Roman Melodos jako nauczyciel ludu w walce z herezjami
Katarzyna Maria Dźwigała
Uniwersytet Warszawski , PolskaAbstrakt
Artykuł porusza kwestię dydaktycznej roli greckich hymnów kościelnych – kontakionów – w kontekście walki Kościoła w VI w. z herezjami. W kontakionach Romana Melodosa, będącego najwybitniejszym twórcą tego typu hymnów, a także hymnografem, dzięki któremu najprawdopodobniej powstał ten gatunek, znajdziemy liczne echa zmagań z herezjami przez kilka poprzedzających wieków aż do czasu życia poety. Św. Roman pisząc swe śpiewane homilie stawia sobie za cel obronę zgromadzonych w kościołach wiernych chrześcijan przed heretyckimi poglądami oraz pouczenie ich, jaka jest nauka Kościoła. Hymnograf stara się przedstawić trudne teologiczne zagadnienia językiem zrozumiałym dla przeciętnych wiernych, a także uczynić przekaz atrakcyjnym i zapadającym w pamięć. Artykuł na wybranych przykładach przedstawia herezje, które zwalczał Roman Melodos oraz wykorzystywane przez poetę środki.
Słowa kluczowe:
Roman Melodos, kontakion, hymnografia bizantyjska, homilia, herezjaBibliografia
Romanos Melodos, Cantica, ed. P. Maas – C.A. Trypanis: Sancti Romani Melodi Cantica, Oxford 1963, transl. by E. Lash, On the Life of Christ: St. Romanos the Melodist, San Francisco 1995; transl. by M. Carpenter, Kontakia of Romanos, Byzantine Melodist, vol. 1: On the Person of Christ, Columbia (Missouri) 1970.
Brock S., Syriac and Greek Hymnography: Problems of Origin, StPatr 16 (1985) 77-81.
Carpenter M., Introduction, in: Kontakia of Romanos, Byzantine Melodist, vol. 1: On the Person of Christ, ed. and trans. M. Carpenter, Columbia (Missouri) 1970, xiii-xxxvi.
Frank G., Romanos and the Night Vigil, in: Byzantine Christianity, ed. D. Krueger, vol. 3, Minneapolis 2006, 59-78. (Crossref)
Grillmeier A., Christ in Christian Tradition, vol. 2, part 2: The Church of Constantinople in the sixth century, London 1995.
Grosdiderde Matons J., Hymne des dix vierges (1er Hymne), in: Romanos le Mélode: Hymnes, tome V: Nouveau Testament (XLVI-L), et Hymnes de circonstance (LI-VI), éd. J. Grosdider de Matons, SCh 283, Paris 1981, 271-295.
Koder J., Einleitung, in: Romanos Melodos, Die Hymnen, ed. and trans. J. Koder, vol. 1, Stuttgart 2005, 9-48.
Koder J., Imperial propaganda in the Kontakia of Romanos the Melode, DOP 62 (2008) 275-291.
Lingas A., The Liturgical Place of the Kontakion in Constantinople, in: Liturgy, Architecture and Art in Byzantine World, ed. C.C. Akentiev, vol. 1, Saint Petersburg 1995, 50-57.
Petersen W., The Dependence of Romanos the Melodist upon the Syriac Ephrem: Its Importance for the Origin of the Kontakion, VigCh 39 (1985) 171-197. (Crossref)
Schork R.J., Sacred Song from the Byzantine Pulpit: Romanos the Melodist, Gainesville 1995.
Strunk O., Essays on Music in the Byzantine World, New York 1977.
Wellesz E., A History of Byzantine Music and Hymnography, Oxford 1962.
Uniwersytet Warszawski
Licencja
Artykuły w czasopiśmie objęte są licencją Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0). Autorzy i użytkownicy mogą korzystać z utworów na licencji CC-BY-ND od roku 2018. Dla wcześniejszych publikacji prawa autorskie są udostępnione na prawach dozwolonego użytku zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
