„Desine gentilibus iam inservire poetis…” (versus XI 9). Christian epics in the Isidore’s of Seville library

Tatiana Krynicka

Uniwersytet Gdański , Poland


Abstract

Isidore of Seville (560-636) is rightly considered to be one of the most im­portant teachers of the medieval Europe. He wrote numerous didactic works on catholic doctrine, biblical exegesis, history, grammar, natural sciences etc. Isidore was neither a scientist nor an independent thinker, but indeed he was a genius of compilation. He spent his youth in the famous library of the bishops of Seville, where he stored knowledge by studying Holy Scriptures and works of classic and Christian authors. This library was destroyed, but we could strive to recreate its catalogue reading the books written by Isidore. In his Versus in bibliotheca Isidore tells us about authors he knew. We find among them Christian poets – Prudentius, Iuvencus, Sedulius, Avitus Viennensis. In Etymologiae Isidore presents to the reader Dracontius, and in De viris illustribus he admires talents of the centonist Proba. Isidore’s knowledge of Christian epics and the high regard he had for them tell us a lot not only about literary tastes of the well-educated bishop, but about the culture of reading of inhabitants of Visigothic Spain in the seventh century as well.

Keywords:

Isidore of Seville, ancient Latin Christian poetry, Christian epics, biblical paraphrase

