Le fils de Dieu pour les Judeo-Chretiens: une proposition dans la sim. V du Pasteur d’Hermas
Franciszek Szulc
Uniwersytet Śląski , PolandAbstract
Reasumując, teologiczna koncepcja Syna Bożego w Sim. V odznacza się dużym bogactwem doktrynalnym i oryginalnością. Autor w sposób twórczy połączył w swojej koncepcji wiarę monoteistyczną z wiarą w Sługę Bożego - Jezusa, w którym Bóg spełnił swoje obietnice zbawcze wobec swego ludu. On to otrzymał od Boga, poprzez zamieszkanie Ducha Świętego - Ducha Boskości, godność i tytuł Syna Bożego. Nauczanie Hermasa o Synu Bożym nie daje podstaw do zarzutu o apoteozowanie człowieka, który to zarzut pojawiał się w polemikach żydowsko - chrześcijańskich (por. J 10, 31-39) i z pewnością był bardzo aktualny w jego środowisku, gdzie rozpowszechniony był boski kult cesarzy. Za najbardziej trafne i ścisłe określenie nauki Hermasa przyjmujemy, że jest to judeochrześcijańska teologia Syna Bożego, którą tenże autor stworzył i adresował przede wszystkim do judeochrześcijan żyjących w gminie rzymskiej.
Keywords:
Hermas, The ShepherdReferences
Anfange der Christologie. Festschrifi F. Hahn, hrsg. C. Breytenbach - H. Paulsen, Góttingen 1991
Bagatti P., L’Eglise de la Circoncision, Paris 1966
Barthes R., Analyse structurale et exegese bibliąue, Neuchatel 1971
Brox N., A propos de la christologie du Pasteur d ’ Hermas. La coherance interne des niveaux d ’explication dans la Cinąuieme Similitude, RSPhTh 72 (1988), 569-578
Brox N., Der Hirt des Hermas, Góttingen 1991
Bucur B.G., The Son God and the Angelomorphic Holy Spirit: a Rereading of the Shephard’s Christology, ZNW 98 (2007) 120-142
Carleton Paget J., Jewish Christianity, in: The Cambrige History of Judaism, vol. 3, Cambridge 1999
Carmignac J. (ed.) Les textes de Qumran, traduits et annotes, 1.1, Paris 1961
Cerbelaud D., La citation hebraique de la Demonstration d’Irenee (Dem. 43). Une proposition, „Le Museon” 104 (1991) 221-234
Cirillo L., La christologie pneumatique de la cinąuieme parabole du „Pasteur” d’Hermas, RHR 93 (1973) 25-48
Colpe C., Gottessohn, RACh XII19-88
Danielou J., Theologie du judeo-christianisme, Toumai 1958
Deaut R. Le, Targum du Pentateuque, t. 1: Genese, SCh 245
Dibelius M., Der Hirt des Her mas, Tubingen 1923
Egger W., Methodenlehre zum Neuen Testament, Freiburg 1987
Fabry H.J., Sód, TWAT 5 (1986) 775-782
Giroud J.C. - Parier L., Semiotiąue. Une pratiąue de lecture et d’analyse des textes bibliąues, Paris 1987
Grelot P., Les poemes du Serviteur. De la lecture critique a ihermeneutique, Paris 1981
Haas C., Die Pneumatologie des Hirten des Hermas, ANRW II 27/1 (1993), 552-586
Hengel M., Der Sohn Gottes. Die Entstehung der Christologie und die judisch-hellenistische Religionsgeschichte, Tubingen 1975
Henne Ph., La christologie chez Clement de Romę et dans le Pasteur d ’Hermas, Paris 1992
Hermas, Pastor. Sim., SCh 53bis
Hilgenfeld A., Die Apostolischen Vater, Halle 1853
Hilhorst A., Semitismes et latinismes dans le Pasteur d ’Hermas, Nijmegen 1976
Hurtado L.W., How on Earth Did Jesus Become a God? Historical Questions about earliest Devotion to Jesus, Michigan 2005
Hurtado L.W., Lord Jesus Christ. Devotion to Jesus in Earliest Christianity, Michigan 2003
Irenee de Lyon, Demonstratio praedicationis apostolicae, ed. A. Rousseau, SCh 406, Paris 1995
Jaffe D., Le Talmud et les orgines juives du christianisme: Jesus, Paul et les judeo-chretiens dans la litterature talmudiąue, Paris 2007
