Męczennicy Afryki Północnej w Martyrologium Rzymskim
Abstrakt
Jak powszechnie wiadomo chrześcijaństwo dotarło na tereny Afryki Północnej relatywnie wcześnie, a jego rozwój był tam tak dynamiczny, że zdumiewa historyków. Szukając wyjaśnienia tego fenomenu afrykańskiego Kościoła wielu wskazuje na słowa jednego z jego przedstawicieli – Tertuliana, że „nasieniem chrześcijan jest krew męczenników”? Jeśli tak, to ilu ich było? W jakim okresie i z jakiego powodu ponosili najczęściej męczeństwo? Na te i inne pytania poszukiwaliśmy odpowiedzi w Martyrologium Rzymskim, księdze wprawdzie liturgicznej, ale zawierającej również elementy dokumentalne. W wyniku naszych badań udało nam się, jak sądzimy, pogłębić chociaż trochę naszą wiedzę o męczennikach Afryki Północnej, uzyskując przynajmniej ogólną wiedzę o czasie prześladowań, miastach w których miały one miejsce, o liczbie męczenników i ich statusie społecznym, a przede wszystkim o postawie męczenników w obliczu okrutnej najczęściej śmierci. Informacje te mogą być cenne, nie tylko dlatego, że problem męczeństwa jest kluczowy dla zrozumienia starożytności chrześcijańskiej, ale również dlatego, że jest on mało obecny w publikacjach historycznych w naszym kraju.
Słowa kluczowe:
Afryka Północna, męczennicy, Martyrologium Rzymskie, PatrologiaBibliografia
AA. VV., Enciclopedia Cattolica, t. 1, Firenze 1948. (Crossref)
BAUS K., Le origini, tłum. E. Guerriero, w: H. JEDIN, Storia della chiesa, t. 1, Milano 19972.
CAMPENHAUSEN VON H., Ojcowie Kościoła, tłum. K. Wierszyłowski, Warszawa 1998.
CICHY S., Święci w liturgii, „Anamnesis” 45 (2006) 3-4.
DANIÉLOU J. – MARROU H., Dalle origini a S. Gegorio Magno, tłum. G. D. Gordini, w: AA. VV., Nuova storia della Chiesa, t. 1, Torino 1970.
DI BERARDINO A., Cartine geografiche, DPAC III 81-129.
DUVAL A., „Massa Nigra”. Męczennicy Czarnej Afryki, tłum. P. Mikulska, „Ethos” 53-54 (2001) 180-191.
ECKMANN A., Kult męczenników afrykańskich w pismach św. Augustyna, „Vox Patrum” 30 (2010) t. 55, 183-188. (Crossref)
GRZYWACZEWSKI J., Chrześcijaństwo na wsi afrykańskiej w okresie patrystycznym, w: Ewangelizacja w epoce patrystycznej. Zagadnienia wybrane, red. F. Drączkowski – J. Pałucki, Lublin 1994, 25-37.
JAN PAWEŁ II, Ecclesia in Africa, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/adhortacje/ecclesia_africa.html [data dostępu: 26 IV 2019].
KUMOR B., Afryka - Kościół katolicki - Starożytność, EK I 139-143.
LANDAU M., Na grobie Achillesa, „Wprost” 35 (2004) 72-74.
MAJCHER Z., Historia ewangelizacji kontynentu afrykańskiego w zarysie, „Seminare” 17 (2001) 449-475.
MATUSZEWSKI M., “Martyrologium Romanum” jako księga liturgiczna, „Anamnesis” 45 (2006) 42-50.
SODI M., Martyrologium Romanum. Znaczenie, walor i aktualność ostatniej posoborowej księgi liturgicznej, tłum. Z. Adamiak, „Seminare” 25 (2008) 11-21.
STAROWIEYSKI M., Męczeństwo, w: E. WIPSZYCKA – M. STAROWIEYSKI, Męczennicy, OŻ 9, Kraków 1991, 84-144.
STAROWIEYSKI M., Z historii wczesnego chrześcijaństwa: Biblia, męczennicy, poganie i inni, Kraków 2015.
STRZELCZYK J., Wandalowie i ich afrykańskie państwo, Warszawa 2005.
WIPSZYCKA E. Prześladowania w Państwie Rzymskim, w: E. WIPSZYCKA – M. STAROWIEYSKI, Męczennicy, OŻ 9, Kraków 1991, 15-83.
Pontificia Università Gregoriana https://orcid.org/0000-0002-7513-6071
Licencja
Artykuły w czasopiśmie objęte są licencją Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0). Autorzy i użytkownicy mogą korzystać z utworów na licencji CC-BY-ND od roku 2018. Dla wcześniejszych publikacji prawa autorskie są udostępnione na prawach dozwolonego użytku zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
