Afrahat Mowa XVI – O narodach, które zastąpiły naród

Andrzej Uciecha

Uniwersytet Śląski w Katowicach , Polska
https://orcid.org/0000-0003-2507-8544


Abstrakt

Mowa O narodach, które zastąpiły naród jest szesnastym wykładem w całym dziele Afrahata. Mędrzec perski podejmuje temat Izraela i ludów pogańskich. Bóg odrzucił „naród wybrany” a jego miejsce zajęły narody pogańskie. Polemiczne przesłanie De Gentibus quae Loco Populi Suffectae Sunt podważało mniemanie, że Izrael może się uważać „za naród z narodów”. Lud izraelski został odrzucony, gdyż zlekceważył nieustanne upomnienia proroków. Bóg upodobał sobie w ludach „nowego przymierza”, które miały drażnić i inspirować Izraelitów. W planach Bożych powołanie pogan było wcześniejsze niż „narodu wybranego”.

Słowa kluczowe:

Afrahat, synowie przymierza, język syryjski, polemika antyżydowska



W.Wright, Apocryphal Acts of Apostles vol. I The Syriac Texts, London 1871; A.A.Bevan, Hymn of the soul, Cambridge 1897 (Texts and Studies V); J. Parisot, Praefatio, w: Aphraatis Sapientis Persae Demonstrationes, PSyr 1, Paris 1894, IX-LXXX; J.M. Chavanis, Les lettres d’Afrahat, le sage de la Perse, étudiées au point de vue de l’histoire et de la doctrine (Dissertation), Lyon – Saint-Etien¬ne 1908; J. Parisot, Aphraates ou Pharhad, DThC I/2 1457-1463; M. Maude, „Who were the B’nai Q’yâmâ?”, JTS 36 (1935) 13-21; I. Hausherr, Aphraate (Afrahat), DSp I 746-752; G. Bardy, Aphraate ou Pharhad, Catholicisme I 686; M. Simon, Verus Israel. Étude sur les relations entre chrétiens et juifs dans l’empire romain (135-425), Paris 1948; M.J. Higgins, Aphraates’ Dates for Persian Persecution, BZ 44 (1951) 265-271; I. Ortiz de Urbina, Afraate, LThK² I 687; A. Vööbus, Aphrahat, JbAC 3 (1960) 152-155; E.A. Speiser, People and nation of Israel, Journal of Biblical Literature [JBL] 79 (1960), 157-163; A. Cody, When is the Chosen People called a Goy? Vetus Testamentum [VT] 14 (1964), 1-6; R. Murray, Symbols of Church and Kingdom, Cambridge, 1975; G. Nedungatt, The Authenticity of Aphrahat’s Synodal Letter, OCP 46 (1980) fasc. 1, 62-88; W. Myszor, Sprzedawca pereł w „Dziejach Piotra i dwunastu Apostołów” z VI Kodeksu z Nag Hammadi, VoxP 7 (1987) t. 12-13, 303-305; M.J. Pierre, Introduction, w: Aphraate le Sage Persan, Les Exposés, t. 1: Exposés I-X, SCh 349, Paris 1988, 33-202; P. Bruns, Das Chri-stusbild Aphrahats des Persischen Weisen, Bonn 1990; W. Myszor, Symbolika perły w utworach gnostyków i manichejczyków, Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie XXXVI, 1992, 41-48; J.LaGrand, The Earliest Christian Mission to "all Nations" in the Light of Matthew's Gospel, Cambridge 1995; V. Desprez, Początki mona¬stycyzmu. Dzieje monastycyzmu chrześcijańskiego do Soboru Efeskiego (431), tłum. J. Dembska, I-II, ŹM 21-22, Kraków – Tyniec 1999; S.E. Grosby, Biblical Ideas of Nationality: Ancient and Modern, Winona Lake, Indiana 2002; A. Uciecha, Ascetyczna nauka w „Mowach” Afrahata, Studia i Materiały Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach 3, Katowice 2002; tenże, Afrahat. O wierze (Demonstratio Prima. De fide. PSyr 1, 5-45), SSHT 37 (2004) fasc. 2, 158-170 (tłumaczenie z ję¬zyka syryjskiego, wstęp i komentarz); P. Bruns, Aphrahat, LThK³ I 802-803; J.W. Childers, Humility Begets Wisdom and Discernment. Character and True Knowledge in Aphrahat’s, StPatr 41 (2006) 13-22; R. Lavenant, Aphraate (270?-345?), NDPAC I 93-96; A. Uciecha, Afrahat. O miłości (Demonstratio Secunda. De caritate. PSyr 1, 48-96), SSHT 39 (2006) fasc. 1, 53-67 (tłumaczenie z języka syryjskiego, wstęp i komentarz); tenże, Wątki polemiczne w pismach Afrahata i świętego Efrema, w: Chrześcijaństwo antyczne, red. J. Drabina, Studia Religiologica, z. 39, ZN UJ 1289, Kraków 2006, 113-126; M.J. Pierre, Thèmes de la controverse d’Aphraate avec les tendances judaïsantes de son Église, w: Controverses des chrétiens dans l’Iran sas¬sanide (Chrétiens en terre d’Iran II), éd. Ch. Jullien, Cahiers de Studia Iranica 36, Paris 2008, 115-128; J.W. Childers, Disciple of Scripture: Character and Exegesis in Aphrahat, w: Exegesis and Hermeneutics in the Churches of the East: Select Papers from the SBL Meeting in San Diego, 2007, ed. Vahan S. Hovhanessian, New York 2009; A. Uciecha, Afrahat. O poście (Demonstratio Tertia. De ieiunio. PSyr 1, 97- 136), SSHT 42 (2009) fasc. 1, 85-96 (tłumaczenie z języka syryjskiego, wstęp i ko¬mentarz); tenże, Afrahat, O modlitwie (Demonstratio Quarta. De oratione. PSyr 1, 137-182), SSHT 43 (2010) fasc. 1, 31-44 (tłumaczenie z języka syryjskiego i komen¬tarz); tenże, Afrahat, O wojnach (Demonstratio Quinta. De bellis. PSyr 1, 184-237), SSHT 43 (2010) fasc. 2, 248-262 (tłumaczenie z języka syryjskiego i komentarz); G.M. Kessel – K. Pinggéra, A Bibliography of Syriac Ascetic and Mystical Literature, Eastern Christian Studies 11, Leuven – Paris – Walpole (Mass.) 2011; A. Uciecha, Afrahat, O synach przymierza (Demonstratio Sexta. De monachis. PSyr 1, 240-312), SSHT 44 (2011) fasc. 1, 177-197 (tłumaczenie z języka syryjskiego i komentarz); tenże, Rola i znaczenie „córek przymierza” w Kościele Perskim IV i V wieku, VV 19 (2011) 233-246; E. Lizorkin, Aphrahat’s Demonstrations: A Conversation with the Jews of Mesopotamia, CSCO 642, Subsidia 129, Lovanii 2012; A. Uciecha, Idea wal¬ki w ascezie „synów przymierza” na podstawie „Mów” Afrahata, w: Między sensem a bezsensem ludzkiej egzystencji. Teologiczna odpowiedź na fundamentalne pytania współczesnego człowieka. VIII Kongres Teologów Polskich (Poznań 13-16 IX 2010), Poznań 2012, 526-535; tenże, Afrahat, O pokutujących (Demonstratio Septima. De paenitentibus. PSyr 1, 313-360), SSHT 46 (2013) fasc. 1, 5-17 (tłumaczenie z ję¬zyka syryjskiego i komentarz); tenże, Afrahat, List synodalny (Demonstratio XIV. Exhortatoria. PSyr 1, 573-726), SSHT 46 (2013) fasc. 1, 18-51 (tłumaczenie z języka syryjskiego i komentarz); tenże, „Walka” Złego z „synami przymierza” na podstawie wybranych Mów Afrahata, perskiego Mędrca, VoxP 33 (2013) t. 59, 209-223; tenże, Afrahat, O ożywieniu umarłych (Demonstratio VIII. De resurrectione mortuorum. PSyr 1, 361-405), VoxP 34 (2014) t. 61, 503-516 (tłumaczenie z języka syryjskiego i komentarz); tenże, Wiara w pismach Afrahata, VoxP 34 (2014) t. 61, 479-492; tenże, Afrahat, O pasterzach (Demonstratio X. De pastoribus. PSyr 1, 444-465), VoxP 34 (2014) t. 62, 593-602 (tłumaczenie z języka syryjskiego i komentarz); tenże, Afra¬hat, O pokorze (Demonstratio IX. De humilitate. PSyr 1, 408-441), SSHT 47 (2014) fasc. 2, 256-266 (tłumaczenie z języka syryjskiego i komentarz); tenże, (tahwəythā) jako metoda egzegetyczna w pismach Afrahata, perskiego Mędrca, BPTh 8 (2015) t. 1, 65-80; tenże, Sekrety duchowej walki w mowie „O wojnach” Afrahata, perskiego Mędrca, VoxP 35 (2015) t. 63, 389-396; tenże, „Sen duszy” w pismach Afrahata, VoxP 35 (2015) t. 63, 217-226; tenże, Afrahat, O obrzezaniu (Demonstratio XI. De circumcisione. PSyr 1, 467-504), SSHT 48 (2015) fasc. 2, 344-356 (tłumacze¬nie z języka syryjskiego i komentarz); tenże, Afrahat, O szabacie (Demonstratio XIII. De sabbato. PSyr 1, 541-572), VoxP 36 (2016) t. 66, 513-526 (tłumaczenie z języka syryjskiego i komentarz); tenże, Afrahat, O święcie Paschy (Demonstratio XII. De paschate. PSyr 1, 505-540), SSHT 50 (2017) fasc. 1, 5-18 (tłumaczenie z języka syryjskiego i komentarz); tenże, Egzegeza biblijna w komentarzach syryjskich Afrahata, Efrema, Iszodada z Merw i Teodora bar Koni. Zarys problematyki, VoxP 37 (2017) t. 67, 673-688; tenże, Afrahat, Przeciw Żydom o dziewictwie i świętości (Demonstratio XVIII: Adversus Iudaeos de virginitate et sanctitate, PSyr 1, 817-844), VoxP 37 (2017) t. 68, 593-604 (tłumaczenie z języka syryjskiego i komentarz); tenże, Afrahat, O śmierci i czasach ostatecznych (Demonstratio XXII: De morte et novissimis temporibus, PSyr 1, 992-1049), VoxP 38 (2018) t. 69, 797-815 (tłumaczenie z języka syryjskiego i komentarz).
Pobierz

Opublikowane
2019-07-02


Uciecha, A. (2019). Afrahat Mowa XVI – O narodach, które zastąpiły naród. Vox Patrum, 71, 575–592. https://doi.org/10.31743/vp.4043

Andrzej Uciecha  andrzej.uciecha@wp.pl
Uniwersytet Śląski w Katowicach https://orcid.org/0000-0003-2507-8544



Licencja

Artykuły w czasopiśmie objęte są licencją Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0). Autorzy i użytkownicy mogą korzystać z utworów na licencji CC-BY-ND od roku 2018. Dla wcześniejszych publikacji prawa autorskie są udostępnione na prawach dozwolonego użytku zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.