Mowy o poście Bazylego Wielkiego w łacińskiej wersji Rufina z Akwilei
Dominika Łucja Budzanowska-Weglenda
Wydział Nauk Humanistycznych UKSW w Warszawie , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-9030-9583
Abstrakt
Posty znane były od wieków, zarówno w świecie grecko-rzymskim, jak i na Wschodzie. Ojcowie Kościoła podkreślali wartość wewnętrzną postów, krytykując pomijanie elementu duchowo-moralnego. Ich traktaty o poście wykazują wzajemną zależność pisarzy, czytali oni bowiem swoich poprzedników, powtarzali ich idee, ale także po swojemu przedstawiali temat postu. Bardzo wyraźnie widać takie działanie w przypadku analizy mów Bazylego Wielkiego i Rufina z Akwilei. Rufin swoje mowy pisał pod wyraźnym wpływem homilii Bazylego. Rufin nie tylko przetłumaczył dwie homilie Bazylego o poście, ale je zinterpretował. Łaciński tekst często bowiem pokazuje, że Rufin pewne wątki z greckiego tekstu znacząco rozwija, a niektóre pomija. Zarówno Bazyli, jak i Rufin zwracają uwagę na moralno-duchowe nastawienie osoby poszczącej oraz podkreślają duchowo-cielesne dobro i pożytek płynący z postu dla samego poszczącego i jego otoczenia. Wzywają do wstrzemięźliwości w piciu alkoholu i do czystości seksualnej.
Słowa kluczowe:
Bazyli z Cezarei, Rufin z Akwilei, homilia, post, mowa, tłumaczenieBibliografia
Basilius Magnus (Bazyli Wielki), De ieiunio: homilia I et II, PG 31, 164-184, 185-197; Homilia I i II o poście, tłum. T. Sinko, w: Św. Bazyli Wielki, Wybór homilij i kazań, Kraków 1947, s. 155-167; 168-176.
Cicero, De officiis, wyd. W. Miller, Cambridge-London 1913. (Crossref)
Quintilianus, Institutio oratoria, wyd. H.E. Butler. Cambridge-London 1922.
Rufinus, De ieiunio I, II, wyd. H. Marti, Leiden-New York-København-Köln 1989.
Sallustius, Bellum Catilinae, wyd. C. Sallusti Crispi Catilina, Iugurtha, Orationes Et Epistulae Excerptae De Historiis, A.W. Ahlberg. Leipzig 1919.
Seneca, De brevitate vitae, wyd. Dialogorum libri XII, R.D. Reynolds, Oxford 1977. (Crossref)
Seneca, Ad Lucilium Epistulae Morales (Listy moralne do Lucyliusza), vol. 1-3, ed. Richard M. Gummere, Harvard University Press, Cambridge/William Heinemann, London 1917-1925.
Sulpicius Severus, Vita Sancti Martini, wyd. K. Halm, CSEL 1, Wien 1866.
Altaner B., Stuiber A., Patrologia, Warszawa 1990.
Cytowska M., Szelest H., Literatura rzymska. Okres Cesarstwa. Autorzy chrześcijańscy, Warszawa 1994.
Domański J., Z dawnych rozważań o marności i pogardzie świata oraz nędzy i godności człowieka, Warszawa 1997.
Drączkowski F., Patrologia, Pelplin-Lunlin 1999.
Drączkowski F., Rewaloryzacja idei postów w nauczaniu Ojców Kościoła, w: Asceza, odczłowieczenie czy uczłowieczenie, red. W. Słomka, Lublin 1985, s. 125-136.
Kadžaia N., Les lectures du jeûne de Basile le Grand dans les recueils géorgiens anciens, „Orientalia christiana periodica” 53 (1987), s. 431-434.
Marti H., Einleitung, w: Rufin von Aquileia, De ieiunio I, II, wyd. H. Marti, Leiden-New York-København-Köln 1989, s. XV-XXIX. (Crossref)
Marti H., Rufinus’ translation of St Basil’s sermon on fasting, „Studia patristica” 16/2 (1985), s. 418-422.
Nieścior L., Post w czasach ojców Kościoła, w: Post jako praktyka duchowa. Ojcowie Kościoła o poście, wstęp, wybór i opracowanie L. Nieścior, Kraków 2019, s. 11-52.
Pałucki J., Chrystus Boski Lekarz w pismach Klemensa Aleksandryjskiego, w: Wczesnochrześcijańska asceza. Zagadnienia wybrane, red. F. Drączkowski, J. Pałucki, Katolicki Uniwersytet Lubelski, Wydział Teologiczny, Lublin 1993, s. 15-34.
Szymusiak J.M., Starowieyski M., Słownik wczesnochrześcijańskiego piśmiennictwa, Poznań 1971.
Wójtowicz H., Asceza w hellenizmie, w: Wczesnochrześcijańska asceza. Zagadnienia wybrane, red. F. Drączkowski, J. Pałucki, Katolicki Uniwersytet Lubelski, Wydział Teologiczny, Lublin 1993, s. 9-14.
Wydział Nauk Humanistycznych UKSW w Warszawie https://orcid.org/0000-0002-9030-9583
Licencja
Artykuły w czasopiśmie objęte są licencją Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0). Autorzy i użytkownicy mogą korzystać z utworów na licencji CC-BY-ND od roku 2018. Dla wcześniejszych publikacji prawa autorskie są udostępnione na prawach dozwolonego użytku zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