Agobardus Lugdunensis, Adversus legem Gundobadi, PL 104
Altaner B. – Stuiber A., Patrologia, tłum. P. Pachciarek, Warszawa 1990
Augustinus, Confessiones, ed. A. Trapè – C. Carena, NBA 1, Roma 1991
Augustinus, De civitate Dei, ed. E. Hoffmann, CSEL 40/2, Pragae – Vindobonae – Lipsiae 1900
Avitus Viennensis, Carmina de consolatoria castitatis laude, PL 59
Avitus Viennensis, Carmina de spiritalis historiae gestis, PL 59
Codoñer Merino C., Estudio de la obra, w: El de viris illustribus de Isidoro de Sewilla. Estudio y edición crítica, Salamanca 1964
Codoñer Merino C., La suerte de los libros, „Filologia Mediolatina” 9 (2002)
Concilium Toletanum IV (a. 633), ed. J. Vives: Concilios visigóticos y espano-roma¬nos, Barcelona – Madrid 1963
Curtius E.R., Literatura europejska i łacińskie śre¬dniowiecze, tłum. A. Borowski, Kraków 1997
Cytowska M. – Szelest H., Literatura rzymska. Okres cesarstwa. Autorzy chrześcijańscy, Warszawa 1994
Daniélou J. – Marrou H.I., Historia Kościoła, t. 1: Od początku do roku 600, tłum. M. Tarnowska, Warszawa 1984
Decretum Gelasianum, ed. E. von Dobschütz: Das Decretum Gelasianum de libris recipiendis et non recipiendis, TU 38, Leipzig 1912
Díaz y Díaz M.C., Introducción general a San Isidoro de Sevilla, w: San Isidoro de Se¬villa, Etimologías, Edición bilingüe, texto latino, versión española y notas por J. Oroz Reta – M.-A. Marcos Casquero, t. 1, Biblioteca de Autores Cristianos 433, Madrid 1982
Díaz y Díaz M.C., Prudencio en la España visigótica: unas breves notas, w: Corona gratiarum. Miscellanea patristica, historica et liturgica E. Deccers, t. 2, Brugge 1975, 61-70
Dracontii De Laudibus Dei, ed. F. Vollmer, w: Poetae Latini Minores, t. 5, Lipsiae 1914, 1-82
Dronke P., Women Writers of the Middle Ages. A Critical Study of Texts from Perpetua († 203) to Marguerite Porete (†1310), Cambridge 1984
Dun¬can J.E., Milton’s Earthly Paradise. A Historical Study of Eden, Minnesota 1972
Ehrling S., „De inconexis continuum”. A Study of the Late Antique Latin Wedding Centos, Göteborg 2011
Eugeniana recensio Laudum Dei, ed. Vollmer, MGH Auct.Ant. XIV, Berolini 1905
Fontaine J., Chrześcijań¬ska literatura łacińska. Rys historyczny, tłum. J. Słomka, Tarnów 1997
Fontaine J., Isidore de Séville. Genèse et originalité de la culture hispanique au temps de Wisigoths, Turnhout 2001
Fontaine J., Isi¬dore de Séville et la culture classique dans l’Espagne wisigothique, t. 3, Paris 1983
Fontaine J., Isidoro di Siviglia e la cultura del suo tempo, w: tenże, Culture et spiritualité en Espagne du IVe au VIIe siècle, London 1986
Fontaine J., Le monde latin et la Bible, Paris 1985
Fontaine J., Naissance de la poésie chrétienne, Paris 1981
Gładysza B., Święto Trzech Króli a „chrześcijański Horacy”, „Kurjer Poznański” 1928, nr 8
Green R.P.H., Latin Epics of the New Testament. Juvencus, Sedulius, Arator, Oxford 2006
Green R.P.H., Proba’s Cento: Its Date, Purpose and Reception, CQ 45 (1995)
Green R.P.H., Proba’s Introduction to Her Cento, CQ 47 (1997)
Gregorius Turonensis, Historia Francorum, PL 71
Gregorius Turonensis, Libri miraculorum, PL 71
Herrero Llorente V.J., Lucano en la literatura hispanolatina, „Emerita” 27 (1959) 45-52
Hieronymus, Epistula, ed. I. Hilberg, CSEL 54, Vindobonae – Lipsiae 1910
Holtz L., Les poètes latins chrétiens dans l’Espagne wisigothique, w: De Tertullien aux Mo-zarabes. Mélanges J. Fontaine, ed. L. Holtz – J.-C. Fredouille, t. 2: Antiquité tardive et christia¬nisme ancien (VIe-IXe siècles), Paris 1962
Isidorus, De viris illustribus, ed. C. Codoñer Merino, Salamanca 1964
Isidorus, Etymologiae, ed. J. André: Isidore de Séville, Étymologies. Livre XVII: De l’agriculture, Paris 1981
Isidorus, Regula monachorum, PL 83
Isidorus, Sententiae, ed. P. Cazier, CCL 111, Turnhout 1998
Isidorus, Versus, ed. J.M. Sánchez Martín, CCL 113A, Turnhout 2000
Iuvencus, Evangeliorum libri IV, ed. J. Huemer, CSEL 24, Vindobonae – Lipsiae 1891
