Program doskonalenia chrześcijańskiego zawarty w ekshortacjach pastoralnych św. Cezarego z Arles (cz. II)

Ireneusz Celary

University of Silesia in Katowice image/svg+xml , Polska
https://orcid.org/0000-0003-1999-9769


Abstrakt

Artykuł jest drugą częścią studiów dotyczących programu doskonalenia zaproponowanego przez św. Cezarego z Arles. Po przedstawieniu pierwszego etapu doskonalenia, obejmującego podjęcie walki z grzechami w kolejnej części naszej refleksji zostanie omówiony drugi jego etap, który polega – według św. Cezarego – na nabywaniu cnót, czyli na szeroko rozumianym upodabnianiu się do Chrystusa w oparciu o środki doskonalenia chrześcijańskiego, które proponuje on odbiorcom swoich kazań jako najlepiej służące doskonaleniu chrześcijańskiemu. Konfrontując wskazania biskupa Arles z nauczaniem współczesnego Kościoła postaramy się ukazać ponadczasowość i aktualność jego nauczania.

Słowa kluczowe:

Cezary z Arles, kazania, duszpasterstwo, ekshortacje pastoralne, doskonałość chrześcijańska



Caesarius Arelatensis, Opera omnia nunc primum in unum collecta studio et diligentia D.G. Morin presbyteri et monachii OSB, t. 1: Sermones, Nunc primum in unum collecti et ad leges artis criticae ex innumeris mss. recogniti, Maretioli 1937.

Caesarius Arelatensis, Sermones, Corpus Christianorum. Series Latina 103‐104, Turnholti 1953.

Césaire d’Arles, Sermons au peuple, tł. M.-J. Delage, red. D.G. Morin, t. 13, Sources Chrétiennes 175, 243, 330, Paris 1971‐1986.

Św. Cezary z Arles, Kazania do ludu, tł. S. Ryznar (kazania 1‐55) – J. Pochwat (kazania 56‐80), Źródła Myśli Teologicznej 57, Kraków 2011.

Benedykt XVI, Deus caritas est, Kraków 2006.

Benedykt XVI, Postępujcie w sposób godny waszego powołania. 23 II – „Lectio divina” dla kapłanów diecezji rzymskiej, „L’Osservatore Romano” 33/4 (2012) s. 31‐36.

Franciszek, Encyklika Lumen fidei Ojca Świętego Franciszka do biskupów, prezbiterów i diakonów, do osób konsekrowanych i do wszystkich wiernych świeckich o wierze, Poznań 2013.

Franciszek, Adhortacja apostolska Amoris laetitia, Wrocław 2016.

Franciszek, Pod koniec dnia zadajmy sobie jedno pytanie, w: https://deon.pl/kosciol/papiez-franciszek-pod-koniec-dnia-zadajmy-sobie-jedno-pytanie,2302826 (dostęp: 18.02.2025).

Jan Paweł II, Familiaris Consortio. Adhortacja Apostolska o zadaniach rodziny chrześcijańskiej w świecie współczesnym, Watykan 1981.

Jan Paweł II, Adhortacja apostolska Vita Consecrata, Wrocław 1999.

Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań 2012.

Kodeks Prawa Kanonicznego, Poznań 2022.

Paweł VI, Humanae vitae, Wrocław 1999.

Sobór Watykański II, Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen Gentium, w: Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje, Poznań 2002, s. 104‐166.

Sobór Watykański II, Dekret o przystosowanej do współczesności odnowie życia zakonnego Perfectae caritatis, w: Sobór Watykański II, Konstytucje. Dekrety. Deklaracje, Poznań 2002, s. 264‐275.

Bramorski J., Cnoty teologalne w życiu moralnym chrześcijanina, „Studia Gdańskie” 23 (2008) s. 31‐75.

Ewertowski S., Lichwa, potępiana forma chciwości, „Studia Elbląskie” 13 (2012) s. 363‐380.