Jeremias J., Pais theou, TWNT V 676-698
Joly de R., Le Pasteur d’Hermas, SCh 53 bis, Paris 1968
Joly R., Le milieu complexe du Pasteur d’Hermas, ANRW II 27/1 (1993), 524-551
Jonge M. de, Christologie im Kontexf. die Jesusrezeption des Urchristentums, Neukirchen - Vluyn 1995
Karrer M., Der Gesalbte. Die Grundlagen des Christustitels, Góttingen 1990
Le judeochristianisme dans tous ces etats (Actes du colloque de Jćrusalem, 6-10 juillet 1998), publies sous la direct. de S. C. Mimouni, en collab. avec F.S. Jones, Paris 2001
Leutzsch M., Die Wahmehmung sozialer Wirklichkeit im «Hirten des Hermas», Góttingen 1986
Leutzsch M., Hirt des Hermas, in: U.H.J. Kórtner - M. Leutzsch, Papiasfragmente. Hirt des Hermas, Darmstadt 1998,105-510
Lohse E., Yios, TWNT VIII 358-364
Longosz S., Judeochrześcijanie (Bibliografia), VoxP 21 (2001) t. 40-41, 645-654
Mancini J., L’archeologie judeo-chretienne. Notices historiąues, Jerusalem 1977
Manns F., Bibliographie du judeochristianisme, Jerusalem 1979
Manns F., Essais sur le Judeo-Christianisme, Jerusalem 1977
Manns F., L’Israel de Dieu. Essais sur christianisme primitif, Jerusalem 1996
Manns F., Le judeo-christianisme, memoire ou prophetie?, Paris 2000
Martin J.P., Espiritu y dualismo de espritus en el Pastor de Hermas y su relación con el judaismo, VetCh 15 (1978) 296-345
Mimouni S.C., Le judeo-christianisme ancien. Essais historiąues, Paris 1998
Muller U.B., „Sohn Gottes” - ein messianischer Hoheitstitel Jesu, ZNW 27 (1996) 1-32
Myszor W., Judeochrześcijaństwo - zagadnienie definicji i źródeł, in: Judeochrześcijańskie elementy w literaturze patrystycznej, SACh 13 (1998) 10-20
Nodet E. - Taylor J., Essai sur les origines du christianisme. Une secte eclatee, Paris 1998
Osiek C., Shephard of Hermas, Minneapolis 1999
Pernveden L., The Concept of the Church in the Shepherd of Hermas, Lund 1966
Reiling J., Hermas and Chrystian Prophecy, Leiden 1973
Schoeps H.J., Das Judenchristentum, Bern 1964
Schoeps H.J., Theologie und Geschichte des Judenchristentums, Tubingen 1949
Simon M., Recherches d’histoire judeo-chretienne, Paris 1962
Simon M., Verus Isral. Etude sur les relations entre chretiens et juifs dans 1’Empire romain (135-425), Paris 1948
Simonetti M., Note di cristologia pneumatica, „Augustinianum” 12 (1972)
Strecker G., Judenchristentum, TRE XVII 310-325
Stemberger G., Judenchristen, RACh XIX 228-245
Stewart-Sykes A., The Christology of Hermas and the Interpretation of the fifth Similitude, „Augustinianum” 37 (1997) 273-284
Szulc F., Chrystologia „Pasterza" Hermasa jako problem badawczy, VoxP 6 (1986) t. 10, 117-135
Szulc F., Hermas, autor Pasterza, EK VI 767-768
Szulc F., La theologie judeo-chretienne du Fils de Dieu dans le Pasteur d'Hermas (Sim. V2,1 -6, 7a), VoxP 26 (2006) t. 49, 639-652
Szulc F., La theologie judeo-chretienne: 1’actualite de la conception de Jean Danielou et 1’essai de son developpement, VoxP 24 (2004) t. 46-47, 423-432
Szulc F., Syn Boży w Pasterzu Hermasa. Świadectwo chrystologii judeochrześcijańskiej, Katowice 2006
Szulc F., Spór o Pasterza Hermasa, VoxP 2 (1982) t. 3, 340-356
Szulc F., Struktura teologii judeochrześcijańskiej. Studium metodologiczne w świetle badań J. Danielou, Kraków 2005
Tertullien, Adversus Praxean, ed. G. Scarpat, CCL 2
The Image of the Judeo-Christians in Ancient Jewish and Christian Literatur, ed. P.J. Tomson - D. Lambers-Petry, Tubingen 2003
