Afrahat, Mowa XVII – O Chrystusie, Synu Bożym
Demonstratio XVII: De Christo Dei Filio
Abstrakt
Mowa O Chrystusie, Synu Bożym jest siedemnastym wykładem w całym dziele Afrahata. Mędrzec perski kontynuuje i rozwija polemikę z nauczaniem judaizmu i rabinów babilońskiej diaspory. Osią argumentacji jest prawda o bóstwie Mesjasza-Chrystusa, Syna Bożego, w którym wypełniły się prorockie zapowiedzi Starego Testamentu. Perski Mędrzec konsekwentnie odpiera żydowską krytykę, w której chrześcijanie są oskarżani o fałszowanie proroctw Starego Testamentu i bluźnierstwo przypisywania Chrystusowi boskiej godności. Relatywnie niewielka objętość tego chrystologicznego przedłożenia może rodzić pytania i wątpliwości. Możliwe, że Afrahat uświadomił sobie ułomną fragmentaryczność swojego wywodu na temat Chrystusa, Syna Bożego, i łamiąc zasady literackiej konwencji akrostychu, dodał do całości dzieła dwudzieste trzecie bardzo obszerne Demonstratio de acino.
Słowa kluczowe:
Afrahat, antyjudaizm, tłumaczenie, patrologia, język syryjski, Syria, Patrologia OrientalnaBibliografia
Bardy G., Aphraate ou Pharhad, Catholicisme I 686.
Bruns P., Das Christusbild Aphrahats des Persischen Weisen, Bonn 1990.
Chavanis J.M., Les lettres d’Afrahat, le sage de la Perse, étudiées au point de vue de l’histoire et de la doctrine (Dissertation), Lyon – Saint-Etienne 1908.
Childers J.W., Disciple of Scripture: Character and Exegesis in Aphrahat, w: Exegesis and Hermeneutics in the Churches of the East: Select Papers from the SBL Meeting in San Diego, 2007, red. V.S. Hovhanessian, New York 2009.
Cody A., When is the Chosen People called a Goy? VT 14 (1964) s. 1-6. (Crossref)
Fiano E., Adam and the Logos: Aphrahat’s Christology in Demonstration 17 and the “Imponderables of Hellenization”, ZACh 20 (2016) fasc. 3, s. 437-468. (Crossref)
Fiano E., Aphrahat’s Christology. A Contextual Reading, Duke University 2010.
Grosby S.E., Biblical Ideas of Nationality: Ancient and Modern, Winona Lake, Indiana 2002. (Crossref)
Hausherr I., Aphraate (Afrahat), DSp I 746-752.
J.W. Childers, Humility Begets Wisdom and Discernment. Character and True Knowledge in Aphrahat’s, StPatr 41 (2006) s. 13-22.
Kessel G.M.– Pinggéra K., A Bibliography of Syriac Ascetic and Mystical Literature, Eastern Christian Studies 11, Leuven – Paris – Walpole 2011.
La Grand J., The Earliest Christian Mission to "all Nations" in the Light of Matthew's Gospel, Cambridge 1995.
Lavenant R., Aphraate (270?-345?), NDPAC I 93-96.
Lizorkin E., Aphrahat’s Demonstrations: A Conversation with the Jews of Mesopotamia, CSCO 642, Subsidia 129, Lovanii 2012.
Maude M., „Who were the B’nai Q’yâmâ?”, JTS 36 (1935) s. 13-21. (Crossref)
Ortiz de Urbina I., Afraate, LThK² I 687.
P. Bruns, Aphrahat, LThK³ I 802-803.
Parisot J., Aphraates ou Pharhad, DThC I/2 1457-1463.
Parisot J., Praefatio, w: Aphraatis Sapientis Persae Demonstrationes, PSyr 1, Paris 1894, s. IX-LXXX.
Petersen W.L., The Christology of Aphrahat, the Persian Sage: An Excursus on the 17th Demonstration, VigCh 46 (1992) t. 3, s. 241-256. (Crossref)
Petersen W.L., The Peshitta Its Use in Literature and the Liturgy, ed. Bas ter Haar Romeny, Leiden-Boston 2006.
Pierre M.J., Introduction, w: Aphraate le Sage Persan, Les Exposés, t. 1: Exposés I-X, SCh 349, Paris 1988, s. 33-202.
Pierre M.J., Thèmes de la controverse d’Aphraate avec les tendances judaïsantes de son Église, w: Controverses des chrétiens dans l’Iran sassanide (Chrétiens en terre d’Iran II), red. Ch. Jullien, Cahiers de Studia Iranica 36, Paris 2008, s. 115-128.
Simon M., Verus Israel. Étude sur les relations entre chrétiens et juifs dans l’empire romain (135-425), Paris 1948.
Speiser E.A., People and nation of Israel, JBL 79 (1960) s. 157-163. (Crossref)
Uciecha A., (tahwəythā) jako metoda egzegetyczna w pismach Afrahata, perskiego Mędrca, BPTh 8 (2015) t. 1, s. 65-80. (Crossref)
Uciecha A., „Sen duszy” w pismach Afrahata, „Vox Patrum” 63 (2015) s. 217-226. (Crossref)
Uciecha A., „Walka” Złego z „synami przymierza” na podstawie wybranych Mów Afrahata, perskiego Mędrca, „Vox Patrum” 59 (2013) s. 209-223. (Crossref)
Uciecha A., Afrahat, List synodalny (Demonstratio XIV. Exhortatoria. PSyr 1, 573-726), SSHT 46 (2013) fasc. 1, s. 18-51.
