Proces doskonalenia chrześcijańskiego w "Enarrationes in Psalmos" św. Augustyna
Abstrakt
Augustyn w dziele Enarrationes in Psalmos szeroko porusza zagadnienie doskonałości chrześcijańskiej. Zachęcając odbiorców swych homilii do wzrostu w wierze wskazuje najpierw na konieczność nawrócenia, które pozwala wstąpić na drogę duchowego postępu. Nawrócenie to ma się dokonywać poprzez walkę ze złem i słabościami, a także z nienawistną względem człowieka działalnością szatana.
Zerwanie z grzechem i pojednanie się z Bogiem umożliwia powstanie z duchowego odrętwienia do życia, wydobycie się z niegodziwości ku egzystencji naznaczonej „jasnością” i „sprawiedliwością”. Ten proces nabywania dobra odbywa się poprzez doskonalenie cnót i wypełnianie dobrych czynów. Jest to etap służenia w trudach i doświadczeniach codziennego życia – wytrwale i aż do jego zakończenia.
Święty Augustyn za cel chrześcijańskiego życia i największe dobro uznaje przylgnięcie do Boga. Przejawiać się ono ma bliską relacją ze Stwórcą posuniętą aż do przyjaźni z Nim, do uzyskania statusu synów Bożych i do osiągnięcia zbawienia.
Niniejsza publikacja ma na celu zaprezentowanie poszczególnych etapów dążenia chrześcijanina do duchowej doskonałości. Ma oddać przekaz na ten temat zawarty w Komentarzu do Psalmów, szczególnym dziele świadczącym o odpowiedzialności głoszącego Słowo Boże pasterza za powierzone mu owce.
Słowa kluczowe:
patrologia, łacińscy Ojcowie Kościoła, św. Augustyn, Enarrationes in Psalmos, doskonałość chrześcijańskaBibliografia
Aurelius Augustinus, Enarrationes in Psalmos, 1‐50, NBA 25, s. 1‐1329; 51‐85, NBA 26, s. 1‐1289; 86‐104, NBA 27/1, s. 1‐823; 105‐120, NBA 27/2, s. 823‐1459; 121‐139, NBA 28/1, s. 1‐539; 140‐150, NBA 28/2, s. 539‐937.
Św. Augustyn, Objaśnienia Psalmów, tł. J. Sulowski, 1‐35, PSP 37; 36‐57, PSP 38; 58‐77, PSP 39; 78‐102, PSP 40; 103‐123, PSP 41; 124‐150, PSP 42/1, Warszawa 1986.
Aurelius Augustinus, In Evangelium Ioannis tractatus, 1‐50, NBA 24/1, s. 1‐1013.
Św. Augustyn, Homilie na Ewangelię I Pierwszy List św. Jana, tł. W. Szołdrski, PSP 15/1‐2, Warszawa 1977.
Aurelius Augustinus, Sermones 273‐340A, NBA 33, s. 1‐1023; 341‐400, NBA 34, s. 1‐775.
Drączkowski F., Klemens Aleksandryjski – pedagog oświeconych, „Ateneum Kapłańskie” 93 (1979) s. 27‐36.
Eckmann A., Grzech pierworodny jako źródło cierpień człowieka u św. Augustyna, w: Grzech pierworodny, ŹMT 12, Kraków 1999, s. 109‐125.
Eckmann A., Koncepcja przyjaźni w dziełach św. Augustyna, „Roczniki Humanistyczne” 44/3 (1996) s. 231‐241.
Grzywaczewski J., Obraz doskonałego gnostyka według „Stromatów” Klemensa Aleksandryjskiego, „Vox Patrum” 11 (1986) s. 543‐554. (Crossref)
Grzywaczewski J., O miłości. Program formacji chrześcijańskiej św. Klemensa Aleksandryjskiego, Niepokalanów 1996.
Hamman A.G., Życie codzienne w Afryce Północnej w czasach św. Augustyna, tł. M. Stafiej-Wróblewska – E. Sieradzińska, Warszawa 1989.
