1967, s. 94.
Garnczarski S., Ks. Kazimierz Pasionek – muzyk, pedagog i kompozytor, w: Cantate Domino canticum novum. Księga pamiątkowa dedykowana ks. Kazimierzowi Pasionkowi, red. S. Garnczarski, Tarnów 2004, s. 11-15.
Garnczarski S., Pasionek Kazimierz, w: Polish Music. Polish Composers 1918-2010, red. M. Podhajski, Gdańsk – Lublin, 2013, s. 957-959.
Garnczarski S., Songs during the Canonization Mass of Blessed Kinga Chaired by Pope John Paul II in Stary Sącz (June 16, 1999), „The Person and the Challenges” 9/1 (2019) s. 183-204. (Crossref)
Janicki J.J., Służba Boża w pierwszych wiekach Kościoła. Zagadnienia wybrane, Kraków 2011.
Jankowski J., „Didache”, czyli nauka dwunastu Apostołów, Warszawa 1923.
Jasiński A., Nieśmiertelność. I. W Biblii, Encyklopedia katolicka XIII, red. E. Gigilewicz et al., Lublin 2009, k. 1219-1220.
Kania W., Didache, Encyklopedia katolicka III, red. R. Łukaszyk et al., Lublin 1985, k. 1302-1303.
Kania W., Nauka Dwunastu Apostołów (Głos Tradycji 1), Tarnów 1981.
Kania W., Nauka Dwunastu Apostołów, w: Sakramenty wiary, red. A. Bober, Kraków 1970, s. 131-138.
Lisiecki A., Nauka dwunastu Apostołów, POK 1, Poznań 1924, s. 22-40.
Michalski M., Nauka Dwunastu Apostołów, w: Antologia literatury patrystycznej, t. 1, Warszawa 1975, s. 16-20.
Mokrzycki B., Droga chrześcijańskiego wtajemniczenia, Warszawa 1983.
Murawski R., Historia katechezy. Część I. Katecheza w pierwszych wiekach, Warszawa 2011.
Murawski R., Wczesnochrześcijańska katecheza. (Do Edyktu mediolańskiego – 313 r.), Płock 1999.
Nadolski B, Didache, w: Leksykon liturgii, red. B. Nadolski, Poznań 2006, s. 318-321.
Niedźwiecki W., Didache – Nauka Dwunastu Apostołów. Bibliografia 1883–2000, „Vox Patrum” 42-43 (2002) s. 665-694. (Crossref)
Piekarz G., Ks. Kazimierz Pasionek – „Maestro” Diecezji Tarnowskiej w pielgrzymce wiary, „Tarnowskie Studia Teologiczne” 31/1 (2012) s. 97-107. (Crossref)
Siedlecki J., Śpiewnik Kościelny, red. K. Mrowiec et al., Kraków 2001.
Siedlecki J., Śpiewnik kościelny, red. K. Mrowiec et al., Opole 1980.
Sobór Watykański II, Konstytucje, Dekrety, Deklaracje, Poznań 1967.
Srebrny jubileusz kapłaństwa Ks. Biskupa Ordynariusza Jerzego Ablewicza (5 IV 1968), „Currenda. Pismo Urzędowe Diecezji Tarnowskiej” 118/8-12 (1968) s. 245-261.
Starowieyski M., Podręczny zbiór praw gminy chrześcijańskiej – Didache, w: Pierwsi świadkowie. Pisma Ojców Apostolskich, tł. A. Świderkówna, opr. M. Starowieyski, BOK 10, Kraków 1982, s. 30-38.
Swoboda A., Nauka o Eucharystii w Didachè, „Poznańskie Studia Teologiczne” 7 (1992) s. 45-57.
Szaniawski A., Nauka dwunastu Apostołów, „Kwartalnik Teologiczny” 1 (1902) s. 76‑104, 129-148.
Szlaga J., Imię Boże. II. w Piśmie Świętym, Encyklopedia katolicka VII, red. J. Duchniewski et al., Lublin 1997, k. 61-62.
Śpiewnik archidiecezji katowickiej, red. A. Reginek, Katowice 2000.
Śpiewnik kościelny Diecezji Płockiej, red. H. Chamski, Płock 1983.
Śpiewnik liturgiczny, red. K. Mrowiec et al., Lublin 1991.
Śpiewy uwielbienia, red. I. Pawlak, Lublin 1993.
Towarek P., Mszalne „gratiarum actio” i „canticum laudis” w świetle dokumentów Kościoła, „Studia Elbląskie” 10 (2009) s. 157-166.
Żurek A., Wczesnochrześcijańska pobożność eucharystyczna, „Currenda. Pismo Urzędowe Diecezji Tarnowskiej” 155/3 (2005) s. 331-339.
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie https://orcid.org/0000-0002-7245-5974
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Artykuły w czasopiśmie objęte są licencją Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0). Autorzy i użytkownicy mogą korzystać z utworów na licencji CC-BY-ND od roku 2018. Dla wcześniejszych publikacji prawa autorskie są udostępnione na prawach dozwolonego użytku zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
