Wiara szukająca zrozumienia w aspekcie praktyki dążenia ku szczęściu w ujęciu Platona, Plotyna i św. Augustyna
Tomasz Stępień
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie , PolskaAbstrakt
Well known sentence fides quaerens intellectum often mentioned by St. Augustine of Hippo and very popular in medieval theology is often understood in such a way, that act of faith must be prior to rational cognition. Faith is understood in this sentence, as acceptance of Christian Revelation and natural cognition seems to be impossible without prior act of faith. The purpose of this article is to show, that faith or belief is present in the writings of pagan philosophers (especially Plato and Plotinus) as the necessary stage of the process of cognition. It can be seen especially in the context of philosophical life understood as seeking happiness. To enter the path of philosophical life it is necessary for the pupil to listen and believe in the words of the master. Pupil believing in authority of the master must obtain the conviction, that entering the path of the true philosophy is worth the effort and that it is possible to have the higher understanding and knowledge. At the end of the path belief disappears, because pupil can penetrate the higher truth and understand it himself. Analysis of mutual relation of faith and understanding in pagan philos ophers shows that it is not sufficient to point out the priority of faith to classify Christian writers (especially St. Augustine) as theologians rather then philosophers, since this sequence could occur at natural level.
Słowa kluczowe:
Platon, Plotyn, św. Augustyn, wiara, rozumBibliografia
Augustinus, Confessiones, ed. M. Pellegrino, NBA 1, Roma 1965
Augustinus, De magistro, ed. A. Trapè – D. Gentili, NBA 3/2, Roma 1992, 782, tłum. J. Modrzejewski: Augustyn, O nauczycielu, w: Dialogi filozoficzne, t. 3, Warszawa 1953
Augustinus, De praedestinatione sanctorum, ed. A. Trapè, NBA 20, Roma 1987
Augustinus, De Trinitate, ed. A. Trapè – M.F. Sciacca, NBA 4, Roma 1987, tłum. M. Stokowska: Augustyn, O Trójcy Świętej, Kraków 1996
Augustinus, Epistulae, ed. L. Carrozzi, NBA 22, Roma 1971
Augustinus, Sermo, ed. A. Trapè, NBA 29, Roma 1979
Copleston F., Historia filozofii, tłum. S. Zalewski, t. 2, Warszawa 2004
Fine G., Knowledge and Belief in Republic V-VII, w: Plato. 1, Metaphysics and Episte¬mology, ed. G. Fine, Oxford 1999
Gilson E., Wprowadzenie do nauki św. Augustyna, tłum. Z. Jakimiak, Warszawa 1953
Hankey W.J., Philosophy as way of life for Christians? Iamblichan and Porphyrian reflections on Religion, Virtue, an Philo¬sophy in Thomas Aquinas, LThPh 59 (2003) nr 2, 193-224
Heinzmann R., Filozofia średniowiecza, tłum. P. Domański, Kęty 1999
Louth A., Początki mistyki chrześcijańskiej, tłum. H. Bednarek, Kraków 1997
Plato, Meno, ed. A. Croiset, w: Platon, Oeuvres Complètes, t. III/2, Gorgias – Menon, Paris 1965, 274-276, tłum. W. Witwicki, w: Platon, Dialogi, t. 1, Kęty 1999
Plato, Respublica, ed. E. Chambry, w: Platon, Oeuvres Complètes, t. VII/1, Paris 1933, 144-148, tłum. W. Witwicki: Platon, Państwo. Prawa, Kęty 1999
Plotinus, Enneades, ed. P. Henry – H.R. Schwyzer, w: Plotinus, Opera, t. 1, Paris – Bru¬xelles 1951, 73, tłum. A. Krokiewicz: Plotyn, Enneady I-III, Warszawa 2000
Reale G., Historia filozofii starożytnej, tłum. E.I. Zieliński, t. 2, Lublin 1996
Swierzawski S., Dzieje europejskiej filo¬zofii klasycznej, Warszawa – Wrocław 2000
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Licencja
Artykuły w czasopiśmie objęte są licencją Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0). Autorzy i użytkownicy mogą korzystać z utworów na licencji CC-BY-ND od roku 2018. Dla wcześniejszych publikacji prawa autorskie są udostępnione na prawach dozwolonego użytku zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
