Augustyńska interpretacja sankcji za gniew (Mt 5, 22bc) na tle wczesnochrześcijańskiej egzegezy
Leon Nieścior
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa , Polskahttps://orcid.org/0000-0003-4988-9667
Abstrakt
W Mt 5, 22 zostają skierowane niezwykle surowe słowa przeciwko gniewowi, w których zostały nałożone pewne sankcje za gniew, w zależności od jego trzech różnych przejawów. Autor artykułu stara się usystematyzować zebrane odniesienia ojców greckich i łacińskich do Mt 5, 22bc, w których gniew zostaje poddany moralnej kwalifikacji. Artykuł stanowi przegląd myśli patrystycznej na ten temat.
Słowa kluczowe:
Gniew, Mt 5:22, egzegeza patrystyczna, Augustyn z HipponyBibliografia
Ambrosiaster, Commentarius in Pauli epistulam ad Romanos (recensio gamma), ed. H.J. Vogels, CSEL 81/1, Wien 1966.
Apollinaris Laodicensis, Fragmenta in Matthaeum, ed. J. Reuss, Matthäus-Kommentare aus der griechischen Kirche, Berlin 1957, s. 2-54.
Athanasius Alexandrinus (?), Epistulae ad Castorem, PG 28, 849-905.
Athanasius Alexandrinus (?), Quaestiones ad Antiochum ducem, PG 28, 597-700.
Augustinus Hipponensis, Contra adversarium legis et prophetarum, ed. K.D. Daur, CCL 49, s. 35-131, Turnhout 1985.
Augustinus Hipponensis, Contra Faustum ed. J. Zycha, CSEL 25, Wien 1891, s. 251-797.
Augustinus Hipponensis, De civitate Dei, ed. B. Dombart – A. Kalb, CCL 47-48, Turnhout 1955.
Augustinus Hipponensis, De doctrina christiana, ed. J. Martin, CCL 32, Turnhout 1962.
Augustinus Hipponensis, De sermone Domini in monte, ed. A. Mutzenbecher, CCL 35, Turnhout 1967, tł. C. Ryznar – J. Sulowski, Św. Augustyn z Hippony, O kazaniu Pana na Górze, PSP 48, Warszawa 1989, s. 21-130.
Augustinus Hipponensis, Enarrationes in Psalmos, ed. E. Dekkers – J. Fraipont, CCL 38-40, Turnhout 1956.
Augustinus Hipponensis, Enchiridion de fide, spe et caritate, ed. E. Evans, CCL 46, Turnhout 1969, s. 49-114.
Augustinus Hipponensis, In Iohannis evangelium tractatus, ed. R. Willems, CCL 36, Turnhout 1954, tł. J. Sulowski, Św. Augustyn z Hippony, Homilie na Ewangelię św. Jana, PSP 15/1, Warszawa 1977.
Augustinus Hipponensis, Retractationes, ed. A. Mutzenbecher, CCL 57, Turnhout 1984.
Augustinus Hipponensis, Sermones, ed. G. Morin, Miscellanea Agostina 1-2, Roma 1930-1931.
Augustinus Hipponensis (?), Sermones spurii, PL 38, 23-994 (passim).
Augustinus Hipponensis (?), Solutiones diversarum quaestionum ab haereticis obiectarum, ed. B. Schwank, CCL 90, Turnhout 1961, s. 149-223.
Basilius Caesariensis, Asceticon magnum sive Quaestiones (regulae brevius tractatae), PG 31, 1052-1305, tł. J. Naumowicz, Św. Bazyli Wielki, Reguły krótsze, ŹrMon 6, Kraków 1995.
Basilius Caesariensis, Homilia adversus eos qui irascuntur, PG 31, 353-372.
Basilius Caesariensis (?), Poenae in monachos delinquentes, PG 31, 1305-1308.
Caesarius Arelatensis, Sermones, ed. G. Morin, CCL 103-104, Turnhout 1953.
Chromatius Aquileiensis, Tractatus in Mathaeum, ed. R. Étaix – J. Lemarié, CCL 9A, Turnhout 1974, s. 185-489, 624-636.
Constitutiones Apostolorum, w: Didascalia et Constitutiones Apostolorum, t. 1, ed. F.X. Funk, Paderbornae 1905, s. 1-595.
Cyprianus Carthaginensis, Epistulae, ed. G.F. Diercks, CCL 3B-C, Turnhout 1994-1996,
tł. W. Szołdrski, Cyprian z Kartaginy, Listy, PSP 1, Warszawa 1969.
Ephraem Graecus, Reprehensio sui ipsius et Confessio, t. 1, ed. K.G. Phrantzoles, Ὁσίου Ἐφραίμ τοῦ Σύρου ἔργα, Thessalonica 1988, s. 298-353.
Epiphanius Latinus, Interpretatio Evangeliorum, ed. A. Erikson, Lund 1939.
Eucherius Lugdunensis, Instructionum ad Salonium libri, ed. C. Mandolfo, CCL 66, Turnhout 2004, s. 77-216.
Gregorius Magnus, Moralia in Iob, ed. M. Adriaen, CCL 143, 143A, 143B, Turnhout 1979-1985, tł. zbiorowe, Moralia. Komentarz do Księgi Hioba, ŹMon 41, 44, 63, 75, 77, 78, Kraków 2006-2016.
Hesychius Lexicographus, Lexicon (Π–Ω), ed. M. Schmidt, Hesychii Alexandrini lexicon, t. 3-4, Halle 1861-1862.
Hieronymus Stridonensis, Adversus Iovinianum, PL 23, 221-352.
Hieronymus Stridonensis, Commentarii in evangelium Matthaei, ed. D. Hurst – M. Adriaen, CCL 77, Turnhout 1969.
Hieronymus Stridonensis, Commentarioli in Psalmos, ed. G. Morin, CCL 72, Turnhout 1959, s. 177-245.
Hieronymus Stridonensis, Dialogi contra Pelagianos, ed. C. Moreschini, CCL 80, Turnhout 1990.
Hieronim Stridonensis, Liber interpretationis hebraicorum nominum, ed. P. de Lagarde, CCL 72, Turnhout 1959, s. 59-161.
Hilarius Pictaviensis, Commentarius in Matthaeum, ed. J. Doignon, SCh 254/258, Paris 1978/1979, tł. E. Stanula, Hilary z Poitiers, Komentarz do Ewangelii św. Mateusza, PSP 63, Warszawa 2002.
Irenaeus Lugdunensis, Adversus haereses, PG 7, 437-1224.
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa https://orcid.org/0000-0003-4988-9667
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Artykuły w czasopiśmie objęte są licencją Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0). Autorzy i użytkownicy mogą korzystać z utworów na licencji CC-BY-ND od roku 2018. Dla wcześniejszych publikacji prawa autorskie są udostępnione na prawach dozwolonego użytku zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