Uciecha A., Afrahat, O modlitwie (Demonstratio Quarta. De oratione. PSyr 1, 137-182), SSHT 43 (2010) fasc. 1, 31-44.
Uciecha A., Afrahat, O obrzezaniu (Demonstratio XI. De circumcisione. PSyr 1, 467-504), SSHT 48 (2015) fasc. 2, s. 344-356.
Uciecha A., Afrahat, O ożywieniu umarłych (Demonstratio VIII. De resurrectione mortuorum. PSyr 1, 361-405), „Vox Patrum” 61 (2014) s. 503-516. (Crossref)
Uciecha A., Afrahat, O pasterzach (Demonstratio X. De pastoribus. PSyr 1, 444-465), „Vox Patrum” 62 (2014) s. 593-602. (Crossref)
Uciecha A., Afrahat, O pokarmach czystych i nieczystych (Demonstratio XV. De dictinctione ciborum. Patrologia Syriaca I, 728-757), SSHT 51/2 (2018), s. 345-360.
Uciecha A., Afrahat, O pokorze (Demonstratio IX. De humilitate. PSyr 1, 408-441), SSHT 47 (2014) fasc. 2, s. 256-266.
Uciecha A., Afrahat, O pokutujących (Demonstratio Septima. De paenitentibus. PSyr 1, 313-360), SSHT 46 (2013) fasc. 1, s. 5-17.
Uciecha A., Afrahat, O śmierci i czasach ostatecznych (Demonstratio XXII: De morte et novissimis temporibus, PSyr 1, 992-1049), „Vox Patrum” 69 (2018) s. 797-815.
Uciecha A., Afrahat, O święcie Paschy (Demonstratio XII. De paschate. PSyr 1, 505-540), SSHT 50 (2017) fasc. 1, s. 5-18.
Uciecha A., Afrahat, O synach przymierza (Demonstratio Sexta. De monachis. PSyr 1, 240-312), SSHT 44 (2011) fasc. 1, s. 177-197.
Uciecha A., Afrahat, O szabacie (Demonstratio XIII. De sabbato. PSyr 1, 541-572), “Vox Patrum” 66 (2016) s. 513-526. (Crossref)
Uciecha A., Afrahat, O wojnach (Demonstratio Quinta. De bellis. PSyr 1, 184-237), SSHT 43 (2010) fasc. 2, s. 248-262.
Uciecha A., Afrahat, Przeciw Żydom o dziewictwie i świętości (Demonstratio XVIII: Adversus Iudaeos de virginitate et sanctitate, PSyr 1, 817-844), „Vox Patrum” 68 (2017) s. 593-604
Uciecha A., Afrahat. O miłości (Demonstratio Secunda. De caritate. PSyr 1, 48-96), SSHT 39 (2006) fasc. 1, s. 53-67.
Uciecha A., Afrahat. O poście (Demonstratio Tertia. De ieiunio. PSyr 1, 97- 136), SSHT 42 (2009) fasc. 1, s. 85-96.
Uciecha A., Afrahat. O wierze (Demonstratio Prima. De fide. PSyr 1, 5-45), SSHT 37 (2004) fasc. 2, s. 158-170.
Uciecha A., Ascetyczna nauka w „Mowach” Afrahata, Studia i Materiały Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach 3, Katowice 2002.
Uciecha A., Egzegeza biblijna w komentarzach syryjskich Afrahata, Efrema, Iszodada z Merw i Teodora bar Koni. Zarys problematyki, „Vox Patrum” 67 (2017) s. 673-688. (Crossref)
Uciecha A., Idea walki w ascezie „synów przymierza” na podstawie „Mów” Afrahata, w: Między sensem a bezsensem ludzkiej egzystencji. Teologiczna odpowiedź na fundamentalne pytania współczesnego człowieka. VIII Kongres Teologów Polskich (Poznań 13-16 IX 2010), Poznań 2012, s. 526-535.
Uciecha A., Rola i znaczenie „córek przymierza” w Kościele Perskim IV i V wieku, VV 19 (2011) s. 233-246.
Uciecha A., Sekrety duchowej walki w mowie „O wojnach” Afrahata, perskiego Mędrca, „Vox Patrum” 63 (2015) s. 389-396. (Crossref)
Uciecha A., Wątki polemiczne w pismach Afrahata i świętego Efrema, w: Chrześcijaństwo antyczne, red. J. Drabina, Studia Religiologica 39, ZN UJ 1289, Kraków 2006, s. 113-126.
Uciecha A., Wiara w pismach Afrahata, „Vox Patrum” 61 (2014) s. 479-492. (Crossref)
Vööbus A., Aphrahat, JbAC 3 (1960) s. 152-155.
Wright W., Apocryphal Acts of Apostles vol. I The Syriac Texts, London 1871.
Licencja
Artykuły w czasopiśmie objęte są licencją Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0). Autorzy i użytkownicy mogą korzystać z utworów na licencji CC-BY-ND od roku 2018. Dla wcześniejszych publikacji prawa autorskie są udostępnione na prawach dozwolonego użytku zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
