Święty Hieronim a veritas hebraica na podstawie korespondencji ze świętym Augustynem
Monika Ożóg
Uniwersytet Opolski , PolskaAbstrakt
Świętego Hieronima znamy przede wszystkim z komentarzy biblijnych oraz z Vulgaty, łacińskiego przekładu Biblii. Zmiana podejścia do Pisma Świętego zaproponowana przez Hieronima to bezsprzecznie jeden z momentów przełomowych, wręcz rewolucyjnych dla Kościoła IV i V wieku, moment wprowadzenia do intelektualnego i liturgicznego obiegu nowego tekstu, który z czasem utrwalił swą niezaprzeczalną pozycję na Zachodzie. W przekładzie tym Hieronim przyjął zasadę powrotu do veritas hebraica, jako nadrzędnej w interpretacji Starego Testamentu. Oczywiście w akceptacji tego stanowiska od razu pojawiło się wiele sprzeciwów oraz kontrowersji. Powstał dylemat: czy tłumaczyć z hebrajskiego jak chciał Hieronim, czy bronić kanoniczności Septuaginty, której podjął się św. Augustyn. W niniejszym artykule epizod ten, na podstawie korespondencji Hieronima z Augustynem, zostanie przedstawiony jako jeden z momentów przełomowych tego okresu, który utrwalił niezaprzeczalną pozycję tego tłumaczenia na Zachodzie.
Słowa kluczowe:
Augustyn, Hieronim, veritas hebraicaBibliografia
Augustinus, De civitate Dei
Augustinus, Epistula, PL 22
Barr J., St Jerome’s appreciation of Hebrew, „Bulletin of the John Rylands Library” 49 (1966) 280-302
Cavallera F., Saint Jérôme: sa vie et son oeuvre, vol. 2, Louvain 1922
Eusebius, HE
Hieronymus, Apologia adversus libros Rufini, PL 23
Innocentius I, Epistula, PL 20
Jerome, De viris illustribus, PL 23
Jerome, Epistula, PL 22
Loader J.A., Die Problematik des Begriffes hebraica veritas, „Hervormde Teologiese Studies” 64 (2008)
Lubac H. de, Esegesi medievale, Roma 1971
Müller M., Graeca sive hebraica veritas? The defence of the Septuagint in the early Church, ibidem 3 (1989) 103-124
Müller M., Hebraica sive Graeca Veritas. The Jewish Bible at the time of the New Testament and the Christian Bible, „Scandinavian Journal of the Old Testament” 3 (1989) 55-71
Rebenich S., Jerome: The „Vir Trilinguis” and the „Hebraica Veritas”, VigCh 47 (1993) 50-77
Rufinus, Apologia contra Hieronymum, CCL 20
Simonetti M., Między dosłownością a alegorią, MT 26, Kraków, WAM 2000
Vogles H., Ambrosiaster und Hieronymus, RBen 66 (1956)
Wojciechowski M., Kanon biblijny, in: Encyklopedia Religii, vol. 5, Warszawa 2002
Uniwersytet Opolski
Licencja
Artykuły w czasopiśmie objęte są licencją Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0). Autorzy i użytkownicy mogą korzystać z utworów na licencji CC-BY-ND od roku 2018. Dla wcześniejszych publikacji prawa autorskie są udostępnione na prawach dozwolonego użytku zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.