Kowalczyk S., Człowiek i Bóg w nauce świętego Augustyna, Lublin 2007.
Mejzner M., „Droga serca” w doświadczeniu i refleksji św. Augustyna, „Collectanea Theologica” 86/2 (2016) s. 85‐114. (Crossref)
Namara Mc M.A., L’amicizia in Sant’Agostino, Milano 1970.
Nebel M., La synthèse théologique du bien commun chez Augustin, „Vox Patrum” 83 (2022) s. 247‐270. (Crossref)
Nieścior L., Augustyńska interpretacja sankcji za gniew (Mt 5,22bc) na tle wczesnochrześcijańskiej egzegezy, „Vox Patrum” 89 (2024) s. 123‐148. (Crossref)
Okroj A., „Przyjaciel Boga” w świetle „Enarrationes in Psalmos” św. Augustyna, Lublin 2002 (mps BKUL).
Pałucki J., Nabywanie cnót wambrozjańskim programie doskonalenia chrześcijańskiego, w: Droga doskonalenia chrześcijańskiego w epoce patrystycznej. Zagadnienia wybrane, red. F. Drączkowski – J. Pałucki – M. Szram, Lublin 1997, s. 77‐88.
Pałucki J., Św. Ambroży jako duszpasterz w świetle adhortacji pastoralnych, Lublin 1996.
Perszko P., Miłość jako podstawowa zasada życia chrześcijańskiego w „De civitate Dei” św. Augustyna, „Saeculum Christianum” 5/1 (1998) s. 21‐42.
Sienkiewicz E., Człowiek w myśli św. Augustyna, „Teologia w Polsce” 5/2 (2011) s. 259‐272. (Crossref)
Terka M., Świat stworzony znakiem Boga i samotności człowieka w świetle X księgi „Wyznań” św. Augustyna – próba interpretacji, „Vox Patrum” 92 (2024) s. 93‐118. (Crossref)
Turzyński P., Cierpienie jako droga w ujęciu św. Augustyna, „Vox Patrum” 55 (2010) s. 637‐653. (Crossref)
Wilczyński A., Grzech pierworodny w nauczaniu św. Augustyna i św. Grzegorza Wielkiego, „Kieleckie Studia Teologiczne” 13 (2014) s. 135‐149.
Zagórski D., Ai soterias odoi. Model doskonalenia chrześcijańskiego w świetle ekshortacji pastoralnych Grzegorza z Nazjanzu, Toruń 2007.
Zagórski D., Commendavit nobis Dominus oves suas. Pasterska troska o wiernych w świetle „Sermones” św. Augustyna, Toruń – Pelplin 2013.
Zagórski D., Przebieg aktu pokutnego na podstawie „Komentarza do Psalmu XXXVII” św. Ambrożego, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne” 53/4 (2006) s. 171‐183.
Zgraja B., Arka Noego obrazem Kościoła w „Enarrationes in Psalmos” św. Augustyna, „Vox Patrum” 65 (2016) s. 761‐781. (Crossref)
Zgraja B., Boski Logos – wzór i mistrz cnoty według Klemensa Aleksandryjskiego, „Studia Warmińskie” 47 (2010) s. 211‐227.
Zgraja B., Stworzenia nierozumne wezwaniem do doskonałości. Przyczynek do studium nad „Hexaemeronem” św. Ambrożego, „Vox Patrum” 57 (2012) s. 821‐837. (Crossref)
Zgraja B., Symbolika księżyca w „Enarrationes in Psalmos” św. Augustyna, „Vox Patrum” 69 (2018) s. 735‐753. (Crossref)
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Artykuły w czasopiśmie objęte są licencją Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0). Autorzy i użytkownicy mogą korzystać z utworów na licencji CC-BY-ND od roku 2018. Dla wcześniejszych publikacji prawa autorskie są udostępnione na prawach dozwolonego użytku zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
