Metaforyka zdrowia w listach Augustyna
Bernard Jarosław Marciniak
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-1602-6147
Abstrakt
Augustyn w swojej korespondencji wielokrotnie posługuje się mocno osadzoną w tradycji zarówno biblijnej, patrystycznej, jak i filozoficznej swoich czasów, metaforyką opartą na medycynie i higienie. Wprost lub pośrednio odwołuje się przede wszystkim do dwóch idei: Chrystusa – Lekarza oraz Pawłowej doktryny o Kościele jako Ciele Chrystusa. Chrześcijanie są członkami Kościoła. Ich osobiste grzechy, duchowe braki, jak również obce doktryny i herezje, którym ulegają, oraz schizmy, do których przystępują, takie jak judaizm, pryscylianizm, manicheizm, donatyzm, pogaństwo, pycha i niezgoda pomiędzy wspólnotami, w tym kluczu metaforycznym są przedstawiane jako choroby. Augustyn najczęściej posługuje się obrazami: ślepoty, nowotworu, gangreny, obłąkania, ospałości, otępienia i poranienia. Nasz Autor jako pasterz Kościoła w swoich wypowiedziach podaje również różne narzędzia i sposoby walki z nimi, które także opisuje w kategoriach medycznych, często powiązanych z pedagogicznymi. W ten sposób medycyna staje się obrazem dyscypliny kościelnej, etyki i duchowości.
Słowa kluczowe:
medyczne metafory, św. Augustyn, zdrowieBibliografia
ARBESMANN R., The concept of Christus Medicus in St. Augustine, in Traditio 10 (1954), 1-28.
BARRY M. I., A. M., St. Augustine, the orator. A study of the rhetorical qualities of St. Augustine’s sermones ad populum, Washington, 1924.
CYRILLUS ALEXANDRINUS, Epistulae, PG 77.
EDELSTEIN L. The Relation of Ancient Philosopy to Medicine, in Ancient medicine: Selected papers of Ludwig Edelstein, ed. by O. TEMKIN and C. L. TEMKIN, Baltimore, 1967.
JAEGER W., Paideia. The Ideals of Greek Culture: Volume III: The conflict of cultural ideals in the age of Plato, Oxford 1986.
KEENAN S. M. E., M. A., Augustine and Medical Profession, in Transactions of the American Philosophical Association 67 (1936) 168-190.
KEENAN S. M. E., M. A., The Life and Times of St. Augustine as Revealed in His Letters, Washington 1935.
MARTIN TH. F., Paul the Patient. Christus Medicus and the „Stimulus Carnis” (2 Cor. 12:7): A Consideration of Augustine’s Medical Christology, in Augustinian Studies 32.2 (2001) 219-256.
PARSONS W., A. M., A study of the vocabulary and rhetoric of the letters of Saint Augustine, Washington 1923.
PEASE A. S., Medical allusions in the Works of St. Jerome, in Harvard Studies in Classical Philology 25 (1914).
POPE H., O. P., Saint Augustine of Hippo, Essays dealing with his Life and Times and some features of his work, London 1937.
PORTERFIELD A., Healing in the History of Christianity, Oxford 2005.
REID S. A., “The first dispensation of Christ is medicinal”: Augustine and Roman medical culture, University of British Columbia 2008.
SPARROW-SIMPSON W. J., D. D. The letters of St. Augustine, London - New York 1919.
STRÓŻYŃSKI M., Filozofia jako terapia w pismach Marka Aureliusza, Plotyna i Augustyna, Poznań 2014.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu https://orcid.org/0000-0002-1602-6147
Licencja
Artykuły w czasopiśmie objęte są licencją Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0). Autorzy i użytkownicy mogą korzystać z utworów na licencji CC-BY-ND od roku 2018. Dla wcześniejszych publikacji prawa autorskie są udostępnione na prawach dozwolonego użytku zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
