Czy nauczanie o Kościele zawarte w Listach św. Hieronima wpisuje się w postulaty Soboru Watykańskiego II?
Abstrakt
Sobór Watykański II sformułował swoją naukę eklezjologiczną w oparciu o pojęcie communnio. Polegała ona na zwróceniu się w kierunku Biblii, nauczania Ojców Kościoła oraz liturgii. Wybór ten spowodował odejście od języka prawniczego właściwego dla eklezjologii przedsoborowej na rzecz języka religijnego, który czerpał pojęcia z Biblii oraz nauczania Ojców Kościoła, w ten sposób podkreślając ich nauczanie teologiczne. Jednym z niezwykle ważnych Ojców Kościoła tworzącym w złotym okresie teologii był Hieronim ze Strydonu. Naukę o Kościele zawartą w jego Listach należy rozpatrywać w dwóch aspektach. Po pierwsze, mnich z Betlejem jest szczególnie wrażliwy na powstające herezje, które niezwykle mocno piętnuje, zwracając uwagę na zagrożenia dla jedności Kościoła. W artykule, jako przykład została przedstawiona herezja pelagianizmu. Drugim, szczególnie cennym aspektem eklezjologii Hieronima jest nauczenie na temat Kościoła w oparciu o właściwą interpretację Pisma Świętego. Egzegeza jest głównym źródłem nauczania o Kościele. To nauczanie jest głęboko powiązane z Chrystusem oraz z osobistym doświadczeniem wiary. Strydończyk nadaje swojej eklezjologii znaczenie chrystologiczne, która nosi znamiona chrystologii eschatologicznej. Tak rozumiana eklezjologia, opierająca się na prawidłowym interpretowaniu Pisma Świętego oraz trosce duszpasterskiej przejawiającej się w przestrzeganiu przed zgubnym wpływem herezji wpisuje się w nauczanie Soboru Watykańskiego II.
Słowa kluczowe:
Hieronim ze Strydonu, Sobór Watykański II, Pismo Święte, eklezjologia, herezje, egzegezaBibliografia
Hieronymus Stridonensis, Epistulae, red I. Hilberg, CSEL 54-56, Vindobonae – Lipsiae 1910-1918.
Sobór Watykański II, Konstytucje, Dekrety, Deklaracje, Wydawnictwo Pallottinum, Poznań 1987.
Caruso G., „Ramusculus Origenis”. L’eredità dell’antropologia origeniana nei Pelagiani e in Girolamo, Roma 2012.
Cavallera F., Saint Jérôme, sa vie et son oeuvre: première partie, t. 1-2: Regesta hieronymiana, Louvain – Paris 1922.
Congar Y., Prawdziwa i fałszywa reforma w Kościele, tł. A. Ziernicki, Kraków 2001.
Coppa G., Origene – Girolamo. 74 omelie sul libro dei salmi, Milano 1993.
Czuj J., Wstęp, w: Hieronim ze Strydonu, Listy, t. 1, Warszawa 1952, s. 1-22.
Daley B.E., The Hope of the Early Church: a Handbook of Patristic Eschatology, Peabody 2003.
Gburek A., The Secret of the Cross of Christ in the Letters of St. Jerome, „Vox Patrum” 52/1 (2008) s. 219-232. (Crossref)
Gesteira M., Wierzę w świętych obcowanie, tł. G. Ostrowski, „Communio” 51 (1989) s. 3-39.
Grillmeier A., Christ in Christian tradition. From the Apostolic age to Chalcedon (451), t. 2, London – Oxford 1975.
Grützmacher G., Hieronymus: Eine Biographische Studie Zur Alten Kirchengeschichte, t. 1-3, Berlin 1901-1908.
Hagemann W., Sacramentum Scripture. Die christozentrische Schriftauslegung des Kirchenvaters Hieronymus, Romae 1967.
Hughes L., The Christian Church in the Epistles of St Jerome, London 1923.
Jeanjean B., Saint Jérôme et l’hérésie, Paris 1999.
Jóźwiak M., „Non intellegis stultitiam tuam impudentiae copulatam”. Św. Hieronim contra Pelagiusz, „Vox Patrum” 68 (2017) s. 399-407. (Crossref)
Karwacki R., Znaczenie słowa communio, „Studia Podlaskie” 9/2 (1994) s. 124-140.
Kasper W., Jesus the Christ, London – New York 2011.
Kasper W., Kościół jako wspólnota. Refleksje nad eklezjologiczną ideą przewodnią Soboru Watykańskiego II, tł. J. Świerkosz, „Communio” 6/4 (1986) s. 28-42.
Kubiś A., Vaticanum II – wydarzenie i dzieło, „Analecta Cracoviensia” 29 (1987) s. 459-470. (Crossref)
Kubiś A., Wprowadzenie do Lumen gentium – Konstytucji dogmatycznej o Kościele, w: Idee przewodnie Konstytucji soborowej o Kościele, Kraków 1971, s. 28-44.
Mirri L., Girolamo, vivace protagonista del documento cristiano, w: Comunicazione e ricezione del documento cristiano in epoca tardoantica, „Augustinianum” 90 (2004) s. 391-424.
Myszor W., Wstęp, w: Św. Hieronim. Żywoty mnichów. Dialog przeciw pelagianom, tł. W. Szołdrski, PSP 10, Warszawa 1973, s. 7-21.
O’Connell J.P., The eschatology of Saint Jerome, Mundelein 1948.
Paczkowski M.C., Chrystologia Hieronima na tle teologii palestyńskiej przełomu IV i V wieku, „Vox Patrum” 48 (2005) s. 159-186. (Crossref)
Perrone L., „Four Gospels, Four Councils” – One Lord Jesus Christ. The Patristic Developments of Christology within the Church of Palestine, „Liber Annus” 49 (1999) s. 358-398.
Ratzinger J., Die erste Sitzungsperiode des zweiten Vatikan Konzils. Ein Rückblick, Köln 1963.
Schütte H., Kirche im ökumenischen Verständnis. Kirche des dreieinigen Gottes, Paderborn 1992.
Sieg J., Refleksja Soboru nad obecnością Kościoła w świecie współczesnym, w: Kościół w świetle Soboru, red. H. Bogacki – S. Moysa, Poznań 1968, s. 489-518.
Sienkiewicz E., Chrystocentryczny wymiar postu i umartwienia w pismach św. Hieronima ze Strydonu, „Vox Patrum” 74 (2020) s. 93-118. (Crossref)
Sienkiewicz E., Chrystologiczne aspekty w teologii św. Hieronima ze Strydonu, „Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie” 27 (2020) s. 293-314. (Crossref)
Trzciński T., Die dogmatischen Schriften des hl. Jeronymus, Posen 1912.
Wysocki M., The Eschatological Aspects of the Monastic Life in St. Jerome’s Letters, „Vox Patrum” 76 (2020) s. 143-156 (Crossref)
badacz niezależny https://orcid.org/0000-0003-3321-039X
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Artykuły w czasopiśmie objęte są licencją Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0). Autorzy i użytkownicy mogą korzystać z utworów na licencji CC-BY-ND od roku 2018. Dla wcześniejszych publikacji prawa autorskie są udostępnione na prawach dozwolonego użytku zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
