Spiritualità del monachesimo maschile nelle opere di san Girolamo (Duchowość monastycyzmu męskiego w dziełach świętego Hieronima)
Bazyli Degórski
Pontificia Università S. Tommaso d’Aquino a Roma , WłochyAbstrakt
Artykuł zamierza przedstawić nauczanie duchowe św. Hieronima skierowane wyraźnie i wprost do mnichów. Za teksty źródłowe posłużyły nam głównie Hieronimowe Listy, a także niektóre jego homilie wygłoszone w Betlejem oraz dzieło De persecutione Christianorum – konferencja duchowna skierowana do mnichów i dotycząca porzucenia stanu mniszego. Hieronimowe pouczenia duchowe skierowane do mnichów stanowią bardzo szerokie patrymonium, ukazując Autora jako wielkiego mistrza życia duchowego. To jednak monastyczne patrymonium nie świadczy jedynie o mądrości osobistej Hieronima, lecz ukazuje cały rodzący się nowy ruch duchowy, który kształtował się pod kierownictwem Dalmatyńczyka, przyjmując postać typowo zachodnią i łacińską, nie zawsze niewolniczo powielającą wzór pierwotnego monastycyzmu wschodniego, czy podobną do późniejszej formy monastycyzmu zachodniego – benedyktyńskiego. Monastycyzm propagowany przez Hieronima różnił się od koptyjskiego przede wszystkim tym, iż wykorzystywał bogactwo kultury i filozofii. Od monastycyzmu benedyktyńskiego natomiast odróżnia go wierność surowości życia czerpiącego wzorce z Ojców pustyni. Monastycyzm więc, który odwołuje się do św. Hieronima, jest monastycyzmem szczególnym, którego zadaniem było zatroszczenie się o przeszczepienie na Zachód ducha pierwotnego monastycyzmu wschodniego, którego charyzmat i wartość są nadal aktualne.
Słowa kluczowe:
San Girolamo, monachesimo, spiritualitàBibliografia
Benedictus, Regula, ed. A. de Vogüé – J. Neufville, SCh 181-182, Paris 1972.
Cyprianus, Ad Donatum, ed. W. Hartel, CSEL 3/1, Vindobonae 1868, 3-16.
Cyprianus, Epistulae, ed. W. Hartel, CSEL 3/2, Vindobonae 1871.
Hieronymus, De oboedientia, ed. G. Morin, CCL 78, Turnhout 1958, 552-555.
Hieronymus, De persecutione Christianorum, ed. G. Morin, CCL 78, Turnhout 1958, 556- 559, trad. S. Cola, in: San Girolamo, Omelie sui Vangeli e su varie ricorrenze liturgi¬che, Collana di testi patristici 88, Roma 1990, 214-220.
Hieronymus, Epistulae, ed. I. Hilberg, CSEL 54-56/1, Vindobonae 1910-1918, trad. S.Cola: San Girolamo, Le Lettere, I-IV, Roma 1997.
Hieronymus, Homilia in Evangelium secundum Matthaeum, ed. G. Morin, CCL 78, Turn¬hout 1958, 505-506, trad. S. Cola, in: San Girolamo, Omelie sui Vangeli e su varie ricorrenze liturgiche, Collana di testi patristici 88, Roma 1990, 127-132.
Hieronymus, Homilia in Iohannem evangelistam, ed. G. Morin, CCL 78, Turnhout 1958, 517-523, trad. S. Cola, in: San Girolamo, Omelie sui Vangeli e su varie ricorrenze liturgiche, Collana di testi patristici 88, Roma 1990, 147-156.
Hieronymus, Homilia in Lucam, de Lazaro et divite, ed. G. Morin, CCL 78, Turnhout 1958, 507-516, trad. S. Cola, in: San Girolamo, Omelie sui Vangeli e su varie ricor¬renze liturgiche, Collana di testi patristici 88, Roma 1990, 133-146.
Hieronymus, Sermo de die Epiphaniorum, ed. G. Morin, CCL 78, Turnhout 1958, 530-532.
Hieronymus, Tractatus in Marci Evangelium, ed. G. Morin, CCL 78, Turnhout 1958, 449- 500, trad. S. Cola, in: San Girolamo, Omelie sui Vangeli e su varie ricorrenze liturgi¬che, Collana di testi patristici 88, Roma 1990, 33-117.
Hieronymus, Tractatus LIX in Psalmos, ed. G. Morin, CCL 78, Turnhout 1958, 3-352.
Hieronymus, Tractatuum in Psalmos series altera, ed. G. Morin, CCL 78, Turnhout 1958, 353-447.
Hieronymus, Vita S. Pauli Primi Eremitae, ed. B. Degórski, in: Hieronymi, Historica et hagiographica. Vita Beati Pauli monachi Thebaei. Vita Hilarionis. Vita Malchi mo¬nachi captivi. Epistula praefatoria in Chronicis Eusebii Caesariensis. Chronicorum Eusebii Caesariensis continuatio. De viris inlustribus. In Regulae S. Pachomii ver¬sionem praefatio = Girolamo, Opere storiche e agiografiche. Vita di san Paolo, ere¬mita di Tebe. Vita di Ilarione. Vita di Malco, l’eremita prigioniero. Prefazione alla traduzione delle Cronache di Eusebio di Cesarea. Continuazione delle Cronache di Eusebio di Cesarea. Gli uomini illustri. Prefazione alla traduzione della Regola di Pacomio, Hieronymi Opera 15 = Opere di Girolamo 15, Roma 2014, 72-115.
Historia monachorum in Aegypto, PL 21, 387-452.
Palladius, Historia Lausiaca, PG 34, 995-1260.
Tertullianus, De oratione, ed. E. Dekkers, CCL 1, Turnhout 1954, 255-274.
Vita S. Mariae Aegyptiacae, PG 87, 3693-3726.
BanduraA., “Athleta Christi” nella patristica latina dei primi quattro secoli, Excerptum dissertationis ad Doctoratum in theologia et scientiis patristicis, Institutum Patristi¬cum “Augustinianum”, Roma 1994.
Degórski B., Peculiarità nel monachesimo del Mediterraneo latino secondo i concili dei secoli IV-VI, in: Cristianesimo e specificità regionali nel Mediterraneo latino (sec. IV-VI). XXII Incontro di studiosi dell’antichità cristiana, Roma, 6-8 maggio 1993, SEA 46, Roma 1994, 108-111.
Degórski B., Valori etici del monachesimo di San Girolamo. L’obbedienza/umiltà, in: L’etica cristiana nei secoli III e IV: eredità e confronti. XXIV Incontro di studiosi dell’antichità cristiana, Roma, 4-6 maggio 1995, SEA 53, Roma 1996, 317-337.
Harnack A. von, Militia Christi, Tübingen 1905.
Mirri L., La dolcezza nella lotta. Donne e ascesi secondo Girolamo, Bose 1996.
Regnault L., La vita quotidiana dei padri del deserto, Casale Monferrato 1994.
Pontificia Università S. Tommaso d’Aquino a Roma
Licencja
Artykuły w czasopiśmie objęte są licencją Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0). Autorzy i użytkownicy mogą korzystać z utworów na licencji CC-BY-ND od roku 2018. Dla wcześniejszych publikacji prawa autorskie są udostępnione na prawach dozwolonego użytku zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