Forte B., Przedmowa do wydania włoskiego, w: Rozważania o wierze. Z zagadnień teologii duchowości, red. T. Dajczer, Częstochowa 2005, s. 11‐18.

Gładyszewski L., Cezary z Arles, w: Encyklopedia katolicka, t. 3, red. E. Gigilewicz, Lublin 1989, k. 42‐44.

Gocko J., Wychowanie do wiary – wychowaniem do miłości społecznej, wolności i sprawiedliwości. Refleksje na kanwie encykliki „Centesimus annus” i dokumentu kapituły generalnej XXIII salezjanów, „Seminare” 14 (1998) s. 27‐43. (Crossref)

Greniuk F., Wiara fundamentem życia chrześcijańskiego, „Roczniki Teologiczne” 41/3 (1994) s. 7‐18.

Grzywaczewski J., Formacja permanentna duchowieństwa według św. Cezarego z Arles, w: Droga doskonalenia chrześcijańskiego w epoce patrystycznej, red. F. Drączkowski – J. Pałucki – M. Szram, Lublin 1997, s. 151‐168.

Jaśkiewicz G., Problematyka moralna w kaznodziejstwie Cezarego z Arles, „Wrocławski Przegląd Teologiczny” 29 (2012) s. 97‐107. (Crossref)

Kantor R., Zasada sprawiedliwości w posłudze sędziego kościelnego, „Studia Socialia Cracoviensia” 7/2 (2012) s. 63‐72. (Crossref)

Kasprzak D., Cezary z Arles wobec paenitentia secunda w VI wieku, „Polonia Sacra” 24/4 (2000) s. 5‐23. (Crossref)

Kluz M., Chrystocentryzm wiary w Lumen fidei papieża Franciszka, „Analecta Cracoviensia” 50 (2018) s. 79‐99. (Crossref)

Kluz M., Miłość jako prawo Nowego Przymierza w świetle Deus caritas est Benedykta XVI, „Roczniki Teologii Katolickiej” 17/3 (2018) s. 205‐218. (Crossref)

Kołosowski T., Przepowiadanie wiary w środowisku wiejskim w kazaniach św. Cezarego z Arles, w: Ewangelizacja w epoce patrystycznej, red. F. Drączkowski – J. Pałucki, Lublin 1994, s. 39‐60.

Kostecki R., Tajemnica współżycia z Bogiem. Zagadnienie cnót teologicznych wiary, nadziei i miłości, Kraków 1985.

Krasiński J., Analiza i znaczenie nadziei, w: Nadzieja w postawie ludzkiej, red. W. Słomka, Lublin 1992, s. 15‐20.

Krawiec G., Czystość jako wartość, „Roczniki Pedagogiczne” 7/3 (2015) s. 93‐114. (Crossref)

Mariański J., Miłość bliźniego jako naczelna norma etyczna w świadomości maturzystów puławskich, „Colloquium Edukacja – Polityka – Historia” 3 (2018) s. 57‐74.

Pałucki J., Święty Ambroży jako duszpasterz w świetle ekshortacji pastoralnych, Lublin 1996.

Piotrowski E., Jaka wizja Trójcy Świętej, taka wizja Kościoła, „Homo Dei” 292/3 (2009) s. 71‐87.

Pochwat J., Wiara i mądrość w świetle „Komentarza Pelagiusza do Listu św. Pawła do Efezjan”, „Vox Patrum” 53‐54 (2009) s. 579‐589. (Crossref)

Pochwat J., Abraham w świetle pism egzegetycznych Starego Testamentu Orygenesa, „Vox Patrum” 55 (2010) s. 535‐552. (Crossref)

Pochwat J., Obraz społeczeństwa Galii pierwszej połowy VI wieku. Studium „Kazań do ludu” św. Cezarego z Arles, w: Fructus Spiritus est Caritas. Księga jubileuszowa ofiarowana księdzu profesorowi Franciszkowi Drączkowskiemu z okazji siedemdziesiątej rocznicy urodzin, czterdziestopięciolecia święceń kapłańskich i trzydziestopięciolecia pracy naukowej, red. M. Wysocki, Lublin 2011, s. 315‐333.

