Necator pauperum i necator egentium w prawodawstwie synodów galijskich V-VII wieku
Tomasz Skibiński
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego , PolskaAbstrakt
One of the characteristic concepts present in the documents of the Gallic synods from the 5th to the 7th centuries is necator pauperum (slayer of the poor), and related to it necator egentium (slayer of the needy). This article aims to analyse the use of these expressions in the synodal legislation. It shows that the notion generally refers to two types of abuse: retention of the offers due to the Church, and various forms of seizure of Church property. The synods also stipulate severe penalties against those judged guilty of being “slayers of the poor”. The study presents the Gallic Church during a very intense political, social and cultural transition. It is a Church looking for its place in the new post-roman world, at a time of new opportunities and new dangers.
Słowa kluczowe:
Galia, synody, necator pauperum, necator egentiumBibliografia
Concilium Arelatense (554), Prologus et canones, ed. C. De Clercq, CCL 148A, Turnholti 1963, 171-173.
Concilium Aurelianense (511), Canones, ŹMT 73 [wyd. łacińsko-polskie, układ i opraco¬wanie A. Baron – H. Pietras], tłum. A. Caba, SCL 8, Kraków 2014, 23-31.
Concilium Aurelianense (549), Canones, ŹMT 73 [wyd. łacińsko-polskie, układ i opraco¬wanie A. Baron – H. Pietras], tłum. P. Wałach, SCL 8, Kraków 2014, 315-322.
Concilium Cabilonense (647-653), Canones, ed. C. De Clercq, CCL 148A, Turnholti 1963, 302-310.
Concilium Clippiacense (626-627), Canones, ed. C. De Clercq, CCL 148A, Turnholti 1963, 291-297.
Concilium Matisconense (585), Canones, ed. C. De Clercq, CCL 148A, Turnholti 1963, 238-250.
Concilium Parisiense (556-573), Canones, ed. C. De Clercq, CCL 148A, Turnholti 1963, 204-217.
Concilium Parisiense (614), Canones, ed. C. De Clercq, CCL 148A, Turnholti 1963, 274-285.
Concilium Turonense (567), Canones, ed. C. De Clercq, CCL 148A, Turnholti 1963, 179-194.
Concilium Valentinum (583-585), Acta, ed. C. De Clercq, CCL 148A, Turnholti 1963, 234-236.
Concilium Vasense (442), Canones, ŹMT 62 [wyd. łacińsko-polskie, układ i opracowanie A. Baron – H. Pietras], tłum. A. Caba, SCL 6, Kraków 2011, 21-24.
Hieronymus, Epistuale 1-70, ed I. Hilberg, CSEL 54, Vindobonae – Lipsiae 1910.
Statuta Ecclesiae Antiqua, ŹMT 62 [wyd. łacińsko-polskie, układ i opracowanie A. Baron – H. Pietras], tłum. A. Caba, SCL 6, Kraków 2011, 261-273.
Faber G., Merowingowie i Karolingowie, tłum. Z. Jaworski, Warszawa 1994.
Gaudemet J. – Basdevant B., Concile de Paris III, w: Les canons des conciles Mérovin¬giens (VIe-VIIe siècles), t. 2, ed. J. Gaudemet – B. Basdevant, SCh 354, Paris 1989, 410-411.
Halfond G.I., Archaeology of Frankish Church Councils, AD 511-768, Leiden – Boston 2010.
Knowles M.D. – Obolensky D., Historia Kościoła, t. 2, 600-1500, tłum. R. Turzyński, Warszawa 1988.
Moore M. E., The Ancient Fathers: Christian Antiquity, Patristics and Frankish Ca¬non Law, „Millennium, Jahrbuch zu Kultur und Geschichte des ersten Jahrtausends n. Chr.” 7 (2010) 293-342.
Munier Ch., Statuta Ecclesiae Antiqua, NDPAC III 5113-5115.
Pontal O., Histoire des conciles mérovingiens, Paris 1989.
Rosenwein B.H., Negotiating Space: Power, Restraint, and Privileges of Immunity in Ear¬ly Medieval Europe, Ithaca (NY) 1991.
Ryś G., Majątek kościelny w starożytnym prawodawstwie synodalnym, w: Studia i rozpra¬wy ofiarowane profesorowi Tytusowi Górskiemu, red. S. Stabryła – R.M. Zawadzki, Kraków 2003, 219-227.
Skibiński T., Dzieło charytatywne Kościoła w Galii w IV-VII wieku w świetle prawodaw¬stwa synodalnego. Zarys problematyki, VoxP 35 (2015) t. 64, 379-391.
Wood I., Królestwa Merowingów 450-751. Władza – społeczeństwo – kultura, tłum. M. Wilk, Warszawa 2012.
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego
Licencja
Artykuły w czasopiśmie objęte są licencją Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0). Autorzy i użytkownicy mogą korzystać z utworów na licencji CC-BY-ND od roku 2018. Dla wcześniejszych publikacji prawa autorskie są udostępnione na prawach dozwolonego użytku zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