Kołosowski T., Autobiograficzna refleksja Prudencjusza nad własnym życiem u progu starości, VoxP 31 (2011) t. 56
Krynicka T., Izydor z Sewilli, Kraków 2007
Krynicka T., Starożytny łaciński centon: próba przybliżenia (na przykładzie „Centonu weselnego” Auzoniusza), VoxP 32 (2012) t. 57, 359-378
Krynicka T., Wprowadzenie, w: Izydor z Sewilli, Sentencje, tłum. i oprac. T. Krynicka, ŹMT 66, Kraków 2012, 5-28
Krynicka T., Wstęp, w: Św. Izydor z Sewilli, Wiersze, VoxP 27 (2007) t. 50-51
Laus Cerei, ed. L. Brou: Problèmes liturgiques chez Saint Isidore, w: Isidoriana, ed. M.C. Díaz y Díaz, León 1961
Leander Hispalensis, Regula, PL 72
López Bravo C., El legado iusfilósofico de San Isidoro de Sevilla. Ley y derecho en el libro V de las „Etimologías”, „Isidorianum” 23 (2003)
Macrobius, Saturnalia, ed. J. Willis, Leipzig 1970
Madóz J., San Isidoro de Sevilla. Semblanza de su personalidad litararia, León 1960
Marcus Valerius Martialis, Epigrammaton libri, Lipsiae 1866
Menéndez y Pelayo M., Escritos de crítica literaria, Madrid 1884
Milton J., Raj utracony, tłum. M. Słomczyński, Warszawa 1974
Morawski K., Zarys litera¬tury rzymskiej, Kraków 1922
Proba, Cento, ed. C. Schenkl, CSEL 16, Vindobonae 1888
Prudentius, Carmina, ed. M.P. Cunningham, CCL 126, Turnhout 1966
Riché P., Edukacja i kultura w Europie Zachodniej (VI-VIII wiek), tłum. M. Radożycka-Paoletti, Warszawa 1995
Roberts M., The Jeweled Style. Poetry and Poetics in Late Antiquity, Ithaca 1989
Rojewski A., Zarys kultu liturgicznego św. Zygmunta w Polsce w okresie przedtrydenckim, RTK 14 (1967) z. 4, 113-122
Sedulius, Epistula ad Macedonium
Sedulius, Paschale carmen, ed. J. Huemer, CSEL 10, Vindobonae – Lipsiae 1885
Sikorski D.A., Wstep, w: Grzegorz z Tours, Historie, tłum. K. Liman – T. Richter, Tyniec – Kraków 2002
Stabryła S., Fides in Prudentius’ Psychomachia, „Classica Cracoviensia” 9 (2005)
Starowieyski M., Obraz literatury klasycznej pogańskiej w dziełach Izydora z Sewilli. Literatura rzymska, „Meander” 30 (1975)
Starowieyski M., Przygotowanie do kapłaństwa w Hiszpanii Wizygockiej, VoxP 13-15 (1993-1995) t. 24-29
Starowieyski M., „Psychomachia” Prudencjusza czyli katecheza o cnotach i grzechach, „Ethos” 23 (2010) nr 4, 171-182
Starowieyski M., Wstęp, w: Apokryfy Nowego testamentu, I: Ewan¬gelie apokryficzne, cz. 1: Fragmenty. Narodzenie i Dzieciństwo Maryi i Jezusa, red. M. Starowiey¬ski, Kraków 2006
Starowieyski M., Wstęp, w: Aureliusz Prudencjusz Klemens, Wieńce męczeńskie (Peristephanon), tłum. M. Brożek, ŹMT 40, Kraków 2006
Starowieyski M., Wstęp, w: Muza chrześcijańska, t. 2: Poezja łacińska starożytna i średnio-wieczna, OŻ 10, Kraków 1992
Sydonius, Epistulae
Szczur P., Leander z Sewilli, EK X 599-600
Szczur P., Leandra reguła, EK X 600-601
Szymusiak J.M. – Starowieyski M., Prudencjusz, SWP 337
Tertullianus, De praescriptione haereticorum, PL 2
Ukolova V., The Last of the Romans and European Culture, Moscow 1989
Verecundus, Carmen de satisfactione poenitentiae, ed. R. Demeulenaere, CCL 93, Turn¬hout 1976
Vergilius, Ecloga
Vergilius, Georgica
Waddell H., Średniowiecze wagantów, tłum. Z. Wrzeszcz, Warszawa 1960
Wójtowicz H., Wstęp, w: Sedulius Caelius, Opera omnia. Dzieła wszystkie. Tekst łaciń¬sko-polski, tłum. i oprac. H. Wójtowicz, Lublin 1999
Zioł¬kowski J. – Putnam M.C.J., The Vergilian Tradition: The First Fifteen Hundred Years, Yale 2008

Published
2013-12-16


Krynicka, T. (2013). „Desine gentilibus iam inservire poetis…” (versus XI 9). Chrześcijańscy epicy w bibliotece Izydora z Sewilli. Vox Patrum, 60, 191–207. https://doi.org/10.31743/vp.3987

Tatiana Krynicka 
Uniwersytet Gdański



License

Papers published in Vox Patrum are covered by the Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) licence. Authors and users can use published works licensed under the CC-BY-ND since 2018. For earlier publications, copyrights are available under fair use rights in accordance with the Act of February 4, 1994 on copyrights and related rights.