Aпофатична тріадологія та катафатична синергія у богословській думці Bасилія Bеликого (Trynitologia apofatyczna i synergia katafatyczna w teologii Bazylego Wielkiego)
Viktor Zhukovskyy
Український Католицький Університет (Львів) , UkrainaAbstrakt
Artykuł omawia problem rozróżnienia ontologicznego między Boską transcendencją oraz immanencją w myśli teologicznej Bazylego Wielkiego, Ojca Kościoła IV w. Autor przedstawia podstawowy aparat pojęciowy oraz terminologiczny stosowany przez Atanazego w jego antynomicznym podejściu do „pogodzenia” między apofatycznym i katafatycznym obrazem Boga. Analizuje on właściwości kluczowe tych dwóch wymiarów natury Boga. Szczególna uwaga została poświęcona analizie sunergicznego podejścia do odpowiedzi na pytanie: w jaki sposób Bóg, całkowicie oddalony w aspekcie ontologicznym od rzeczywistości stworzonej, może jednocześnie być aktywnie obecny w świecie i napełniać go? W tym kontekście autor analizuje pojęcia kluczowe, które wyrażają „wewnątrzboskie” oddalenie oraz aktywną bliskość Boga w odniesieniu do bytu stworzonego.
Słowa kluczowe:
Bazyli Wielki, apofatyka, katafatyka, istota, łaskawość, Boska energia, Boska siła, Boska natura, łaskaBibliografia
Basilius Caesariensis, De Spiritu Sancto, ed. B. Pruche, SCh 17, Paris 1968.
Basilius Caesariensis, Epistulae, ed. Y.Courtonne, vol. 1, Paris 1957; vol. 2, Paris 1961; vol. 3, Paris 1966.
Basilius Caesariensis, Homiliae in Hexaemeron, ed. S.Giet, SCh 26bis, Paris 1949.
Basilius Caesariensis, Moralia, ed. L. Lèbe, Maredsous 1969.
Aghiorgoussis M., Christian Existentialism of The Greek Fathers: Persons, Essence, and Energies in God, GOTR 23 (1978) 15-41.
Anastos M.V., Basil’s Kat¦ EÙnom…ou. A Critical Analysis, в: Basil of Caesarea Christian, Humanist, Ascetic. A Sixteen Hundredth Anniversary Symposium, ч. 1, ed. P.J. Fedwick, Toronto 1981, 67-136.
Ayres L., Nicaea and Its Legacy: An Approach to Fourth-Century Trinitarian Theology, Oxford 2006.
Contos L.C., The Essence-Energies Structure of Saint Gregory Palamas with a Brief Examination of its Patristic Foundation, GOTR 12 (1967) 283-294.
Courtonne Y., Saint Basile et l’hellénisme. Etude sur la rencontre de la pensée chrétienne avec la sagesse antique dans l’Hexaéméron de Basile le Grand, Paris 1934.
Habra G., The Patristic Sources of the Doctrine of Gregory of Palamas οn the Divines Energies, ECQ 12 (1957-1958) 244-252, 294-303.
Hildebrand S.M., Basil of Caesarea, Grand Rapids 2014.
Hildebrand S.M., The Trinitarian Theology of Basil of Caesarea. Washington 2007.
Houdret J.P., Palamas et les Cappadociens, “Istina” 19 (1974) 260-271.
Mantzarides G., Tradition and Renewal in the Theology of Saint Gregory Palamas, “Eastern Churches Review” 9 (1977) 1-18.
Meredith A., The Cappadocians, Crestwood 1995.
Pelikan J., Christianity and Classical Culture: The Metamorphosis of Natural Theology in the Christian Encounter with Hellenism, New Haven – London – Yale 1993.
Rist M., Basil’s “Neoplatonism”: Its Background and Nature, в: Basil of Caesarea Christian, Humanist, Ascetic. A Sixteen Hundredth Anniversary Symposium, ed. P.J. Fedwick, part 1, Toronto 1981, 137-220/
Rousseau P., Basil of Caesarea, Berkeley 1994.
Український Католицький Університет (Львів)
Licencja
Artykuły w czasopiśmie objęte są licencją Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0). Autorzy i użytkownicy mogą korzystać z utworów na licencji CC-BY-ND od roku 2018. Dla wcześniejszych publikacji prawa autorskie są udostępnione na prawach dozwolonego użytku zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