Pochwat J., CREDO św. Faustyny, Kraków 2015.

Pochwat J., Maryja i święci w pismach św. Faustyny, Kraków 2017. (Crossref)

Pochwat J., Wybrane aspekty z przepowiadania św. Cezarego z Arles. Czy św. Cezary z Arles będzie nowym doktorem Kościoła?, „Polonia Sacra” 23/4 (2019) s. 139‐158. (Crossref)

Pochwat J., W szkole Bożego miłosierdzia #365, Częstochowa 2024, s. 77‐107.

Pyźlak G., Czystość w narzeczeństwie i w życiu małżeńskim, „Teologia i Człowiek” 59/3 (2022) s. 97‐114. (Crossref)

Stefaniak Ł., Cnota pokory: jeden z fundamentów franciszkańskiej reguły – wzór dla pielgrzymów i społeczeństw, w: Święci i błogosławieni na Drodze św. Jakuba w 800. rocznicę pielgrzymki św. Franciszka z Asyżu do Santiago de Compostela, red. A. Jackowski – F. Mróz, Więcławice Stare 2014, s. 407‐418.

Ratzinger J., Bóg i świat. Wiara i życie w dzisiejszych czasach. Z kardynałem Josephem Ratzingerem rozmawia Peter Seewald, Kraków 2001.

Ratzinger J., Wprowadzenie w chrześcijaństwo, tł. Z. Włodkowa, Kraków 2007.

Sutor B., Etyka polityczna. Ujęcie całościowe na gruncie chrześcijańskiej nauki społecznej, Warszawa 1994.

Szczur P. – Celary I., Święty Cezary z Arles duszpasterzem na miarę współczesności. Program doskonalenia chrześcijańskiego w świetle ekshortacji pastoralnych (część 1: walka ze złem), „Vox Patrum” 91 (2024) s. 589‐626. (Crossref)

Wichrowicz C.J., Zarys teologii moralnej w ujęciu tomistycznym, Kraków 2002.

Wygralak P., Kształtowanie społeczeństwa chrześcijańskiego. Wybrane aspekty działalności łacińskich ojców Kościoła V i VI w., „Annales Missiologici Posnanienses” 21 (2016) s. 87‐100. (Crossref)

Zgraja B., Miłość nieprzyjaciół w świetle Kazań do ludu św. Cezarego z Arles, „Seminare” 33 (2013) s. 263‐275. (Crossref)

Żurek A., Katecheza Cezarego z Arles, „Vox Patrum” 18 (1990) s. 147‐156.

Żurek A., Św. Cezary z Arles, Ojcowie Żywi 17, Kraków 2002.

Żurek A., Wpływ św. Cezarego (†542/3 r.) na życie i kształt miasta Arles, w: Sympozja Kazimierskie poświęcone kulturze świata późnego antyku i wczesnego chrześcijaństwa, t. 3, red. B. Iwaszkiewicz-Wronikowska – D. Próchniak, Lublin 2002, s. 77‐87.

Pobierz

Opublikowane
2025-09-15


Celary, I. (2025). Program doskonalenia chrześcijańskiego zawarty w ekshortacjach pastoralnych św. Cezarego z Arles (cz. II). Vox Patrum, 95, 149–180. https://doi.org/10.31743/vp.18351



Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Artykuły w czasopiśmie objęte są licencją Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0). Autorzy i użytkownicy mogą korzystać z utworów na licencji CC-BY-ND od roku 2018. Dla wcześniejszych publikacji prawa autorskie są udostępnione na prawach dozwolonego użytku zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.