Rozwój wspólnot domowego Kościoła w Ewangelii Marka w świetle "Tractatus in Marci Evangelium" Hieronima ze Strydonu
Abstrakt
Artykuł ukazuje proces powstawania struktury eklezjalnej w Ewangelii według św. Marka, począwszy od powstania pierwszej wspólnoty domowego Kościoła w oparciu o οἰκία Szymona i Andrzeja (por. Mk 1,29) do momentu spotkania w czasie pierwszego cudu rozmnożenia chlebów i ryb (por. Mk 6,34-44), podobnych wspólnot powstałych na terenie Galilei. Inspiracją do takiej interpretacji tej części Ewangelii według św. Marka był dla nas pierwszy zachowany komentarz do tejże Ewangelii autorstwa Hieronima ze Strydonu. Autor, komentując uzdrowienie niewidomego z Betsaidy (por. Mk 8,22-26), ukazał „dom” jako symbol Kościoła i przedstawił metodę interpretacji Pisma, dzięki której można tak odczytać przesłanie Ewangelii Marka.
Słowa kluczowe:
dom, domostwo, Hieronim, Kościół, Ewangelia według Marka, inicjacjaBibliografia
HIERONYMUS, Tractatus in Marci Evangelium, CCL 78, Turnholt 1958, 451-500.
ORIGENES, Commentariorum in Matthaeum series I, GCS 40, Leipzig 1935, tłum. K. Agustyniak: Orygenes, Komentarz do Ewangelii św. Mateusza, cz. 1, ŹMT 10, Kraków 1998.
BŁASZCZYK J., Jundziłł J. (red.), Domus et familia. Ideały i realia życia rodzinnego, Bydgoszcz 2000.
BOBER A., Rodzina Kościołem domowym według św. Jana Chryzostoma, „Vox Patrum” 5 (1985) z. 8-9, 193-199. (Crossref)
FLIS J., Modele Kościoła w pismach narracyjnych Nowego Testamentu, Lublin 1999.
GAJEWSKI W. Ekklesia a oikos w epoce Nowego Testamentu. Kościół w świetle antycznego domostwa na podstawie 1 i 2 Kor oraz przypowieści Mt 7, 24-27, Mt 24, 45-51, Łk 15, 11-32, Gdańsk 2013.
GEHRING R.W., House Church and Mission. The Importance of Household Structures in Early Christianity, Peabody 2004.
GNILKA J., Das Evangelium nach Markus: 1-8,26, Zürich–Einsiedeln–Köln 1978.
HARĘZGA S., Jezus i Jego uczniowie. Model chrześcijańskiej formacji w Ewangelii według św. Marka, Lublin 2006.
HARRINGTON D. J., Ewangelia według świętego Marka, w: Katolicki Komentarz Biblijny, red. R.E. Brown, J.A. Fitzmyer, R.E. Murphy, red. naukowa wyd. pol. W. Chrostowski, Warszawa 2001, 981-1033.
HURTADO L. W., Mark, Peabody, Massachusetts 2004.
JUNDZIŁŁ J., Rodzina rzymska w czasach prosperity i przemian ideowych w II wieku. Apulejusz, Fronton, Marek Aureliusz, Tertulian, Bydgoszcz 1996.
JUNDZIŁŁ J. (red.), Rodzina w społeczeństwach antycznych i wczesnym chrześcijaństwie. Literatura, prawo, epigrafika, sztuka, Bydgoszcz 1995.
KIEDZIK M., Wspólnota wczesnochrześcijańska – podstawy parafii w Nowym Testamencie, w: Miłość wytrwa do końca. Księga pamiątkowa dla Księdza Profesora Stanisława Pisarka w 50. Rocznicę święceń kapłańskich i 75. rocznicę urodzin, red. W. Chrostowski, Warszawa 2004, 163-175.
KLAUCK H., Kościół domowy w okresie przedkonstantyńskim, „Vox Patrum” 5 (1985) z. 8-9, 177-191; (Crossref)
KLINKOWSKI, Prezentacja posłannictwa Jezusa w inauguracyjnym wystąpieniu w Kafarnaum (Mk 1, 21-39), w: Z miłości do Kościoła. Księga pamiątkowa dedykowana Księdzu Infułatowi Profesorowi Władysławowi Bochnakowi, red. B. Drożdż, Legnica 2008, 313-331.
LANGKAMMER H., Ewangelia według św. Marka. Wstęp, przekład z oryginału, komentarz, Poznań 2007.
LANGKAMMER H., Nowy Testament o Kościele, Wrocław 1995.
LONGOSZ S., Geneza pojęcia „rodzina Kościołem domowym” w tradycji patrystycznej, w: A. Tomkiewicz, W. Wieczorek (red.), Rodzina jako Kościół domowy, Lublin 2010, 35-45.
LONGOSZ S., Rodzina wczesnochrześcijańska Kościołem domowym, „Roczniki Teologiczne” 51 (2004) z. 10, 27-56.
ŁUCARZ S., Disciplina arcani w „Kobiercach” Klemensa Aleksandryjskiego, w: Disciplina arcani w chrześcijaństwie, red. W. Gajewski, B. Górka, Kraków 2015, 75-91.
MALINA A., Ewangelia według świętego Marka, rozdziały 1, 1 – 8, 26. Wstęp, przekład z oryginału, komentarz, cz. I, Częstochowa 2013.
MYSZOR W., Europa. Pierwotne chrześcijaństwo. Idee i życie społeczne chrześcijan (II i III wiek), Warszawa 1999/2000.
SIEG F., Ewangelia Jezusa Chrystusa według św. Marka. Część II (Mk 4,35-9,13) Mesjasz i Syn Boży, Pelplin 2008.
STANIEK E., Kościół – wspólnota czy społeczność. Zarys eklezjologii pierwszych trzech wieków, „Vox Patrum” 6 (1986) z. 10, 203-218. (Crossref)
Licencja
Artykuły w czasopiśmie objęte są licencją Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0). Autorzy i użytkownicy mogą korzystać z utworów na licencji CC-BY-ND od roku 2018. Dla wcześniejszych publikacji prawa autorskie są udostępnione na prawach dozwolonego użytku zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
