L’insegnamento “ereticale” sulla visione di Dio nelle opere di Giuseppe Hazzāyā, mistico siro-orientale del secolo VIII
Ihnatia Havrylyk
Università Cattolica Ucraina , UkrainaAbstrakt
W historii Asyryjskiego Kościoła Wschodu (Kościół tradycji wschodniosyryjskiej) VIII w. stał się okresem rozwoju mistyki monastycznej. Jednym z wielkich nauczycieli duchowych tego okresu był Józef Hazzāyā, który dokonał syntezy nauki poprzedników. Fundament jego twórczości stanowi nauka o kontemplacji Boga, która była obca dla tradycji Antiocheńskiej i dlatego została potępiona jako heretycka przez patriarchę Tymoteusza I na synodzie w latach 786-787. W artykule dokonano analizy nauki Józefa o kontemplacji Boga w celu krytycznego spojrzenia na podstawy jego potępienia. Autorka przeprowadziła analizę terminów, które Józef stosuje na określenie stanu kontemplacji Boga, a także przedstawiła specyfikę jego nauczaniu w tej kwestii. W ostatnim punkcie artykułu został przedstawiony krótki zarys chrystologii Kościoła Wschodu oraz nauka dotycząca doświadczenia w sferze kontemplacji Boga.
Słowa kluczowe:
Giuseppe Hazzāyā, Chiesa d’Oriente, esperienza mistica, visione di Dio, luce senza forma, gloria divinaBibliografia
‘Abdisho’ Hazzāyā, Tractatus de gratia, ed. e trad. ingl. A. Mingana: ‘Abdisho’ Hazzāyā Treatises on the Workings of the Grace, in: Woodbrooke Studies. Christian Documents in Syriac, Arabic, and Garshūni. Edited and translated with a critical apparatus, vol. 7: Early Christian Mystics, Cambridge 1934, 148-175.
Iosephus Hazzāyā, Capita scientiae, trad. ted. G. Bunge: Rabban Jausep Hazzāyā, Aus den “Capita scientiae”, in: Briefe über das geistliche Leben und verwandte Schriften: Ostsyrische Mystik des 8. Jahrhunderts, Sophia: Quellen Östlicher Theologie 21, Trier 1982, 299-324.
Iosephus Hazzāyā, Epistula de tribus gradibus vitae spiritualis, ed. P. Harb – F. Graffin, PO 45, Turnhout 1992, 255-442, trad. it. V. Lazzeri: Giuseppe Hazzāyā, Le tre tappe della vita spirituale, Magnano 2011.
Iosephus Hazzāyā, Epistulae, ed. e trad. fr. R. Beulay: Joseph Hazzāyā, Lettre 48 et Lettre 49, in: Ioannes Daliathensis, Collectio epistularum, PO 39/3, Turnhout 1978, 500-520.
Iosephus Hazzāyā, Tractatus de via brevissima, ed. e trad. ingl. A. Mingana: Joseph Hazzāyā, Treatise on the Shortest Path that brings us near to God, in: Woodbrooke Studies. Christian Documents in Syriac, Arabic, and Garshūni. Edited and translated with a critical apparatus, vol. 7: Early Christian Mystics, Cambridge 1934, 177-184. (Crossref)
Isho‘dnah, Liber castitatis, ed. e trad. fr. J.-B. Chabot: Isho‘dnah de Basra, Le Livre de la Chasteté, in: Le Livre de la Chasteté, composé par Jésusdenah, évêque de Baçrah, „Mélanges d’archéologie et d’histoire” 16 (1896) 1-80, 228-283. (Crossref)
Synodicon Orientalibus, in: Synodicon Orientale ou recueil des synodes nestoriens, dans notices et extraits des Manuscrits de la Bibliothèque Nationale et autres bibliothèques, ed. e trad. fr. J.-B. Chabot, Paris 1902.
AssemaniJ.S., Joseph Huzita, in: Bibliotheca orientalis Clementino-Vaticana, in qua manuscriptos codices Syriacos, Arabicos, Persicos, Turcicos, Hebraicos, Samaritanos, Armenicos, Aethiopicos, Graecos, Aegyptiacos, Ibericos et Malabaricos. Bibliothecae Vaticanae addictos recensuit, digessit, et genuina scripta a spuriis secrevit, addita singulorum auctorum vita, De scriptoribus syris III/1, ed. J.S. Assemani, Roma 1719, 100-103.
Baumer C., The Church of the East. An Illustrated History of Assyrian Christianity, New York 2008.
Berti V., Grazia, visione e natura divina in Nestorio di Nuhadra, solitario e vescovo siro-orientale († 800 ca.), „Annali di Scienze Religiose” 10 (2005) 219-257.
Beulay R., Des centuries de Joseph Hazzāyā retrouvées?, ParOr 3 (1972) fasc. 1, 5-44.
Beulay R., Doit-on, avec les Syro-Orientaux, considérer la vie monastique comme la condition nécessaire de l’expérience mystique?, in: Le monachisme syriaque aux premiers siècles de l’Eglise, IIe – debut VIIe siècle, vol. 1: Textes français, Patrimoine Syriaque, Actes du Colloque 5, ed. M. Aitallah, Antélias 1998, 235-241.
Beulay R., Joseph Hazzâyâ, DSp VIII 1341-1349.
Beulay R., L’enseignement spirituel de Jean de Dalyatha, mystique syro-oriental du VIIIe siècle, ThH 83, Paris 1990. (Crossref)
Beulay R., La lumière sans forme. Introduction à l’étude de la mystique chrétienne syro-orientale, Chevetogne 1987.
Beulay R., Originalité de Jean de Dalyatha dans la spiritualité syro-orientale, in: Le Monachisme Syriaque du VIIe siècle à nos jours, Patrimoine Syriaque. Actes du colloque 6, ed. M. Aitallah, Antélias 1999, 139-148.
Beulay R., Spiritualité et mystique syriaques, „Nos sources. Arts et littérature syriaques” 1 (2005) 163-184.
Blum G.G., The Mystology of John the Solitary from Apamea, „The Harp” 5 (1992) 111-129.
Fyrigos A., Dalla controversia palamitica alla polemica esicastica (con un’edizione delle Epistole greche di Barlaam), Roma 2005.
Guillaumont A., Sources de la doctrine de Joseph Hazzâyâ, OrSyr 3 (1958) fasc. 1, 3-24.
HarbP., Faut-il restituer à Joseph Hazzâyâ la Lettre sur les trois degrés de la vie monastique attribuée à Philoxène de Mabbug?, „Melto” 4 (1968) fasc. 2, 13-36.
Lazzeri V., Introduzione, in: Giuseppe Hazzāyā, Le tre tappe della vita spirituale, intr., trad. e note di V. Lazzeri, Magnano 2011, 7-57.
Olickal T., The Three Stages of Spiritual Realization according to Joseph Hazzāyā, Catholic Theological Studies of India 4, Changanassery 2000.
Scher A., Joseph Hazzāyā écrivain syriaque du VIIIe siècle, „Rivista degli Studi Orientali” 3 (1910) 45-63.
Sherry E.J., The Life and Works of Joseph Hazzāyâ, in: The Seed of Wisdom, Fs. T.J. Meek, ed. W.S. McCullough, Toronto 1964, 78-91. (Crossref)
Università Cattolica Ucraina
Licencja
Artykuły w czasopiśmie objęte są licencją Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0). Autorzy i użytkownicy mogą korzystać z utworów na licencji CC-BY-ND od roku 2018. Dla wcześniejszych publikacji prawa autorskie są udostępnione na prawach dozwolonego użytku zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
