La prefazione di san Girolamo alla continuazione della "Cronaca" di Eusebio di Cesarea
Bazyli Degórski
Pontificia Università S. Tommaso d’Aquino a Roma , WłochyAbstrakt
Zanim Euzebiusz z Cezarei napisał swoje najsławniejsze dzieło Historia Kościelna (Ἐκκλησιαστική ἱστορία), zredagował Kronikę, to znaczy: dzieło historyczne, które streszcza dzieje świata. Grecki oryginał tego dzieła zaginął, ale mamy całe jego tłumaczenie w języku armeńskim i częściowe jego tłumaczenie po łacinie, którego dokonał właśnie św. Hieronim. Po przedstawieniu w pierwszej części syntezy historii wschodniej i greckiej, w drugiej części dzieła Euzebiusz prezentuje tablice, które przedstawiają historię ludzkości od Abrahama (2016 prz. Chr.) do roku 303 po Chr., i właśnie ta druga część Kroniki Euzebiusza została przetłumaczona przez św. Hieronima. To tłumaczenie św. Hieronim uzupełnił dochodząc do roku 378 po Chr. Hieronim przeczytał Kronikę Euzebiusza i przetłumaczył ją mniej więcej w roku 380. Zrobił to podczas swojego pobytu w Konstantynopolu. Pomimo wielu błędów i nieścisłości, które św. Hieronim przejął z tekstu greckiego dzieła Euzebiusza, ale także pomimo błędów popełnionych przez samego św. Hieronima, to historyczne dzieło jest użyteczne także i dzisiaj. W przeszłości natomiast zostało ono wykorzystane przez starożytnych historiografów, którzy je dalej kontynuowali. Dla przykładu byli to: Prosper z Akwitanii, Kasjodor, czy też Wiktor z Tunnuny.
Słowa kluczowe:
Euzebiusz z Cezarei, Hieronim, tłumaczenie, wstęp, Historia kościelnaBibliografia
Agapito di Gerapoli. Storia universale, ed. B. Pirone, Milano 2013
Cassiodorus, Chronica, PL 69, 1213-1247; ed. T. Mommsen, MGH Auct. Ant. XI, Berolini 1894
Crouzel H., Panfilo di Cesarea, NDPAC III
Curti C., Eusebio di Cesarea (Palestina), NDPAC I
Eusebii Pamphili Caesariensis Episcopi, Chronicon bipartitum, nunc primum ex Armeniaco textu in Latinum conversum, adnotationibus auctum, Graecis fragmentis exornatum, ed. J.B. Aucher, I-II, Venetiis 1818
Eusebius Caesariensis, HE
Gribomont J., Le traduzioni. Girolamo e Rufino, in: Patrologia, vol. 3: Dal Concilio di Nicea (325) al Concilio di Calcedonia (451). I Padri latini, ed. A. Di Berardino, Casale Monferrato 1978
Grisart A., La Chronique de Saint Jérôme. Le lieu et la date de sa composition, “Hélikon” 2 (1962) 248-258
Hamman A., Scrittori della Gallia, in: Patrologia, vol. 3
Hieronymus, Apologia contra Rufinum
Hieronymus, Continuatio Chronicorum Eusebii Caesariensis A.D. 326, in: Scriptorum veterum nova collectio, ed. A. Maio, VIII, Romae 1883
Hieronymus, De viris inlustribus
Hieronymus, Praefatio in Eusebii Caesariensis Chronicon 1, PL 27
Hieronymus, Praefatio in librum Paralipomenon de graeco emendato
Pizzani U., Scrittori dell’Italia, in: Patrologia, vol. 4: Dal Concilio di Calcedonia (451) a Beda. I Padri latini, ed. A. Di Berardino, Genova 1966
Prosper Aquitanus, Epitoma Chronicorum, PL 51, 535-606; ed. T. Mommsen, MGH Auct. Ant. IX, Berolini 1892
Quintus Horatius Flaccus, Carmina
Scorza Barcellona F., Vittore di Tunnuna, NDPAC III
Simonetti M., Letteratura cristiana d’Africa, in: Patrologia, vol. 4
Victor Tunnunensis, Chronica, PL 68, 941-962; ed. T. Mommsen, MGH Auct. Ant. XI 163- 206; ed. C. Hartmann, CCL 173A, Turnhout 2001
Pontificia Università S. Tommaso d’Aquino a Roma
Licencja
Artykuły w czasopiśmie objęte są licencją Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0). Autorzy i użytkownicy mogą korzystać z utworów na licencji CC-BY-ND od roku 2018. Dla wcześniejszych publikacji prawa autorskie są udostępnione na prawach dozwolonego użytku zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
