Mater familias w nauczaniu św. Jana Chryzostoma
Jerzy Jurkiewicz
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie , PolskaAbstrakt
Im römischen Reich hatte die Frau eine relativ gute gesellschaftliche Stellung. Als mater familias waren ihre Aufgaben die Kindererziehung oder die Aufsicht über die Haussklaven. Die römische Frau war in der Gesellschaft in ihrer Stellung als mater familias angesehen. Mater familias bezeichnete diejenige, die de facto die Rechtsnachfolge des pater familias sicherte, juristisch war der Begriff irrelevant. „Mulier autem familiae suae et caput et finis est”, schließt Ulpian einen ausführlichen Text über den Familienverband: Eine Frau, zugleich der Anfang und das Ende ihrer familia, konnte ohne potestas über niemanden Hausgewalt ausüben und vor allem keinerlei rechtliche Machtbefugnis weitergeben. Obwohl die Frau also keinen besonderen Einfluss hatte, war die Stellung der Matrone als mater familias sehr angesehen. Ihr Bereich, in dem sie meistens uneingeschränkt wirken konnte, war das Haus. Oftmals musste der Ehemann zu politischen Versammlungen, arbeitete außerhalb oder war in der Armee tätig. Dadurch hatte sie während seiner Abwesenheit die Macht im Haus! Kirchenvater Johannes Chrysostomos geboren 349 oder 344 in Comana Pontica behandelte alle wie ein wahrer Hirte herzlich und väterlich. Im Besonderen behielt er den Frauen eine feinfühlige Haltung vor, und seine besondere Sorge galt der Ehe und Familie. Nach dem heiligen Johannes kann man die Frau als mater familias nennen, obwohl er das nicht deutlich sagt.
Słowa kluczowe:
Jan Chryzostom, mater familiasBibliografia
Bober A., Rodzina Kościołem domowym według św. Jana Chryzostoma, VoxP 5 (1985) z. 8-9
Boethius, In Topica, PL 64
Cicero, Topica
Dmitruk M., Obyczaje we¬selne i pogrzebowe chrześcijan w świetle duszpasterskiej działalności św. Jana Chryzostoma, VoxP 21 (2001) t. 40-41, 263-291
Insadowski H., Rzymskie prawo małżeńskie a chrześcijaństwo, Lublin 1935
Izydor z Sewilli, Etymologiae, PL 82
Joannes Chrysostomus, De Anna sermo, PG 54
Joannes Chrysostomus, De educandis liberis, SCh 188
Joannes Chrysostomus, De non iterando coniugio, PG 48
Joannes Chrysostomus, De virginitate, SCh 125
Joannes Chrysostomus, In epistolam ad Colossenses hom., PG 62
Joannes Chrysostomus, In epistolam ad Ephesios hom.
Joannes Chrysostomus, In epistolam ad Romanos hom., tłum. T. Sinko, Św. Jan Chryzostom, Homilie na list św. Pawła do Rzymian, t. I/2, Kraków 1998
Joannes Chrysostomus, In epistolam I ad Corinthios hom., PG 62
Joannes Chrysostomus, In epistolam I ad Timotheum hom., PG 52
Joannes Chrysostomus, In Genesin hom., PG 53
Joannes Chrysostomus, In illud: „Vidua eligatur”, PG 51
Joannes Chrysostomus, In Joannem hom., PG 59
Joannes Chrysostomus, In Matthaeum hom., PG 57
Joannes Chrysostomus, In Osiam hom., SCh 277
Joannes Chrysostomus, Quales ducendae sint uxores, PG 51
Krykowski J., Nauka o małżeństwie, rodzinie i wychowaniu, w: Jan Chryzostom, O małżeństwie, wychowaniu dzieci i ascezie, red. J. Naumowicz, BOK 19, Kraków 2002
Kunkel W., Mater familias, RE XIV/2 2183-2184
Lodi E., Familia-chiesa domestica nella tradizione patristica, „Rivista Pastorale Liturgica” 18 (1980)
Longosz S., Rodzina wczesnochrześcijańska kościołem domowym, RT 51 (2004) z. 10, 27-56
Pasquato O., I laici in Giovanni Crisostomo. Tra Chiesa, famiglia e città, Roma 1998
Scaglioni C., Ideale coniugale e famigliare in San Giovanni Crisostomo, w: Etica sessuale e matrimonio nel cristianesimo delle origini, red. R. Cantalamessa, Studia Patristica Mediolanensia 5, Milano 1976
Sondel J., Słownik łacińsko-polski dla prawników i historyków, Kraków 2006
Ulpianus, Liber singularis regularum
Wołodkiewicz W., Materfamilias, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 16 (1964) z. 1, 103-142
Wójtowicz H., Zadania rodziny chrześcijańskiej w nauczaniu św. Jana Chryzostoma, VoxP 5 (1985) z. 8-9
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Licencja
Artykuły w czasopiśmie objęte są licencją Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0). Autorzy i użytkownicy mogą korzystać z utworów na licencji CC-BY-ND od roku 2018. Dla wcześniejszych publikacji prawa autorskie są udostępnione na prawach dozwolonego użytku zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