Testa P.E., Il simbolismo dei giudeo-cristiani, Gerusalemme 1962
Whittaker M., Der Hirt des Hermas, GCS 48, Berlin 1967
Wilson J.Ch., Toward a Reassessment of the Shepherd of Hermas: its Date and Pneumatology, Lewiston 1993
Bagatti P., L’Eglise de la Circoncision, Paris 1966
Barthes R., Analyse structurale et exegese bibliąue, Neuchatel 1971
Brox N., A propos de la christologie du Pasteur d ’ Hermas. La coherance interne des niveaux d ’explication dans la Cinąuieme Similitude, RSPhTh 72 (1988), 569-578
Brox N., Der Hirt des Hermas, Góttingen 1991
Bucur B.G., The Son God and the Angelomorphic Holy Spirit: a Rereading of the Shephard’s Christology, ZNW 98 (2007) 120-142
Carleton Paget J., Jewish Christianity, in: The Cambrige History of Judaism, vol. 3, Cambridge 1999
Carmignac J. (ed.) Les textes de Qumran, traduits et annotes, 1.1, Paris 1961
Cerbelaud D., La citation hebraique de la Demonstration d’Irenee (Dem. 43). Une proposition, „Le Museon” 104 (1991) 221-234
Cirillo L., La christologie pneumatique de la cinąuieme parabole du „Pasteur” d’Hermas, RHR 93 (1973) 25-48
Colpe C., Gottessohn, RACh XII19-88
Danielou J., Theologie du judeo-christianisme, Toumai 1958
Deaut R. Le, Targum du Pentateuque, t. 1: Genese, SCh 245
Dibelius M., Der Hirt des Her mas, Tubingen 1923
Egger W., Methodenlehre zum Neuen Testament, Freiburg 1987
Fabry H.J., Sód, TWAT 5 (1986) 775-782
Giroud J.C. - Parier L., Semiotiąue. Une pratiąue de lecture et d’analyse des textes bibliąues, Paris 1987
Grelot P., Les poemes du Serviteur. De la lecture critique a ihermeneutique, Paris 1981
Haas C., Die Pneumatologie des Hirten des Hermas, ANRW II 27/1 (1993), 552-586
Hengel M., Der Sohn Gottes. Die Entstehung der Christologie und die judisch-hellenistische Religionsgeschichte, Tubingen 1975
Henne Ph., La christologie chez Clement de Romę et dans le Pasteur d ’Hermas, Paris 1992
Hermas, Pastor. Sim., SCh 53bis
Hilgenfeld A., Die Apostolischen Vater, Halle 1853
Hilhorst A., Semitismes et latinismes dans le Pasteur d ’Hermas, Nijmegen 1976
Hurtado L.W., How on Earth Did Jesus Become a God? Historical Questions about earliest Devotion to Jesus, Michigan 2005
Hurtado L.W., Lord Jesus Christ. Devotion to Jesus in Earliest Christianity, Michigan 2003
Irenee de Lyon, Demonstratio praedicationis apostolicae, ed. A. Rousseau, SCh 406, Paris 1995
Jaffe D., Le Talmud et les orgines juives du christianisme: Jesus, Paul et les judeo-chretiens dans la litterature talmudiąue, Paris 2007
Jeremias J., Pais theou, TWNT V 676-698
Joly de R., Le Pasteur d’Hermas, SCh 53 bis, Paris 1968
Joly R., Le milieu complexe du Pasteur d’Hermas, ANRW II 27/1 (1993), 524-551
Jonge M. de, Christologie im Kontexf. die Jesusrezeption des Urchristentums, Neukirchen - Vluyn 1995
Karrer M., Der Gesalbte. Die Grundlagen des Christustitels, Góttingen 1990
Le judeochristianisme dans tous ces etats (Actes du colloque de Jćrusalem, 6-10 juillet 1998), publies sous la direct. de S. C. Mimouni, en collab. avec F.S. Jones, Paris 2001
Leutzsch M., Die Wahmehmung sozialer Wirklichkeit im «Hirten des Hermas», Góttingen 1986
Leutzsch M., Hirt des Hermas, in: U.H.J. Kórtner - M. Leutzsch, Papiasfragmente. Hirt des Hermas, Darmstadt 1998,105-510
Lohse E., Yios, TWNT VIII 358-364
Longosz S., Judeochrześcijanie (Bibliografia), VoxP 21 (2001) t. 40-41, 645-654
