Najstarszy monastycyzm w Afryce łacińskiej
Bazyli Degórski
Pontificia Università S. Tommaso d’Aquino a Roma , WłochyAbstrakt
Artykuł pokrótce przedstawia najstarszy monastycyzm w Afryce łacińskiej. Od pojawienia się chrześcijaństwa żyli tam ludzie, którzy składali ślub czystości i pragnęli całkowicie oddzielić się od dóbr materialnych i od świata. Spośród nich wywodziła się duża część duchowieństwa tamtego regionu. Największym krzewicielem monastycyzmu w Afryce łacińskiej był św. Augustyn. Jeśli chodzi o augustiańskie prawodawstwo monastyczne, możemy wskazać przede wszystkim Ordo monasterii pseudo-Augustyna. Co się tyczy innych najstarszych mnichów augustiańskich, trzeba wymienić Alipiusza, Ewodiusza i Possydiusza. Po śmierci św. Augustyna życie mnisze w Afryce kwitło nadal pomimo okupacji wandalskiej; jedynie niektóre wspólnoty mnisze, aby się chronić, przeniosły się gdzie indziej. Najwięsze prześladowania cierpieli wówczas mnisi i mniszki w Afryce Prokonsularnej. Dużo wiadomości dotyczących monastycyzmu w Północnej Afryce na przełomie V i VI wieku znajdujemy w Vita św. Fulgencjusza z Ruspe, który po św. Augustynie był najważniejszą postacią dla rozwoju życia mniszego w Afryce łacińskiej. Na nim właściwie kończą się dzieje monastycyzmu starożytności chrześcijańskiej na tamtym obszarze.
Słowa kluczowe:
monastycyzm, Afryka łacińskaBibliografia
Augustinus, Sermo
Augustinus Hipponensis, Epistula
Besse J.M., Le monachisme africain. Extrait de la Revue du monde catholique, Paris-Poitiers 1900
Bruyne D. De, La première Règle de saint Benoit, RBen 42 (1930) 316-342
Cerretini A., Cipriano. Trattati, Roma 2004
Cipriani N., Note illustrative alla „Regula ad servos Dei” di sani Agostino, in: Sant’Agostino, Morale e ascetismo cristiano, NBA 7/2, Roma 2001, 29-49
Colombás G.M., Il monachesimo delle origini. Uomini, fatti, usi e istituzioni, Milano 1984
Dattrino L., Ottato di Milevi. La vera Chiesa, Roma 1988
Deleani S., Christum sequi. Étude d’un thème dans l’oeuvre de saint Cyprien, Paris 1979
Ferrandus Carthaginensis, Vita S. Fulgentii, PL 65
Gavigan J.J., De vita monastica in Africa Septentrionali inde a temporibus S. Augustini usque ad invasiones Arabum, Torino 1962
Gobry I., Storia del monachesimo. Le origini orientali: da sant’Antonio a san Basilio. Il radicamento in Occidente: da san Martino a san Benedetto, I, Roma 1991
Gulì M., „Lavacrum sanguinis”. Il battesimo di sangue e la sua efficacia in Tertulliano, Roma 1960
Knopf R. – Krüger G. – Ruhbach G., Ausgewählte Märtyrerakten, Tübingen 1965
Lapeyre G.G., Ferranti, diacre de Carthage. Vie de saint Fulgence de Ruspe, Paris 1929
Mandonnet P., Saint Dominique, II, Paris 1937
Manrique A., La vida monástica en s. Agustín. Enchiridion histórico-doctrinal y Régla, El Escorial-Salamanca 1959
Manrique A., San Agustin y el monaquismo africano, CD 173 (1960) 117-138
Marrou H.I., Saint Augustin et la fin de la culture antique, Paris 1949
Merlin N., Saint Augustin et la vie monastique. Albi 1933
Musurillo H., The Acts of the Christian Martyrs, Oxford 1972
Nazzaro A.V., Possidio, DPAC II 2879-2880
Ottato di Milevi, De schismate donatistarum, PL 11
Passio Sanctarum Perpetuae et Felicitatis cf. C.J.M. van Beek (ed.), Nijmegen 1936
Possidius, Vita S. Augustini
Rahner K., La teologia della peni¬tenza in Tertulliano, in: La penitenza della Chiesa. Saggi teologici e storici, Roma 1968, 523-571
Rahner K., Zur Theologie der Buße bei Tertullian, in: Abhandlungen über Theologie und Kirche. Festschrift für Karl Adam. Düsseldorf 1952, 139-167
Rambeaux C., Tertullien face aux morales des trois premiers siècles, Paris 1979
Registri Ecclesiae Carthaginensis Excerpta, Notitia de concilio Carthaginensi
Registri Ecclesiae Carthaginensis Excerpta, Notitia de gestis concilii Carthaginensis
Ruggiero F., Atti dei martiri Scilitani. Introduzione, lesto, traduzione, testimonianze e commento, Roma 1991
Sage A., La Règle de saint Augustin commentée par ses écrits, Paris 1961
Saxer V., Evodio di Uzala, DPAC I 1321
Simonetti M., Letteratura cristiana d’Africa, in: A. di Berardino (ed.), Patrologia, IV: I Padri latini. Dal Concilio di Calcedonia (451) a Beda, Genova 1996
Siniscalco P., La letteratura sul martirio. Fonti antiche greche e latine [...]. Corso ai Letteratura Cristiana antica greca e latina, Torino 1981
Spanneut M., Tertullien et les premiers moralistes africaines, Paris 1969
Stewart C., „Working the Earth of the Heart”: The Messalian Controversy in History. Texts and Language to AD 431, Oxford 1991
Strękowski S., Wolność osobista człowieka wedlug Tertuliana, „Studia Teologiczne” 14 (1996) 175-179
Tertullianus, Ad martyras, CCL 1
Tertullianus, De baptismo, CCL 1
Tertullianus, De corona, CCL 2
Tertullianus, De paenitentia, CCL 1
Tertullianus, De patientia, CCL 1
Tertullianus, De pudicitia, CCL 2
Tertullianus, De spectaculis, CCL 1
Tertullianus, Scorpiace, CCL 2
Trapè A., S. Agostino. La Regola, Milano 1971
Verheijen L., La Règle de saint Augustin, Paris 1967
Verheuen L., La Regola di S. Agostino, verso un idéale di bellezza e di libertà, Palermo 1993
Verheuen L., Nouvelle approche de la Règle de saint Augustin, Bellefontaine 1980
Verheuen L., Remarques sur le style de la „Régula secunda” de saint Augustin. Son ré¬dacteur, in: Augustinus Magister, Paris 1954, 255-263
Victor Vitensis, Hìstoria persecutionis Africanae provinciae, CSEL 7
Pontificia Università S. Tommaso d’Aquino a Roma
Licencja
Artykuły w czasopiśmie objęte są licencją Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0). Autorzy i użytkownicy mogą korzystać z utworów na licencji CC-BY-ND od roku 2018. Dla wcześniejszych publikacji prawa autorskie są udostępnione na prawach dozwolonego użytku zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
