Filozoficzna apologia monofizytyzmu w "Rozjemcy" Jana Gramatyka
Dawid Mielnik
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-2701-4889
Abstrakt
Celem niniejszego opracowania jest próba przedstawienia filozoficznej argumentacji wykorzystanej przez starożytnego filozofa, Filopona, do uzasadnienia potępionej na soborze chalcedońskim doktryny monofizyckiej. Osiągnięcie celu pracy jest możliwe dzięki przebadaniu użytych przez Jana Gramatyka argumentów w sześciu rozdziałach traktatu Rozjemca. Opracowanie składa się z trzech części. Najpierw ma miejsce krótka charakterystyka analizowanego utworu. Następnie w objętościowo największej części pracy zostaje przeanalizowany systematyczny wykład filozofa pod kątem postawionego problemu badawczego. Wreszcie w części trzeciej wskazano najważniejsze cechy argumentacji Jana Gramatyka. W świetle przeprowadzonych zestawień można zauważyć wyraźną tendencję Filopona do zamiennego stosowania takich pojęć, jak natura i substancja. Co więcej, autor traktatu chętnie sięga po różne przykłady mające wykazać zasadność jego rozumowania oraz wyraźnie buduje kolejne argumenty na podstawie uprzednio wyciągniętych wniosków.
Słowa kluczowe:
Filopon, Rozjemca, monofizytyzm, spory doktrynalne, natura, filozofia starożytnaBibliografia
Bralewski S., Sobór w Chalcedonie w polityce wewnętrznej cesarza Marcjana, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica” 44 (1992) s. 53-74.
Cumin P., Christ at the Crux: The Mediation of God and Creation in Christological Perspective, Eugene 2014.
Ebied R.Y. – Roey A. van – Wickham L.R., Peter of Callinicum: Anti-Tritheist Dossier, Leuven 1981.
Grillmeier A. – Hainthaler T., Christ in Christian Tradition, t. 2, Oxford 2013.
John Philoponus, Arbiter, w: John Philoponus and the Controversies over Chalcedon in the Sixth Century: A Study and Translation of the Arbiter, U.M. Lang, Leuven 2001, s. 173-217.
Kosiński R., Dzieje Nestoriusza,biskupa konstantynopola w latach 428–431, w: „U schyłku starożytności. Studia Źródłoznawcze” 7 (2008) s. 30-63.
Lang U.M., John Philoponus and the Controversies over Chalcedon in the Sixth Century: A Study and Translation of the Arbiter, Leuven 2001.
Lang U.M., Nicetas Chroniates, a Neglected Witness to the Greek Text of John Philoponus’ Arbiter, JOTS 48/2 (1997) s. 540-548. (Crossref)
McKenna J.E., The Setting in Life for The Arbiter of John Philoponos, Sixth Century Alexandrian Scientist, Eugene 1997.
Merry B., Encyclopedia of Modern Greek Literature, London 2004.
Nicetae Choniatae ex libro IX thesauri orthodoxae fidei, PG 140, 37-68.
Philoponus, On Aristotle Physics 2, New Delhi 1993.
Philoponus, On Aristotle Physics 3, New Delhi 1994.
Plott J.C., Global History of Philosophy, t. 3, Delhi 1980.
Rigolio A., Christians in Conversation: A Guide to Late Antique Dialogues in Greek and Syriac, Oxford 2019. (Crossref)
Shayegan Y., The transmission of Greek philosophy to the Islamic world, w: History of Islamic Philosophy, red. S.H. Nasr, O. Leaman, London 1996, s. 89-104. (Crossref)
Sielużycki P., Chrystologia Nestoriusza w rozwoju badań ubiegłego wieku, „Salvatoris Mater” 3/4 (2001) s. 151-158.
Sorabji R., Philoponus John, w: The Oxford Classical Dictionary, red. S. Hornblower – A. Spawforth, Oxford 2012, s. 1135.
Watts E.J., City and School in Late Antique Athens and Alexandria, Berkeley 2006. (Crossref)
Wildberg Ch., Philoponus, w: Routledge Encyclopedia of Philosophy, red. E. Craig, London 1998, s. 371¬–378.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II https://orcid.org/0000-0002-2701-4889
Licencja
Artykuły w czasopiśmie objęte są licencją Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0). Autorzy i użytkownicy mogą korzystać z utworów na licencji CC-BY-ND od roku 2018. Dla wcześniejszych publikacji prawa autorskie są udostępnione na prawach dozwolonego użytku zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