Mancini J., L’archeologie judeo-chretienne. Notices historiąues, Jerusalem 1977
Manns F., Bibliographie du judeochristianisme, Jerusalem 1979
Manns F., Essais sur le Judeo-Christianisme, Jerusalem 1977
Manns F., L’Israel de Dieu. Essais sur christianisme primitif, Jerusalem 1996
Manns F., Le judeo-christianisme, memoire ou prophetie?, Paris 2000
Martin J.P., Espiritu y dualismo de espritus en el Pastor de Hermas y su relación con el judaismo, VetCh 15 (1978) 296-345
Mimouni S.C., Le judeo-christianisme ancien. Essais historiąues, Paris 1998
Muller U.B., „Sohn Gottes” - ein messianischer Hoheitstitel Jesu, ZNW 27 (1996) 1-32
Myszor W., Judeochrześcijaństwo - zagadnienie definicji i źródeł, in: Judeochrześcijańskie elementy w literaturze patrystycznej, SACh 13 (1998) 10-20
Nodet E. - Taylor J., Essai sur les origines du christianisme. Une secte eclatee, Paris 1998
Osiek C., Shephard of Hermas, Minneapolis 1999
Pernveden L., The Concept of the Church in the Shepherd of Hermas, Lund 1966
Reiling J., Hermas and Chrystian Prophecy, Leiden 1973
Schoeps H.J., Das Judenchristentum, Bern 1964
Schoeps H.J., Theologie und Geschichte des Judenchristentums, Tubingen 1949
Simon M., Recherches d’histoire judeo-chretienne, Paris 1962
Simon M., Verus Isral. Etude sur les relations entre chretiens et juifs dans 1’Empire romain (135-425), Paris 1948
Simonetti M., Note di cristologia pneumatica, „Augustinianum” 12 (1972)
Strecker G., Judenchristentum, TRE XVII 310-325
Stemberger G., Judenchristen, RACh XIX 228-245
Stewart-Sykes A., The Christology of Hermas and the Interpretation of the fifth Similitude, „Augustinianum” 37 (1997) 273-284
Szulc F., Chrystologia „Pasterza" Hermasa jako problem badawczy, VoxP 6 (1986) t. 10, 117-135
Szulc F., Hermas, autor Pasterza, EK VI 767-768
Szulc F., La theologie judeo-chretienne du Fils de Dieu dans le Pasteur d'Hermas (Sim. V2,1 -6, 7a), VoxP 26 (2006) t. 49, 639-652
Szulc F., La theologie judeo-chretienne: 1’actualite de la conception de Jean Danielou et 1’essai de son developpement, VoxP 24 (2004) t. 46-47, 423-432
Szulc F., Syn Boży w Pasterzu Hermasa. Świadectwo chrystologii judeochrześcijańskiej, Katowice 2006
Szulc F., Spór o Pasterza Hermasa, VoxP 2 (1982) t. 3, 340-356
Szulc F., Struktura teologii judeochrześcijańskiej. Studium metodologiczne w świetle badań J. Danielou, Kraków 2005
Tertullien, Adversus Praxean, ed. G. Scarpat, CCL 2
The Image of the Judeo-Christians in Ancient Jewish and Christian Literatur, ed. P.J. Tomson - D. Lambers-Petry, Tubingen 2003
Testa P.E., Il simbolismo dei giudeo-cristiani, Gerusalemme 1962
Whittaker M., Der Hirt des Hermas, GCS 48, Berlin 1967
Wilson J.Ch., Toward a Reassessment of the Shepherd of Hermas: its Date and Pneumatology, Lewiston 1993
Szulc, F. (2008). Le fils de Dieu pour les Judeo-Chretiens: une proposition dans la sim. V du Pasteur d’Hermas. Vox Patrum, 52(2), 1109–1143. Retrieved from https://czasopisma.kul.pl/index.php/vp/article/view/6487
Franciszek Szulc
Uniwersytet Śląski
Uniwersytet Śląski
License
Papers published in Vox Patrum are covered by the Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) licence. Authors and users can use published works licensed under the CC-BY-ND since 2018. For earlier publications, copyrights are available under fair use rights in accordance with the Act of February 4, 1994 on copyrights and related rights.
